Historia

Henryk Talar. Od elektryka do aktora pierwszoplanowego

Ostatnia aktualizacja: 25.06.2024 05:45
25 czerwca 1945 roku urodził się Henryk Talar, aktor teatralny i filmowy. Był wiodącym aktorem najwybitniejszych przedstawień między innymi Macieja Prusa czy Izabelli Cywińskiej.
Henryk Talar na planie filmu Sługi boże w reżyserii Mariusza Gawrysia (2015 rok).
Henryk Talar na planie filmu "Sługi boże" w reżyserii Mariusza Gawrysia (2015 rok).Foto: PAP/Rafał Guz

Henryk Talar ukończył Technikum Mechaniczno-Elektryczne w Bielsku-Białej, dzięki czemu zaczął pracować w Teatrze Polskim w tym mieście. Sprawował tam funkcje techniczne - jako montażysta sceny - a jednocześnie był aktorem-adeptem. Aby rozwijać swój talent aktorski, rozpoczął studia w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej.

Po ukończeniu jej z wyróżnieniem w 1969 roku, został zatrudniony w Teatrze Dramatycznym w Szczecinie. Tu zagrał między innymi w "Niemcach" i "Antygonie".

Kalisz

Po roku przeniósł się do Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, gdzie dyrektorem była stawiająca wysokie wymagania Izabella Cywińska. Henryk Talar dostał szansę zagrania kilku głównych ról. Wcielił się między innymi w Konrada w "Wyzwoleniu" Stanisława Wyspiańskiego.

- Pamiętam przedstawienie w Kaliszu w teatrze Izy Cywińskiej, "Wyzwolenie" w reżyserii Macieja Prusa - mówił Henryk Talar w audycji Anny Lisieckiej w 2011 roku. - Gram Konrada i nagle ktoś z widowni mówi: Boże, ale on mały. To było dla mnie bardzo ważne doświadczenie. Aktor, który nie ma świadomości, kim jest, i jaki jest, i jak wygląda, jest aktorem zawsze balansującym na możliwościach technicznych, nigdy niesięgającym w głąb - dodawał.

Posłuchaj
22:22 Talar.mp3 "Henryk Talar". Audycja Anny Lisieckiej z cyklu "Spotkanie z mistrzami". (PR, 10.07.2011)

W kaliskim teatrze Talar zagrał jeszcze między innymi w "Szewcach" Stanisława Ignacego Witkiewicza w reżyserii Macieja Prusa, "Trzech siostrach" Antoniego Czechowa w reżyserii Izabelli Cywińskiej, czy w "Mężu i żonie" Aleksandra Fredry w reżyserii Henryka Baranowskiego.

Warszawa - Ateneum

Od 1976 roku Henryk Talar był członkiem zespołu Teatru Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie, gdzie razem z Romanem Wilhelmim zagrał w przedstawieniu wyreżyserowanym przez Macieja Domańskiego pod tytułem "Wyspa" na podstawie Athola Fugarda, Johna Kani i Winstona Ntshony.

- Gdyby nie Bułhakow, "Mistrz i Małgorzata", gdzie grałem Wolanda i Piłata, gdyby nie Wierchowieński w "Biesach" w reżyserii Józefa Witolda Grudy w Poznaniu, gdyby nie selekcja telewizyjna Tadeusza Kijańskiego według Waldemara Łysiaka, gdyby nie "Wyspa" Fugarda w reżyserii Macieja Lewańskiego w Teatrze Ateneum z Romanem Wilhelmim, można by powiedzieć, że mój ślad urwałby się na moich marzeniach - mówił Henryk Talar w audycji Polskiego Radia. - Ale to są te momenty, które w wyraźny sposób zaznaczyły się w moim myśleniu o mnie w teatrze. Gdyby nie te spotkania, nie warto byłoby być aktorem – dodawał.

W Teatrze Ateneum zagrał również w spektaklach w reżyserii Janusza Warmińskiego. Były to "Tryptyk listopadowy" według Stanisława Wyspiańskiego i "Po Hamlecie" Jerzego Żurka. 

Następnie od roku 1982 pracował w zespole Teatru Studio w Warszawie, by po 3 latach powrócić do Ateneum i zagrać u Adama Hanuszkiewicza główną rolę w "Marii i Woyzecku" na podstawie Georga Büchnera oraz ponownie u Janusza Warmińskiego w "Wiśniowym sadzie" Antona Czechowa. W 1993 wystąpił z kolei w "Antygonie w Nowym Jorku" na podstawie Janusza Głowackiego w reżyserii Izabelli Cywińskiej. 

Gościnnie występował wtedy we wrocławskim Teatrze Współczesnym jako Piszczyk w "Zezowatym szczęściu" Jerzego Stefana Stawińskiego w reżyserii Domańskiego, na warszawskiej Scenie Prezentacje, jako Denis w spektaklu Romualda Szejda "W rodzinnym sosie" Agnès Jaoui i Jean-Pierre'a Bacri czy w Teatrze Polskim w Poznaniu we wspomnianych już "Biesach" w reżyserii Józefa Grudy. Inną ważną rolą Talara była ta Teatrze im. Adama Mickiewicza w Częstochowie w spektaklu Łukasza Wylężałka pod tytułem "Lot nad kukułczym gniazdem" Dale'a Wassermana.

Teatr Narodowy

Od 2003 roku Henryk Talar jest członkiem zespołu Teatru Narodowego w Warszawie. Zagrał tu wiele wybitnych ról, w szczególności Pana Godzica w "Tartuffe albo szalbierz" Molièra w reżyserii Jacques'a Lassalle'a.

Poza teatrem

Henryk Talar ma na swoim koncie również wiele ról filmowych, m.in. w filmach: "Sól ziemi czarnej" Kazimierza Kutza, "Na srebrnym globie" Andrzeja Żuławskiego, serialach "Polskie drogi" Janusza Morgensterna, czy "Boża podszewka" Izabelli Cywińskiej.

Od 1975 Talar występuje także w Teatrze Polskiego Radia a od 1970 w Teatrze Telewizji, gdzie zagrał w kolejnej adaptacji "Wyzwolenia" w reżyserii Macieja Prusa na podstawie Stanisława Wyspiańskiego.

- Wspaniale mi się pracowało z młodym Prusem lata temu i wspaniale przy powtórnym wystawieniu "Wyzwolenia" w Teatrze Telewizji z Maciejem Prusem już o wiele starszym. Ważne jest dla mnie czy reżyser potrafi dotrzeć do serca aktora. Wiek nie ma żadnego znaczenia. Na przykład świetnie mi się też pracowało z młodym reżyserem Igorem Gorzkowskim, który mam nadzieję zajdzie daleko. Natomiast nie potrafię odnaleźć się, kiedy reżyser wchodzi na scenę i pokazuje - mówił aktor w audycji Anny Lisieckiej w Polskim Radiu.

Henryk Talar pełnił także funkcje kierownicze. W latach 1994-1997 był dyrektorem Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie a w latach 1997-1999 Teatru Polskiego w Bielsku-Białej. Od wielu lat uczy także w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.

az

Czytaj także

Henryk Talar: wciąż mam w sobie małego chłopca

Ostatnia aktualizacja: 06.04.2019 09:00
Człowiek ten urodził się w najdłuższej wsi w Polsce i być może właśnie tam, siedząc na parapecie okna babci, zakiełkowało w nim wielkie marzenie, aby zostać aktorem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Niezwykle utalentowany artysta". Piotr Gliński docenia Henryka Talara w jego jubileusz

Ostatnia aktualizacja: 27.03.2020 17:29
"Dał się Pan poznać jako artysta niezwykle utalentowany. Na scenach współpracował Pan z największymi polskimi reżyserami i aktorami" - napisał wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński w liście z okazji jubileuszu 55-lecia pracy artystycznej aktora Henryka Talara.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Marek Walczewski - badacz szaleństwa

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2024 05:40
- Do kunsztu aktorstwa powinno się dodać elementy fałszu, kuglarstwa, metafizyki i telepatii. Ja bym chciał grać tak, żeby użyć jak największej ilości spośród tych mikstur. Żeby działo się jak najwięcej - mówił w Polskim Radiu w 1988 roku. 15 lat temu, 26 maja 2009 roku, zmarł w Warszawie aktor Marek Walczewski. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Magda Teresa Wójcik: trudno u mnie odróżnić naturalność od aktorstwa

Ostatnia aktualizacja: 10.06.2024 05:40
- Jak grałam tą swoją Joannę d'Arc, to działy się rzeczy nieprawdopodobne. Ludzie płakali ze mną, potrafiło nas płakać razem 200-300 osób - opowiadała Magda Teresa Wojcik w Polskim Radiu. - Najwięcej siły dawała mi publiczność. Ona jakaś taka była zupełnie inna niż wszyscy inni dookoła. Oni zawsze mi mówili po spektaklach, że mam grać dalej - dodawała aktorka.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jerzy Nowak – wybitny aktor charakterystyczny

Ostatnia aktualizacja: 26.03.2024 05:40
11 lat temu, 26 marca 2013 roku, zmarł Jerzy Nowak. W świadomości widzów zapisał się wybitnymi kreacjami epizodycznymi, choć talentem z pewnością nie ustępował kolegom obsadzanym w rolach tytułowych.
rozwiń zwiń