Беларуская Служба

Пазыкі для Польшчы з еўрапейскай абароннай праграмы SAFE пад пагрозай

12.11.2025 15:11
Да падачы ў Еўрапейскую камісію (ЕК) заявак на 43,7 млрд еўра (каля 200 млрд злотых) крэдытаў на абарону засталося некалькі дзён (тэрмін да 28 лістапада), але ўрад дагэтуль не мае канчатковага спісу праектаў.
  -  Piorun
Салдаты з зенітна-ракетнымі комплексамі Piorun польскай вытворчасці Huta Stalowa Wola/Polska Grupa Zbrojeniowa

Праблема ў тым, што ЕК пастаянна ўдакладняе і змяняе агульныя рэкамендацыі (напрыклад, графік выплат), што патрабуе пераробкі дзясяткаў ужо падрыхтаваных польскіх заявак. Чыноўнікі кажуць: «Мы ахвяра ўласнага поспеху».

З патэнцыйнай сумы 43,7 млрд еўра, 10 млрд прызначана на праграму «Шчыт Усход», а рэшта – на ўзбраенне. Аднак Міністэрства ўнутраных спраў і іншыя ведамствы хочуць накіраваць частку грошай на прамыя інвестыцыі ў абаронную прамысловасць.

Ключавы момант: толькі ў першы год праграмы дазволеныя самастойныя закупкі. Калі Польшча замарудзіць, грошы трэба будзе выдаткоўваць толькі на сумесныя закупкі з іншымі краінамі ЕС, што Еўракамісія падтрымлівае. Пры стаўцы на ўласныя закупкі прыняцце заявак залежыць ад суб'ектыўных меркаванняў чыноўнікаў ЕК.

Унутры краіны таксама ёсць канфлікт: Міністэрства фінансаў хоча рэфінансаваць пазыкамі SAFE бюджэтныя закупкі, каб знізіць дэфіцыт, што дэ-факта змяншае бюджэт войска. Не вырашана пытанне і з ПДВ.

Канчатковы спіс павінен быць зацверджаны ў бліжэйшыя дні. Аднак незразумела, хто будзе мець апошняе слова: Міністэрства фінансаў, Міністэрства нацыянальнай абароны ці міністр Магдалена Собковяк-Чарнецкая, якая некалькі тыдняў таму была прызначана ўрадавым упаўнаважаным па пытаннях Інструмента ўмацавання еўрапейскай бяспекі. Чым пазней Польшча пачне кансультацыі з Еўрапейскай камісіяй, тым больш напружанай будзе сітуацыя. «Мы ўсё яшчэ можам атрымаць усю абяцаную нам суму. Аднак, каб дасягнуць гэтага, нам трэба мабілізавацца і пачаць гуляць дзеля адной мэты», – кажа адзін з чыноўнікаў.

Паводле Rzeczpospolita/вх