Wydarzenie honorowym patronatem objęła małżonka prezydenta RP Agata Kornhauser-Duda. W spotkaniu wzięli udział nauczyciele, wykładowcy, kierownicy polskich placówek oświatowych w innych krajach oraz propagatorzy polskiej kultury z całego świata.
„Celem I Światowego Kongresu Edukacji i Nauki Polskiej za Granicą jest integracja środowisk polonijnych i polskich za granicą oraz wymiana doświadczeń nauczycieli oraz naukowców pracujących poza granicami Polski” – powiedział prof. Jacek Gołębiowski, dyrektor Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego.
Prof. Jacek Gołębiowski przypomniał, jakie zadania nakreśliły władze państwa, gdy powoływały IRJP w grudniu 2022 r.
„Instytut ma na celu wspieranie rozwoju języka polskiego za granicą poprzez m.in. stałą opiekę nad szkołami polonijnymi i polskimi oraz ośrodkami akademickimi” – tłumaczył dyrektor Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego.
Instytut prowadzi stałą współpracę w zakresie przekazywania środków finansowych oraz realizuje obecność instytucjonalną w środowiskach polonijnych - przy wsparciu MEiN, KPRM i MSZ. Współorganizuje cykliczne wydarzenia, promujące nauczanie języka i kultury polskiej w środowiskach polonijnych, czyli na przykład I Światowy Kongres Edukacji i Nauki Polskiej za Granicą.
W kongresie w Jachrance uczestniczyło blisko 450 gości z ok. 40 krajów, m.in. z Chin, Indii, Australii, Ameryki Północnej i Południowej oraz wielu krajów europejskich. Kongres ma na celu wzmocnienie polonijnej współpracy w dziedzinie edukacji i nauki, a także nakreślenie konkretnych zadań zmierzających do wsparcia Polaków mieszkających poza granicami kraju w sferze nauczania języka polskiego i promocji naszej kultury.
„Cieszę się, że spotykamy się na Kongresie, niemal rok po ogłoszeniu pomysłu zrodzonego w Toronto, aby zebrać się w kraju, w szerokim gronie osób zaangażowanych w edukację polonijną” - mówił Jan Badowski, dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą z Kancelarii Premiera RM, podczas inauguracji wydarzenia.
Przedstawiciel premiera przyznał, że Kongres „jest okazją do bezpośredniego spotkania nauczycieli i działaczy polonijnych z władzami państwa polskiego i instytucjami, które zajmują się Polonią” oraz Polakami na obczyźnie. „Dzięki pytaniom, rozmowom, można rozwiać wiele wątpliwości i poznać możliwości działania wspieranego przez Polskę” – stwierdził dyr. Badowski.
Przedstawiciel Ministerstwa Spraw Zagranicznych podkreślił również wagę edukowania Polaków za granicami i wspierania nauki mowy ojczystej.
„MSZ przywiązuje szczególną wagę do rozpowszechniania języka polskiego na świecie. Blisko współpracujemy z innymi organizacjami państwowymi, aby realizować te cele” – stwierdził Sławomir Kowalski, dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w MSZ.
Uczestnicy Kongresu liczyli, że podczas spotkania wypracowane zostaną propozycje merytorycznych rozwiązań systemowych, które zostaną przedłożone Ministrowi Edukacji i Nauki.
„Nasze ministerstwo koordynuje politykę oświatową państwa. Jako resort będziemy wspierać działania Polaków mieszkających za granicą. Stworzymy warunki, aby język polski mógł się rozwijać” – deklarował Piotr Semeniuk, dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Edukacji i Nauki.
Jak stwierdził dr Dawid Kostecki, dyrektor Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, współorganizatora Kongresu, „spotkanie to gigantyczne wyzwanie, ale i duma, która rozpiera każdego, kto interesuje się językiem polskim”.
„Z jednej strony mamy programy dla studentów, którzy chcą przyjeżdżać do Polski, ale także dla nauczycieli i lektorów. Naszym flagowym projektem jest program Lektorzy NAWA. Naszych 75 lektorów jest obecnych w 35 państwach i decyduje się podjąć taką formę promocji Polski i języka polskiego” – powiedział dyrektor Dawid Kostecki.
Program Kongresu składał się z części merytoryczno-szkoleniowej i kulturalno-edukacyjnej. Odbyły się m.in. panele dyskusyjne, wykłady popularnonaukowe, warsztaty dydaktyczne i szkolenia metodyczne. Zaplanowano szereg spotkań z naukowcami, dydaktykami i ekspertami działającymi na rzecz: rozwoju nauki polskiej za granicą, popularyzacji edukacji polskiej i polonijnej w świecie.
Z dr Dawidem Kosteckim, dyrektorem Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, rozmawiały Halina Ostas i Maria Wieczorkiewicz.
