Historia

8 grudnia

Ostatnia aktualizacja: 08.12.2011 00:00
Rozpoczął działalność niemiecki obóz zagłady w Chełmie nad Nerem.

1941 - W Kraju Warty, w Chełmnie nad Nerem, zaczął działać niemiecki obóz zagłady Kulmhof dla ludności żydowskiej z terenów włączonych do III Rzeszy, do kwietnia
1943 roku w obozie Niemcy zamordowali około 250 tysięcy Żydów. 70 rocznica

 

65 p.n.e. - Urodził się Horacy, rzymski poeta, twórca satyr i pieśni. Wywarł duży wpływ na teorię literatury europejskiej. (zm. 8 r. p.n.e.)

1431 - Zmarła Jadwiga, córka króla polskiego Władysława Jagiełły. (ur. 1408) 580 rocznica
 

1506 - Na Sejmie Piotrkowskim królem Polski został ogłoszony Zygmunt I Stary. 505 rocznica

1542 - Urodziła się Maria Stuart, królowa Szkocji w latach 1542 -1567. Najbardziej znana ze wszystkich szkockich monarchów ze względu na swoje tragiczne życie. Od maja 1568 roku była więziona przez Elżbietę I królową Anglii. Oskarżona o udział w spisku na życie królowej, została ścięta. (zm. 08.02.1587)

1626 - Urodziła się Krystyna, królowa Szwecji w latach 1632 -1654, córka Gustawa II Adolfa, ostatnia przedstawicielka dynastii Wazów, była mecenasem nauki i sztuki, znana z ekscentrycznego zachowania, w 1654 roku z powodu nawrócenia na katolicyzm, abdykowała na rzecz niedoszłego męża Karola X Gustawa. (zm. 19.04.1689) 385 rocznica

1786 - Urodził się Johann von Charpentier, niemiecko-szwajcarski inżynier górnictwa i geolog, pionier glacjologii. (zm. 12.12.1855) 225 rocznica

1793 - Zmarła Madame du Barry, francuska kurtyzana, metresa króla Ludwika XV, aresztowana w 1793 roku przez Trybunał Rewolucyjny pod zarzutem zdrady, zgilotynowana. (ur. 19.08.1743)

1813 - W Wiedniu odbyło się pierwsze wykonanie VII Symfonii Ludwiga van Beethovena przez orkiestrę pod dyrekcją kompozytora.

1832 - Urodził się Bjoernstjerne Bjoernson, norweski pisarz, współtwórca norweskiego teatru narodowego. Tworzył dramaty historyczne i społeczne oraz realistyczne opowiadania z życia wsi. Napisał powieści: "Dziewczę ze Słonecznego Wzgórza", "Rybaczka", "Bankructwo". W 1903 roku został laureatem literackiej nagrody Nobla. (zm. 1910)

1853 - Zmarł Józef Brodowski starszy, malarz, przedstawiciel klasycyzmu, autor obrazów o tematyce historycznej, rodzajowej, religijnej oraz portretów, profesor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. (ur. 1772)

1854 - Papież Pius IX ogłosił dogmat o niepokalanym poczęciu Matki Bożej. 1864 - Papież Pius IX wydał encyklikę, w której potępił liberalizm, socjalizm, zasady demokracji i zdobycze nauk przyrodniczych. 1864 - Urodziła się Camille Claude, francuska rzeźbiarka, uczennica Rodina. Od 1903 roku wystawiała swoje prace w Salonie Artystów Francuskich. Jest autorką prac: „Walc”, „Wiek dojrzały”, „Fala”. Przez ostatnie 30 lat życia przebywała w zakładzie dla psychicznie chorych. (zm. 19.10.1943)

1864 - Zmarł George Boole, angielski matematyk, filozof i logik. Jego głównym osiągnięciem było wprowadzenie do matematyki i logiki pojęcia algebry Boole'a. Ze względu na wagę tego pojęcia oraz jego zastosowań w informatyce i logice matematycznej, Boole jest powszechnie uważany za jednego z twórców tych dziedzin nauki. (ur. 02.11.1815)

1865 - Urodził się Jan Sibelius, fiński kompozytor, twórca poematów symfonicznych, między innymi: "Sagi", "Finlandii" i "Tapioli", oraz koncertów skrzypcowych. (zm. 20.09.1957)

1881 - Pożar Ring-Theater w Wiedniu, najtragiczniejszy pożar teatru w Europie - zginęło około 400 osób. 130 rocznica

1882 - Urodził się Stanisław Jasiukowicz, zastępca Delegata Rządu na Kraj, jeden z oskarżonych w moskiewskim "procesie szesnastu", skazany na 5 lat więzienia. Zmarł w więzieniu radzieckim w Butyrkach 22 października 1946 roku.

1886 - Urodził się Diego Rivera, meksykański malarz, grafik, architekt, działacz polityczny ruchu komunistycznego, twórca wielu meksykańskich murali, współtwórca narodowego programu sztuki meksykańskiej, nawiązującej do tradycji prekolumbijskich. (zm. 24.11.1957) 125 rocznica

1894 - Urodził się Jerzy Drobnik, poeta, związany z obozem narodowym, uczestnik polskiego ruchu oporu we Francji w czasie II wojny światowej. Jest autorem zbioru poezji „Okna", „Wiersze”, aforyzmów „Myśli przydrożne", oraz szkiców i wspomnień. Po II wojnie pozostał na emigracji w Belgii. (zm. 11.06.1974)

1903 - Zmarł Herbert Spencer, brytyjski filozof i socjolog, współtwórca organicyzmu, będącego syntezą pozytywistycznej teorii nauki i ewolucjonizmu, autor "Pierwszych zasad" i "Zasad socjologii". (ur. 27.04.1820)

1918 - Na mocy dekretu z 28 listopada 1918 została utworzona polska Marynarka Wojenna.

1918 - Urodził się Jerzy Niemojowski, pisarz emigracyjny, autor utworów: "Apassionata", "Karta poetycka", "Zmartwychwstanie zabitych". (zm. 1989) 1919 - Rada Ambasadorów Ententy wydała deklarację w sprawie tymczasowej granicy wschodniej Polski, zalecając jej przebieg wzdłuż linii Bugu i dalej na północ z ziemią białostocką po stronie polskiej. Od nazwiska dyplomaty brytyjskiego nazwano ją Linią Curzona.

1919 - Urodził się Kazimierz Żygulski, socjolog kultury, profesor Polskiej Akademii Nauk, działacz polityczny, minister kultury i sztuki w latach 1982 -1986. W czasie wojny członek Delegatury Rządu, aresztowany w 1944 roku przez NKWD, zesłany do łagru w republice Komi. Wrócił do kraju w 1955 roku. Jest autorem licznych prac z teorii i socjologii kultury: „Święto i kultura”, „Wartości i wzory kultury”, „Wspólnota śmiechu”.

1925 - Ukazała się książka Adolfa Hitlera pod tytułem "Mein Kampf".

1932 - Urodził się Grzegorz Białkowski, fizyk, poeta, profesor i rektor Uniwersytetu Warszawskiego, autor publikacji z dziedziny fizyki, w tym prac popularnonaukowych, podręczników i monografii, między innymi: "Cząstki elementarne"," Mechanika klasyczna", "Stare i nowe drogi fizyki", "Mechanika kwantowa - o czym to jest?". (zm. 29.06.1989)

1933 - Zmarł John Joly, irlandzki chemik i fizyk. Jako pierwszy podał dowody na to, że wiek ziemi przekracza 100 milionów lat. W 1914 roku opracował metodę uzyskiwania metalicznego uranu z rudy. Pionier stosowania promieniowania do zwalczania nowotworów, pomysłodawca licznych instrumentów pomiarowych, w tym kalorymetru (pomiar energii cieplnej) i fotometru (pomiar częstotliwości światła). (ur. 01.11.1857)

1933 - Beatyfikacja Francuzki Bernadette Soubirous, świadka czternastu objawień Matki Boskiej w Lourdes.

1933 - Uroczystość poświęcenia portu gdyńskiego i otwarcie strefy wolnocłowej.

1937 - Zmarł Nils Dalen, szwedzki fizyk, wynalazca urządzenia do automatycznej regulacji dopływu gazu w latarniach morskich, laureat nagrody Nobla w 1912 roku. (ur. 1869)

1940 - W obozie koncentracyjnym w Dachau zginął Edward hrabia Krasiński, zarządca Biblioteki Ordynacji Krasińskich, współzałożyciel Teatru Polskiego w Warszawie, prezes Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości w Warszawie. (ur. 25.05.1870) 1941 - Urodził się Bogdan Dziworski, operator Polskiej Kroniki Filmowej, fotograf, scenarzysta i reżyser filmowy - dokumentalista, autor 40 filmów krótkometrażowych i fabularnych, między inntymi: „Krzyż i topór”, „Sen”, „Na wylot”, „Hokej”, „Olimpiada”, „Kilka opowieści o człowieku”, autor wystaw i albumów fotograficznych. 70 rocznica

 1943 - W Melbourne na Florydzie urodził się Jim Morrison, poeta i piosenkarz rockowy znany najlepiej jako wiodący wokalista i twórca tekstów psychodeliczno-rockowej grupy The Doors. Epizodycznie także prozaik, aktor, reżyser filmowy i scenarzysta. Zmarł 3 lipca 1971 roku. Jego grób znajduje się na cmentarzu Pere la Chaise w Paryżu.

1945 - Urodziła się Maryla Rodowicz, jedna z najpopularniejszych polskich piosenkarek. Debiutowała na początku lat 60. i od tego czasu jest nieprzerwanie obecna na polskiej estradzie. Wykonawczyni między innymi "Małgośki", "Wsiąść do pociągu" i "Sing-Sing", "Niech żyje bal".

1956 - W Łodzi rozpoczął się krajowy zjazd działaczy harcerskich, podczas którego reaktywowano Związek Harcerstwa Polskiego. 55 rocznica

1965 - Zakończyły się obrady Soboru Watykańskiego II, który zapoczątkował reformę Kościoła katolickiego przez otwarcie go na dialog z innmi wyznaniami i reformę liturgii.

1966 - Urodziła się Sinéad O’Connor, irlandzka piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów piosenek, w twórczości często porusza problematykę społeczną i polityczną, największy hit Sinéad O’Connor to „Nothing Compares 2 U”, znana z antykatolickich wystąpień. 45 rocznica

1976 - Zmarł Kazimierz Lisiecki "Dziadek", wychowawca młodzieży, założyciel Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy. (ur. 09.02.1902) 35 rocznica

1977 - Zmarł Mieczysław Piotrowski, grafik, karykaturzysta, rysownik, pisarz, twórca ilustracji do książek, głównie dla dzieci, autor powieści "Ogrodnicy", "Złoty rybak". Był współpracownikiem "Szpilek", w których publikował rysunki i teksty literackie. (ur. 05.05.1910) 1978 - Zmarła Golda Meir, izraelska polityk, minister pracy, minister spraw zagranicznych, była czwartym premierem Izraela - pełniła tę funkcję od marca 1969 roku do kwietnia 1974 roku. (ur. 03.05.1898)

1980 - Zginął John Lennon, członek legendarnej grupy The Beatles. Został zastrzelony na nowojorskiej ulicy przez fana-szaleńca. (ur. 09.10.1940)

1981 - Papież Jan Paweł II powołał w Krakowie Papieską Akademię Teologiczną. 30 rocznica 1987 - W czasie trzeciego "szczytu" Gorbaczow - Reagan podpisano układ o całkowitej likwidacji rakiet krótkiego i średniego zasięgu.

1989 - Zmarł Max Grundig, niemiecki przemysłowiec. W 1945 roku w Norymberdze założył koncern radio-telewizyjny swego imienia. W 1951 roku wyprodukowano pierwsze telewizory, a w 1960 roku - pierwsze radiomagnetofony. W 2003 roku firma zbankrutowała. Obecnie marka Grundig jest pod kontrolą tureckiej Koç Group, właściciela marki Beko. Produkuje między innymi telewizory i odtwarzacze DVD. (ur. 07.05.1908)

1989 - Podczas obrad Rady Europejskiej w Strasburgu powołany został Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. Celem EBOR jest promowanie rozwoju sektora prywatnego w państwach urzeczywistniających zasady demokracji wielopartyjnej, pluralizmu oraz gospodarki rynkowej. Do zadań banku należy także wspieranie transformacji i przyspieszenie niezbędnych zmian strukturalnych. EBOR rozpoczął działalność w 1991 roku.

1990 - Zmarł Tadeusz Kantor, wybitny plastyk, reżyser teatralny. W 1956 roku założył teatr "Cricot 2". Spektakle: "Martwa klasa", "Wielopole, Wielopole", "Niech sczezną artyści", "Nigdy tu nie powrócę" weszły do światowej klasyki. (ur. 1915)

1991 - Przywódcy Białorusi, Federacji Rosyjskiej i Ukrainy podpisali w Brześciu „Porozumienie o utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw”, w którym stwierdzono, iż ZSRR, „jako podmiot prawa międzynarodowego i rzeczywistości geopolitycznej” przestał istnieć. 20 rocznica

1993 - Zakończyła się jedna z najtrudniejszych misji w historii lotów wahadłowców kosmicznych - astronauci promu Endeavour dokonali naprawy kosmicznego teleskopu Hubble'a. 1994 - Zmarł Antonio Carlos Jobim, brazylijski muzyk, kompozytor, aranżer, wokalista, jeden z twórców stylu bossa nova. Był współtwórcą muzyki do brazylijskiego filmu „Czarny Orfeusz”. Nowy styl szybko rozprzestrzenił się w obu Amerykach i stał się inspiracją dla wielu muzyków, między innymi Dizzy’ego Gillespie’go, Oscara Petersona i Elli Fitzgerald. (ur. 25.01.1927)

1994 - Stany Zjednoczone ratyfikowały układ o GATT, kończąc proces ratyfikacyjny układu handlowego powołującego Światową Organizację Handlu - WTO.

1995 - Amerykańska sonda międzyplanetarna Galileo wprowadziła w atmosferę Jowisza próbnik i weszła na orbitę tej planety. 1996 - Zmarł Marin Sorescu, rumuński poeta, pisarz, krytyk literacki, autor zbioru wierszy „Punkt widzenia” i dramatu „Jonasz”. (ur. 29.02.1936) 15 rocznica

1999 - Prezydenci Rosji i Białorusi Borys Jelcyn i Aleksandr Łukaszenka podpisali układ o utworzeniu Związku Białorusi i Rosji - ZBiR.

2003 - Zmarł Andrzej Wierciński, antropolog, religioznawca, ceniony badacz, między innymi Ameryki przedkolumbijskiej, inicjator pierwszej arabsko-polskiej wyprawy antropologicznej do Egiptu w latach 1958 - 59, autor licznych publikacji naukowych. (ur. 22.04.1930)

2003 - Zmarł Ruben González, kubański pianista i kompozytor muzyki son, członek legendarnej formacji Buena Vista Social Club. (ur. 26.05.1919) 2004 - Lider ukraińskiej opozycji Wiktor Juszczenko ogłosił na kijowskim Placu Niezależności zwycięstwo trwającej od 22 listopada „pomarańczowej rewolucji”. Parlament Ukrainy prawie jednogłośnie zmienił ordynację wyborczą i dokonał nowelizacji konstytucji. Zmiany ustawy zasadniczej odebrały część uprawnień prezydentowi, a przekazały je premierowi i parlamentowi.

2007 - Zmarł ksiądz Wacław Karłowicz, w czasie powstania warszawskiego kapelan batalionu „Gustaw-Antoni”, w okresie PRL proboszcz parafii Świetego Wacława w Warszawie, inicjator budowy pierwszego w Polsce pomnika katyńskiego na Powązkach w 1981 roku, przewodniczący Duszpasterzy Polski Walczącej, organizator nabożeństw patriotycznych. (ur. 15.09.1907)