Jakub Jasiński - poeta, jakobin, generał

Jako żołnierz zawsze w cieniu Tadeusza Kościuszki. Jako poeta nigdy nie dorównał Adamowi Mickiewiczowi - mówił Andrzej Sowa w audycji "Na historycznej wokandzie".

Jakub Jasiński przed 1794 r.

Foto: Wikimedia Commons

Pięknie walczył, pięknie zginął
- Przywara Jakuba Jasińskiego sprowadzała się do jednej jedynej sprawy, bardzo istotnej w tym czasie sprawy, a mianowicie do radykalizmu i tego, że osobiście nie znał go Kościuszko - mówił Krzysztof Bauer, historyk-oskarżyciel w cyklicznej audycji Polskiego Radia "Na historycznej wokandzie”.

Polski jakobin, poeta, bohaterski generał, który poległ przy obronie Pragi. Zawsze w cieniu Tadeusza Kościuszki i jako poeta, o którym mówiono, że wyprzedził romantyzm, również nie dorównał Adamowi Mickiewiczowi.

Posłuchaj audycji i dowiedz się, czym się przejawiał radykalizm generała Jasińskiego i dlaczego popierał wyroki śmierci dla targowiczan, w tym dla Szymona Kossakowskiego.
- Jasiński był pięknoduchem i nie nadawał się do dowodzenia wojskiem, ale jedna sprawa wyszła mu znakomicie – oswobodzenie Wilna – dodał Krzysztof Bauer.
Wojna w obronie Konstytucji 3 Maja
27 kwietnia 1792 w Sankt Petersburgu podpisano akt konfederacji, który ogłoszono w Targowicy. Znosił on postanowienia Konstytucji 3 Maja. 18 maja wojska rosyjskie wkroczyły w granice Rzeczypospolitej. Jasiński w tym czasie był na Białorusi, gdzie prowadził rozpoznanie topograficzne granicy z Rosją, gdzie opracowywał mapy militarne, a także sporządzał plany obronne miast i trasy przemarszu wojsk. Całą kampanię uczestniczył w randze pułkownika w wojnie polsko-rosyjskiej jako szef inżynierii w obozie gen. Józefa Judyckiego w rejonie Mińska i Brześcia, gdzie zasłużył się jako inżynier i odznaczył w bitwie pod Mirem i w obronie Brześcia.

Jakub Jasiński, autor nieznany

11 czerwca pod Mirem dowodził oddziałem rozpoznawczym i dzięki właściwej ocenie przeciwnika doprowadził do wycofania wojsk w kierunku Nieświeża, a następnie do Grodna i dalej do Brześcia, przez co zostały ocalone siły własne. Jasiński przygotował Brześć do obrony. Główny wysiłek skupił na pracach fortyfikacyjnych i budowie mostu. Umocniono zamek i przyczółek mostowy oraz redutę nad Starym Muchawcem. Przygotował miasto do walk ulicznych. 23 lipca rozegrała się bitwa o Brześć. Przewaga wojsk rosyjskich spowodowała konieczność opuszczenia miasta. Za obronę Brześcia został płk Jasiński odznaczony Krzyżem Kawalerskim Virtuti Militari.
- Wojskową karierę zrobił błyskawicznie, w roku 1792 był pułkownikiem, a rok później już generałem, dowodził korpusem inżynierów, który w tamtych czasach był elitą wojskową obok artylerii – mówił dr Eligiusz Szymanis, historyk-obrońca w audycji "Na historycznej wokandzie”. – Potem w jego śmierci nie było żadnego heroizmu, bo on należał do ludzi, którzy wierzyli w to, co robią i robili to, co chcieli robić.
Posłuchaj całej audycji, w której - o generale Jakubie Jasińskim (1761-1794), uczestniku wojny polsko-rosyjskiej i insurekcji kościuszkowskiej, poecie - dyskutują oskarżyciel - historyk, Krzysztof Bauer, obrońca - dr Eligiusza Szymanisa oraz Andrzej Sowa z Radiowej Jedynki.

im