Kennedy vs. Nixon. Pierwsza debata telewizyjna

Richard Nixon był doświadczonym politykiem, John F. Kennedy mało znanym senatorem. Nixon zgodził się na zorganizowanie debaty telewizyjnej przed wyborami prezydenckimi w 1960 roku. Nie przypuszczał jednak, że pozornie nic nie znacząca dyskusja przed kamerami przechyli szalę zwycięstwa na stronę jego przeciwnika.

Debata telewizyjna - z lewej kandydat na prezydenta John F. Kennedy, obok urzędujący prezydent USA Richard Nixon, 26 września 1960 r.

Foto: PAP/Photoshot

John F. Kennedy i Richard Nixon w świetle kamer stanęli naprzeciwko siebie 26 września 1960 roku. Dziś debatę tę uznaje się za klasyczny przykład tego, jak ważne w wystąpieniach publicznych są nie tylko treść, ale i mowa ciała, pewność siebie, poznanie oraz wykorzystanie słabości kontrkandydata.

Kampania wyborcza

13 lipca 1960 John F. Kennedy został oficjalnym kandydatem na prezydenta z ramienia Partii Demokratycznej. Naprzeciwko stanął ówczesny wiceprezydent USA – Republikanin, Richard Nixon. Kampania wyborcza była wyrównana, jednak większe szanse na wygraną miał znany powszechnie i pokazywany w mediach Nixon.

Wtedy sztab Kennedy’ego zaproponował Republikanom zorganizowanie cyklu debat telewizyjnych. Młody senator nie miał nic do stracenia, Nixon, żeby nie okazać się w oczach opinii publicznej tchórzem, który boi się stanąć w szranki z niedoświadczonym kontrkandydatem, ostatecznie zgodził się na dyskusję przed kamerami. Debata miała być również transmitowana w radiu.

Wymiana zdań

– Przed kamerami telewizji amerykańskiej, na oczach stu milionów wyborców rozegrał się pojedynek o wejście do Białego Domu – słyszymy w relacji z 2 października 1960 w audycji "7 dni w kraju i na świecie". – Na ringu: Demokrata – Kennedy i Republikanin – Nixon.

– Jeżeli uważacie, że wszystko, co zostało dokonane, jest zadowalające, że bogactwo, potęga i prestiż Stanów Zjednoczonych rosną proporcjonalnie do naszych możliwości ekonomicznych i że osiągniemy to, co jako naród, powinniśmy osiągnąć, wówczas przyznaję, powinniście głosować na pana Nixona – mówił John F. Kennedy podczas debaty. – Lecz jeśli prawdą jest, że musimy poderwać się do wielkiego startu, by dogonić utracony czas, jeżeli uważacie, że zadaniem prezydenta jest zająć się niedokończonymi sprawami naszego społeczeństwa, w takim wypadku zaufajcie programowi Partii Demokratycznej.

Richard Nixon odpowiadał: – Pozwolę sobie zwrócić uwagę, że senator Kennedy zbyt często atakuje i zrzuca odpowiedzialność na Rząd Federalny za to, co powinno być u nas w kraju dokonane – zarzucał swojemu kontrkandydatowi. – Zbyt często sieje obietnicami i mówi o konieczności wielkiego kroku naprzód. Jeśli jednak porównamy propozycje, jakie przedstawił wam Kennedy z moimi propozycjami, to jasne staje się, że obietnice Partii Demokratycznej nie mogą dać naszemu krajowi takich osiągnięć, jak program republikański.

Posłuchaj

01:51 7 dni w kraju i na świecie_Kennedy_Nixon.mp3 Pojedynek o prezydencki fotel – debata telewizyjna kandydatów na prezydenta USA Johna Fitzgeralda Kennedy’ego i Richarda Nixona, fragm. aud. "7 dni w kraju i na świecie". (PR, 2.10.1960)

Fragment najsłynniejszej debaty telewizyjnej. Starcie kandydatów na prezydenta USA - Johna F. Kennedy'ego i Richarda Nixona (26.09.1960)

Starcie na szczycie

Sztab Kennedy’ego doskonale przygotował swojego kandydata. Przez wiele tygodni zadawali mu pytania, które mogą paść z ust przeciwnika, pokazywali mu wystąpienia Nixona. Ponadto młody senator znacznie lepiej zaprezentował się w telewizji. Był wypoczęty, dobrze ubrany, pewny siebie, nie pocił się, nie denerwował się, mówił wprost do kamer.

Richard Nixon wyglądał na zmęczonego, zrezygnował z pudru, co kamery drastycznie uwidoczniły. Wiceprezydent założył za duży, szary garnitur, który zlewał się z tłem. Silnie gestykulował, nerwowo drapał się po twarzy, niepewnie stał przy mównicy. 

Kennedy w prosty sposób wyjaśniał swoje propozycje zmian, Nixon wolał atakować swojego przeciwnika. Później odbyły się jeszcze trzy debaty, ale ta z 26 września 1960 była najważniejsza.

Moc telewizji

Co ciekawe, wyborcy, którzy słuchali dyskusji polityków w radio, byli przekonani, że lepiej wypadł Richard Nixon. Telewizja jednak uwypukliła pewność siebie młodego senatora i zniszczyła wizerunkowo wiceprezydenta. 8 listopada 1960 po raz pierwszy politycy mieli się przekonać, że równie ważne jak to, o czym się mówi, jest to, w jaki sposób się to robi.

Zaprzysiężenie na 35. Prezydenta USA Johna F. Kennedy’ego (20 stycznia 1961), źr. Rząd USA, Wikipedia/dp

Aż 57 proc. Amerykanów, którzy głosowali w 1960 roku, przyznało, że debaty wpłynęły na ich decyzje. Aż 6 proc. głosujących, a więc blisko 4 mln osób, podjęło decyzję wyłącznie na podstawie debaty. Wybory prezydenckie z 1960 roku uznawane są za jedne z najbardziej kontrowersyjnych w dziejach. Zwycięstwo Johna F. Kennedy’ego zostało rozstrzygnięte różnicą zaledwie 100 tysięcy głosów, czyli 0,2 proc. 20 stycznia 1961 roku JFK został zaprzysiężony na 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych.

Posłuchaj

14:43 RWE_debata Nixon Kennedy.mp3 Reportaż Wojciecha Trojanowskiego z kampanii i wyborów prezydenckich 1960 roku w Stanach Zjednoczonych, w których rywalizowali John Fitzgerald Kennedy i Richard Nixon. (RWE, 9.11.1960)

 

mb/im