Zachodniopomorskie. Średniowieczna bulla papieska znaleziona w okolicy Wysokiej Kamieńskiej

Na cenny artefakt natrafili członkowie Stowarzyszenia im. św. Korduli, przeszukując teren w pobliżu torów kolejowych przy drodze nr 108 niedaleko Wysokiej Kamieńskiej w Zachodniopomorskim.

Zgubiona, a może celowo zniszczona?

– Byliśmy nastawieni bardziej na znalezienie rzeczy militarnych, bo w tym rejonie wiodła droga ucieczki Niemców na Wolin. Skąd wzięła się niedaleko tej drogi bulla? Tego nie wiemy. Może została na przykład nawieziona z ziemią z innego terenu, choćby podczas budowy nowej nawierzchni drogi, lub została zagubiona – powiedział w rozmowie z Polską Agencją Prasową prezes Stowarzyszenia im. św. Korduli Jacek Ukowski, znalazca bulli.

Jedna z hipotez zakłada też, że bulla została zniszczona w drodze do adresata i porzucona przy skraju drogi. A co znaczące droga ta znajduje się w odległości jedenastu kilometrów od Golczewa, gdzie w XIV wieku na zamku rezydowali biskupi kamieńscy (Schloss Gülzow). Zamek był w posiadaniu biskupów od 1304 roku (czyli od końca pontyfikatu Benedykta XI) i kapituły kamieńskiej.

"Bulla czterech papieży"

Jak przekazał Grzegorz Kurka, dyrektor Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej, na awersie bulli znajduje się napis uncjalny: w pierwszy rzędzie "...NE" i poniżej "...US". Imię papieża jest jednak niekompletne.

REKLAMA

– Pierwotnie poniżej imienia umieszczony był skrót tytułu PP ("Pastor Pastorum") i cyfra rzymska z kolejnym imieniem papieża. Na tej podstawie, czyli niepełnej zachowanej inskrypcji, trudno ją przypisać do konkretnego biskupa Rzymu – przekazał Grzegorz Kurka.

Jak dodał, zachowane litery i ikonografia mogą być przyporządkowane kilku papieżom: Benedyktowi XI (1303-1304), Klemensowi V (1305-1314), Benedyktowi XII (1334-1342), Klemensowi VI (1342-1352). W związku z tym bullę można datować pomiędzy 1303 a 1352 rokiem.

Dwukrotny odkrywca

Znaleziona w okolicy Wysokiej Kamieńskiej bulla jest trzecią odkrytą w ostatnim czasie na terenie województwa zachodniopomorskiego.

Pierwszą ołowianą pieczęć bulli z czasów tzw. niewoli awiniońskiej papieża Benedykta XII (1334-1342) odnaleziono w 2020 roku na polu w okolicy Kamienia Pomorskiego. Na kolejną bullę natrafiono pod koniec lutego 2023 roku w trakcie prowadzonych prac archeologicznych przy ulicy Wilków Morskich w Kamieniu Pomorskim.

REKLAMA

- Na terenie kraju odkryto tylko kilkanaście tego typu zabytków i uchodzą one za wyjątkowe. Pan Jacek jest jedyną osobą w Polsce, któremu udało się dwukrotnie odkryć papieskie bulle i to w okresie jednego roku – podkreślił Grzegorz Kurka.

***

• Zachodniopomorskie. Odkryto niezwykłą późnośredniowieczną szlufkę
• Unikatowa złota moneta celtycka odnaleziona w okolicach Opatowa

***

REKLAMA

Bulle papieskie odkryto w Polsce m.in. w Gdańsku na terenie Starego Miasta, w Kołbaczu na terenie opactwa, w Krakowie na Wawelu, w Poznaniu na Ostrowie Tumskim, w Grodnie na zamku czy we Wrocławiu na Nowym Targu.

PAP/jp