Урад прыняў праект бюджэту на 2025 год. У бюджэце і ў плане падтрымкі ўзброеных сіл на 2025 год на нацыянальную абарону выдзелена 186,6 мільярда злотых, што складае 4,7 працэнта ВУП, запланаванага на наступны год у бюджэтных дапушчэннях.
Прэм’ер-міністр Польшчы Дональд Туск заявіў, што гэта «бюджэт будовы і сілы»:
— Будзем будаваць тое, што неабходна для бяспекі Польшчы, гэта тычыцца і бяспекі энергетычнай. Прынята таксама рашэнне наконт рэкордна высокіх выдаткаў на абарону. Гаворым амаль пра 190 млрд злотых. І гэта рост у адносінах да 2024 года, які і так быў рэкордным.
Павелічэнне ўрадам выдаткаў на абарону ўмацоўвае лідзіруючыя пазіцыі Польшчы ў НАТА. Польшча другі год запар знаходзіцца ў авангардзе Паўночнаатлантычнага альянсу ў гэтым плане. Гэта пацвердзіла апублікаваная ў чэрвені справаздача штаб-кватэры, якая паказала выдаткі на ўзроўні 4,12 працэнта ВУП, цяпер гэты паказчык будзе на ўзроўні 4,7 працэнта ВУП.
Польшча аддаляецца ад астатніх членаў Альянсу. Другое месца ў НАТА па ваенных выдатках у адносінах да памеру нацыянальнай эканомікі займае Эстонія, якая выдаткоўвае 3,43 працэнта ВУП. Завяршаюць п’едэстал гонару ЗША. Толькі Латвія і Грэцыя выдаткоўваюць больш за тры працэнты. Тым не менш, патрабаванне мінімум 2 працэнтаў ВУП на абарону выконваюць у агульнай складанасці 23 краіны НАТА з 32.
Іспанія выдаткоўвае на абарону толькі 1,28 працэнта ВУП.
Першую бясслаўную тройку складаюць Славенія і Люксембург. Апошнім часам краіны альянсу істотна павялічылі выдаткі. У лютым патрабаванне выканалі 18 краін, летась такіх было 11, а дзесяць гадоў таму, калі было ўзгоднена патрабаванне ў 2%, яго выканалі толькі тры краіны.
Патрабаванне павялічыць выдаткі на абарону, між іншым, з’яўляецца абавязацельствам, узятым саюзнікамі НАТА ў 2014 годзе ў адказ на анексію Крыма і ўварванне Расіяй ва ўсходнюю Украіну.
На што пойдуць «абаронныя» грошы?
Напрыклад, яшчэ ў 2020 годзе Польшча падпісала кантракт на 32 самалёты-знішчальнікі F-35. Агульны кошт гэтага кантракту — 4, 6 млрд долараў.
На гэтым тыдні на заводзе Lockheed Martin у ЗША адбылася сімвалічнае перадача першага самалёта-знішчальніка Польшчы. Але фізічна знішчальнік пакуль застанецца ў ЗША і будзе выкарыстоўвацца для падрыхтоўкі польскіх пілотаў.
Прадстаўнікі Міністэрства нацыянальнай заяўляюць, што гэта гістарычны момант для Польшчы і новае вымярэнне ў трансфармацыі польскіх узброеных сіл.
«Гэта самалёт, якому могуць пазайздросціць многія краіны свету. І скажам шчыра, гэта быў высілак усіх палякаў, бо менавіта палякі плацяць падаткі, робяць унёскі ў вялікую задачу, якой ёсць мадэрнізацыя польскага войска ажно на такім узроўні. Дзякуем усім нашым суайчыннікам!» — сказаў намеснік кіраўніка міністэрства нацыянальнай абароны Цэзары Томчык.
Амбасадар Польшчы ў ЗША Марк Бжэзіньскі сказаў, што пастаўка першага F-35 у Польшчу сведчыць пра вельмі цесны саюз паміж дзяржавамі:
— Гэтая падзея з’яўляецца сігналам не толькі для Расіі, але і для ўсяго свету, што польска-амерыканскі альянс як ніколі моцны.
Самалёт F-16 найперш прызначаны для стрымлівання патэнцыйнага агрэсара. Першы самалёт будзе спачатку дастаўлена на авіябазу Эбінг у Арканзасе ў снежні, дзе пачнецца навучанне польскіх пілотаў. Згодна з паведамленнем вытворчы Lockheed Martin, Польшча атрымае другі самалёт у гэтым годзе, а яшчэ шэсць адзінак будуць пастаўленыя ў Эбінг да канца 2025 года. Першы f-35a прыбудзе ў Польшчу ў 2026 годзе спачатку на базу ў Ласку, а ў 2027 годзе на базу ў Сьвідвіне.
IAR/PAP/вх