Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego odkryli na ciele sprzed 1300 lat tatuaż nawiązujący do Chrystusa
Na średniowiecznym cmentarzu przy klasztorze w Ghazali w Sudanie pochowano osobę, która miała na stopie wytatuowany religijny symbol. To dopiero drugi przypadek, kiedy praktyka tatuowania została potwierdzona w średniowiecznej Nubii. Odkrycia dokonano w Pracowni Bioarchaeologii Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego (CAŚ UW).
2023-10-23, 05:50
Tatuaż przedstawia chrystogram i greckie litery "alfa" i "omega". Chrystogram to symbol religijny łączący greckie litery "chi" i "rho" w monogram będący skrótem imienia Chrystusa. Litery "alfa" i "omega", pierwsza i ostatnia litera greckiego alfabetu, oznaczają chrześcijańskie przekonanie, że Bóg jest początkiem i końcem wszystkiego.
Tatuaż odkryła podczas badań prowadzonych za pomocą fotografii wielospektralnej w Pracowni Bioarcheologicznej CAŚ UW, Kari A. Guilbault z Purdue University. Tatuaż znajdował się na prawej stopie jednej z osób pochowanych na cmentarzu 1 w Ghazali. Jak zauważają naukowcy, umiejscowienie tatuażu może być odwołaniem do stygmatów - uważano, że w tym miejscu stopy Jezusa zostały przybite do krzyża.
– To było spore zaskoczenie, gdy nagle podczas dokumentowania kolekcji z Ghazali zobaczyłam coś, co wydało mi się tatuażem. Początkowo nie byłam przekonana, ale kiedy obrazy zostały komputerowo przetworzone tatuaż stał się wyraźnie widoczny, co rozwiało początkowe wątpliwości – opowiada Kari A. Guilbault, która prowadziła te badania w związku z przygotowywaną pracą doktorską.
- Polscy archeolodzy w starożytnej Nubii
- "Wirtualna Nubia". Średniowieczny Sudan w trójwymiarze
- Sudan: Polscy archeolodzy odkryli prawdopodobnie największy kościół średniowiecznej Nubii
Stanowisko w Ghazali
W Ghazali znajduje się jeden z najlepiej zachowanych średniowiecznych kompleksów monastycznych w Sudanie. Stanowisko leży w regionie Wadi Abu Dom na pustyni Bayuda, w Prowincji Północnej, około 20 km od współczesnego miasta Karima.
W latach 2012–2018 polsko-sudańska ekspedycja archeologiczna z CAŚ UW, pod kierunkiem prof. Uniwersytetu Warszawskiego Artura Obłuskiego badała tam średniowieczny klasztor chrześcijański (VII–XIII w.) oraz cztery cmentarzyska, na których znajdują się setki grobów. Pochodzący z nich materiał osteologiczny (kostny) bada dr Robert J. Stark, bioarcheolog z CAŚ UW i jego współpracownicy, którzy pracują nad odtworzeniem pochodzenia i warunków życia pochowanych tam osób. To właśnie z tego zbioru pochodzą szczątki, na których Kari A. Guilbault odnalazła tatuaż.
Datowanie radiowęglowe wskazuje, że osoba, na której nodze znaleziono tatuaż, żyła pomiędzy 667 a 774 rokiem naszej ery. W chwili śmierci człowiek ten miał prawdopodobnie od 35 do 50 lat.
CAŚ UW/mat.prasowe/LiveScience/bm
REKLAMA
REKLAMA