Znamy tożsamość pięciu obrońców Westerplatte. Szczątki żołnierzy odnaleziono rok temu

Wśród zidentyfikowanych są kapral Jan Gębura, plutonowy Adolf Petzelt, kapral Bronisław Perucki, starszy strzelec Władysław Okrasa i legionista Józef Kita. Wszyscy polegli w Wartowni nr 5.

Ujawnienie ich tożsamości było możliwe dzięki współpracy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie oraz Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Atak

Niemcy zaatakowali półwysep wczesnym rankiem 1 września 1939 roku. Była godzina 4.48, kiedy z niemieckiego pancernika Schleswig-Holstein padły w kierunku Westerplatte pierwsze strzały. Początek walk można zobaczyć na zachowanych archiwalnych niemieckich zdjęciach oraz filmach.

Powiązany Artykuł

Prezydent na Westerplatte: to symbol bohaterstwa polskich żołnierzy

Nasze oddziały w liczbie między 210 a 240 żołnierzy, broniły się pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego (1-2 września) oraz jego zastępcy kapitana Franciszka Dąbrowskiego (2-7 września). Polacy byli atakowani od strony lądu, morza i powietrza przez przeważające dwudziestokrotnie siły wroga. W walkach zginęło ponad 20 Polaków, a 30 z nich zostało rannych. Niemców zginęło (według różnych źródeł) między 30 a 50, rannych zaś było 120.

REKLAMA

Pierwsze od zakończenia wojny badania

Badania terenu półwyspu, usytuowanego między Zatoką Gdańską a zakolem tzw. Martwej Wisły trwają od 2016 roku. To wtedy po raz pierwszy od zakończenia II wojny światowej na teren Westerplatte weszli archeolodzy. Prace podzielono na kilka etapów. Podczas kolejnego, piątego z kolei, we wrześniu 2019 roku odnaleziono w okolicy dawnej Wartowni numer 5 łącznie siedem szkieletów. Na razie jest ich z odnalezionymi wcześniej: dziewięć. Natychmiast podjęto starania o pozyskanie materiału genetycznego od krewnych żołnierzy-obrońców Westerplatte. Natychmiast podjęto starania o pozyskanie materiału genetycznego od krewnych żołnierzy-obrońców Westerplatte.

- Chodziło o to – tłumaczy w rozmowie z Polskim Radiem nadzorujący badania dr hab. n. med. Andrzej Ossowski, szef Zakładu Genetyki Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie – by porównać materiał genetyczny uzyskany ze szczątków odnalezionych na Westerplatte i spróbować ustalić tożsamość poległych polskich żołnierzy.

Polska Baza Genetyczna Ofiar Totalitaryzmów

Zespół Andrzeja Ossowskiego to doświadczeni genetycy. To oni ustalili w 2016 roku tożsamość Feliksa Selmanowicza "Zagończyka" oraz Danuty Siedzikówny "Inki", których szczątki odnaleziono na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku.

Powiązany Artykuł

"Tu objawił się barbarzyński zamysł Niemców". W Wieluniu premier uczcił rocznicę wybuchu II wojny światowej

Dr hab. Andrzej Ossowski jest ponadto twórcą oraz koordynatorem Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów z siedzibą w Szczecinie, która rozpoczęła swoją działalność na mocy porozumienia z Instytutem Pamięci Narodowej 28 września 2012 roku. Do dziś w bazie jest przechowywanych ponad 250 profili genetycznych.

REKLAMA

- Stworzyliśmy ją po to – wyjaśnia Ossowski w rozmowie z Polskim Radiem – by z jednej strony pobrać i ocalić DNA bliskich ofiar, którzy często są w podeszłym wieku, a po drugie z każdego wykonywanego przez nas badania szczątków NN zabezpieczamy materiał genetyczny do ewentualnych badań porównawczych.
I to działa.

Nie tylko DNA, ale też rekonstrukcje twarzy

Poza badaniami DNA i ustaleniem tożsamości obrońców Westerplatte zespół Andrzeja Ossowskiego planuje wykonanie także rekonstrukcji wyglądu ich twarzy. Jej sporządzenie poprzedziło tomograficzne badanie odnalezionych czaszek, co pozwoli z kolei na wykonanie rekonstrukcji trójwymiarowej.

- Wykonujemy ją – wyjaśnia – kiedy nie mamy innych materiałów porównawczych jak na przykład zdjęć. Pozwoli to na pogłębienie wiedzy o bohaterach tego jednego z najsłynniejszych w historii kampanii wrześniowej wydarzenia.

Niektóre szczegóły ustaleń badaczy poznamy dziś po godzinie 14 podczas transmitowanej online w mediach społecznościowych konferencji naukowej "POLEGLI NA WESTERPLATTE. Groby i szczątki westerplatczyków w świetle badań archeologicznych, genetycznych i historycznych oraz w kontekście procedur prawnych".

REKLAMA

Piotr Litka