W sobotę rozpoczynają się w Budapeszcie 28. Dni Polskiej Kultury Chrześcijańskiej, które Stowarzyszenie Katolików Polskich na Węgrzech pod wezwaniem św. Wojciecha (SKP) organizuje regularnie niemal od początku swojej działalności w 1993 roku.
Historia społeczności polskiej w tym miejscu zaczyna się jeszcze w XIX wieku, kiedy do dynamicznie rozwijającego się Budapesztu licznie napływała ludność polska w poszukiwaniu pracy, przede wszystkim z Galicji. Już na początku XX wieku w węgierskiej stolicy mieszkało kilkadziesiąt tysięcy Polaków, przede wszystkim w dzielnicy Kobanya na wschodnim brzegu Dunaju. - W związku z tym pojawiła się idea budowy kościoła, a wraz z nim schroniska dla biednych Polaków, czyli dzisiejszego Domu Polskiego. Świątynia powstała w listopadzie 1926 roku, a w 1930 roku konsekrował ją prymas Polski kard. August Hlond - powiedział ks. Grzelak. - W połowie lat 30. pięć sióstr Elżbietanek przybyło tutaj z Poznania, aby pomóc lokalnej wspólnocie - dodał.
00:57 11982423_1.mp3 Dziś w jednym z kościołów węgierskiej stolicy odbędzie się uroczystość wprowadzenia relikwii błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki. Od kilku lat starali się o nie miejscowi Polacy, a także władze samorządowe i mieszkańcy dzielnicy, w której położony jest kościół. Materiał Piotra Piętki (IAR)
W trakcie wojny Polacy zgromadzeni wokół kościoła nieśli pomoc licznie napływającym na Węgry polskim uchodźcom. - Kościół stał się centrum polskiego życia patriotycznego, a nawet miejscem spotkań konspiracyjnych - można przeczytać w broszurze poświęconej historii polskiej kolonii na Kobanyi.
- Po wojnie, kiedy na Węgrzech nastał komunizm, kościół nie stracił swojego sakralnego charakteru, ale Dom Polski był opuszczony - powiedziała Takacsne Kalińska, prezes Stowarzyszenia Katolików Polskich. - Pod koniec okresu komunistycznego, już w warunkach zmienionej struktury społecznej polskiej emigracji, coraz więcej osób myślało o odzyskaniu budynku przy kościele. Było to możliwe dopiero po upadku komunizmu, kiedy w 1993 roku zarejestrowano Stowarzyszenie św. Wojciecha - dodała.
Zakupiony za 1 forinta
Do odzyskania Domu Polskiego, który został kupiony w 1998 roku za symbolicznego 1 forinta, przyczyniły się w dużym stopniu zabiegi dyplomatyczne państwa polskiego. - Nasze stowarzyszenie jest jedynym polskim stowarzyszeniem na Węgrzech, które posiada budynek na własność - podkreśliła prezes SKP.
Początek Dni Polskiej Kultury Chrześcijańskiej zbiega się z uroczystością umiejscowienia relikwii bł. ks. Jerzego Popiełuszki w Kościele pw. Matki Bożej Kamiennej na Obudzie. Relikwie patrona "Solidarności" parafia w Budapeszcie otrzymała w połowie września z rąk metropolity warszawskiego kard. Kazimierza Nycza.
- W III dzielnicy Budapesztu, gdzie znajduje się parafia, jest dużo nawiązań do polskości, m.in. pomnik katyński - powiedziała Takacsne Kalińska.
Miejsce pamięci
Kościół, w którym zostaną umiejscowione relikwie, jest położony przy skwerze z miejscem pamięci ks. Popiełuszki. - Są tam posadzone trzy dęby: Jana Pawła II, kard. Stefana Wyszyńskiego i właśnie bł. ks. Jerzego. Znajduje się tam też różaniec na wzór tego przy grobie ks. Popiełuszki na warszawskim Żoliborzu: na dużych białych kamieniach są wyryte po polsku i węgiersku fragmenty jego homilii - powiedział PAP ks. Grzelak.
W ramach organizowanych wydarzeń w trakcie Dni Polskiej Kultury Chrześcijańskiej wystąpią m.in. artyści Przemyskiego Towarzystwa Muzycznego; wykonają oni utwory Krzysztofa Pendereckiego, Fryderyka Chopina i Wojciecha Kilara. Z kolei w niedzielę będzie miało miejsce otwarcie wystawy fotograficznej Piotra Jantosa "Krzysztof Penderecki – kompozytor i ogrodnik".-
- Penderecki, wielki polski kompozytor, był również bardzo zaangażowany w tworzenie muzyki sakralnej. Koncert z jego utworami jest oddaniem hołdu artyście, który zmarł niedawno i został pochowany na Wawelu - podkreśliła prezes Stowarzyszenia Katolików Polskich. - Z kolei Piotr Jantos, który przyjeżdża z wystawą z Krakowa, przez wiele lat miał możliwość fotografowania rodziny Pendereckich. Będzie można zobaczyć kilkadziesiąt dużych i nieznanych zdjęć - dodała.
W planie są również spotkania księży, zakonników i sióstr zakonnych oraz inne wydarzenia kulturalne, które potrwają do 16 października.