Historia

Tamara Wiszniewska. Od sukcesów do zapomnienia

Ostatnia aktualizacja: 01.04.2023 05:35
- Warszawa była jedynym ośrodkiem w Polsce przedwojennej, który produkował filmy. W mojej opinii polskie gwiazdy filmowe w niczym nie ustępowały amerykańskim – opowiadał Grzegorz Rogowski w Polskim Radiu. Wśród nich była Tamara Wiszniewska, która zmarła 1 kwietnia 1981 roku w Stanach Zjednoczonych.
Tamara Wiszniewska (1937)
Tamara Wiszniewska (1937)Foto: NAC

Wrzesień 1939 roku przerwał wiele filmowych karier

Według filmoznawcy, przedwojenną Warszawę można by nazwać "małym Hollywood".  Warszawa była właściwie jedynym ośrodkiem w Polsce, który produkował filmy. Być może te produkcje nie były wielkie na skalę światową, ale trzeba pamiętać, że przed wojną zrobiliśmy ponad 100 filmów. - W mojej opinii polskie gwiazdy filmowe w niczym nie ustępowały amerykańskim – opowiadał w PR24 Grzegorz Rogowski (Filmoteka Narodowa, autor książki "Skazane na zapomnienie. Polskie aktorki filmowe na emigracji".

W książce autor wspomina takie aktorki jak Renata Radojewska, Nora Ney, Lena Żelichowska, Jadwiga Smosarska, Zofia Nakoneczna i Tamara Wiszniewska. Jak podkreślał Rogowski, można je nazwać ówczesnymi celebrytkami, lecz trzeba też pamiętać, że wszystkie były utalentowane. Kariery wszystkim bohaterkom drastycznie przerwał wrzesień 1939 roku. Część od razu wyjechała, część została i przeżyła okupację w Warszawie. - Chyba żadna kinematografia nie straciła w tak krótkim czasie tak wielu swoich ulubieńców - mówił.


Posłuchaj
04:00 aktorki pr24 krótka 16-04-2017.mp3 Grzegorz Rogowski opowiada Luizie Bebłot o powojennych losach filmowych gwiazdach w audycji "Warto czytać" (PR 24, 16.04.2017)

 

Krótka, ale oszałamiająca kariera Tamary Wiszniewskiej

Gość Polskiego Radia wyjaśnił, że drogi, które zaprowadziły późniejsze gwiazdy do filmu, były bardzo różne. Tamara Wiszniewska w 1934 rozpoczęła naukę w szkole tańca scenicznego Tacjanny Wysockiej w Warszawie. Szybko została zaangażowana do zespołu występującego w nocnych lokalach oraz teatrach, a tam wypatrzył ją niemiecki reżyser Paul Wegner i zaproponował rolę w polsko-niemieckim filmie "August Mocny".

- Wszyscy zachwycali się jej niewielką rolą i po tym filmie jej kariera nabrała rozpędu. Zaczęła dostawać kolejne role, choć Tamara była w chwili debiutu młodziutka, bo miała zaledwie 17 lat - mówił krytyk filmowy.


Posłuchaj
13:48 ABC_popkultury PR3.mp3 Grzegorz Rogowski opowiada Katarzynie Borowieckiej o przedwojennych gwiazdach w audycji "ABC popkultury" (PR3, 7.04.2017)

 

Zaraz po tym otrzymała małą rolę w ekranizacji powieści "Trędowata". Na fali popularności filmu zapadła decyzja o nakręceniu jego kontynuacji, pod tytułem "Ordynat Michorowski" (1937). Wtedy Wiszniewska poznała producenta Władysława Mikosza, który później został jej mężem. W ciągu trzech lat (1936-1939) zagrała w 14 filmach.

Tamara Wiszniewska z mężem Władysławem Mikoszem (27.01.1939) Tamara Wiszniewska z mężem Władysławem Mikoszem (27.01.1939), źr. NAC

Wojnę małżeństwo przeżyło w Warszawie. Mąż Tamary był współwłaścicielem słynnej restauracji Adria. Zostali ostrzeżeni o wybuchu Powstania Warszawskiego i opuścili stolicę. W 1950 roku trafili do Stanów Zjednoczonych do niewielkiego miasta Rochester, gdzie początkowo Tamara znalazła zajęcie przy montowaniu soczewek w lornetkach. Później zatrudniono ją w charakterze recepcjonistki w Muzeum Kodaka Eastmana.

Przedwojenne gwiazdorstwo inne niż po wojnie

Niemal wszystkim przedwojennym gwiazdom karierę popsuł nowy ustrój. Nie było w nim zapotrzebowania na arystokratki, wyższe sfery, bogatych przemysłowców z eleganckimi żonami lub kochankami. - W mojej opinii przedwojenne polskie gwiazdy w niczym nie ustępowały tym z Hollywood - mówił Grzegorz Rogowski w Polskim Radiu. Zaznaczył, że trudno byłoby sobie wyobrazić, żeby zaczęły grać w socrealistycznych filmach robotnice lub tramwajarki.

ag

Czytaj także

Aktorki międzywojnia na emigracji. "Ich biografie były dotąd białymi plamami"

Ostatnia aktualizacja: 26.03.2017 14:09
"Skazane na zapomnienie. Polskie aktorki filmowe na emigracji" to opowieść o polskich gwiazdach filmowych, których powojenne losy do dziś w dużym stopniu owiane były tajemnicą. Jej rąbka uchylił w Polskim Radiu 24 autor książki - Grzegorz Rogowski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Sztandar wolności". Repremiera przedwojennego hitu z Piłsudskim w roli głównej

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2019 08:04
Fabularyzowany dokument z 1935 roku był najszerzej dystrybuowanym za granicą polskim filmem. Kinowy pomnik dla Józefa Piłsudskiego wyświetlano w Europie, Ameryce Południowej i Stanach Zjednoczonych. Teraz, dzięki wysiłkom Filmoteki Narodowej Instytutu Audiowizualnego, można go będzie zobaczyć ponownie. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Lata dwudzieste... lata trzydzieste... Odrestaurowane perełki przedwojennego kina w Ninatece

Ostatnia aktualizacja: 15.05.2020 10:55
"Ada to nie wypada", "Dwie Joasie", "Dziewczyna szuka miłości" – te i kilkanaście innych przebojów przedwojennego polskiego kina możemy od kilku dni oglądać na platformie Ninateka.pl w ramach cyklu "Filmy, które kochamy". Wszystkie z nich są dostępne nieodpłatnie i w najlepszej cyfrowej jakości obrazu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Moralności pani Dulskiej". 94 lata od premiery pierwszego polskiego filmu dźwiękowego

Ostatnia aktualizacja: 29.03.2024 05:40
Podczas hucznej premiery 29 marca 1930 roku widzowie zobaczyli i, po raz pierwszy w polskich kinach, usłyszeli udźwiękowiony film "Moralność pani Dulskiej" w reżyserii Borysa Newolina, według dramatu Gabrieli Zapolskiej o tym samym tytule. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jadwiga Andrzejewska. Historia jak z Kopciuszka, z biedy na szczyty sławy

Ostatnia aktualizacja: 30.03.2022 05:40
Jadwiga Andrzejewska marzyła o tym, żeby zagrać w sztuce "Roxy". - To była zamerykanizowana, uwspółcześniona wersja Kopciuszka. W swoim życiu natomiast chyba weszła w rolę tej baśniowej postaci - mówił dr Roman Włodek, autor książki o Jadwidze Andrzejewskiej. 30 marca przypada 108. rocznica urodzin tej przedwojennej gwiazdy kina.
rozwiń zwiń