Wicemarszałek Sejmu, patron honorowy wystawy "Polskie drogi do Bałtyku 1918-1920. W 100. rocznicę zaślubin Polski z morzem" przypomniała, że tego dnia, kiedy gen. Haller dokonał symbolicznych zaślubin Polski z morzem, w Warszawie obradował Sejm Ustawodawczy. - Marszałek Wojciech Trąmpczyński podkreślił wówczas w swoim wystąpieniu znaczenie powrotu Polski nad Bałtyk dla przyszłości naszego kraju (...) Dla upamiętnienia tamtych ważnych wydarzeń, tego doniosłego aktu historycznego Sejm RP podjął uchwałę ogłaszając rok 2020 Rokiem Zaślubin Polski z Morzem - mówiła podczas czwartkowego otwarcia ekspozycji.
Jak zaznaczyła, w ostatnich dniach odbyło się szereg ważnych uroczystości z udziałem władz państwowych, samorządowych i społeczeństwa. - W Pucku prezydent RP Andrzej Duda odsłonił tablicę upamiętniającą setną rocznicę zaślubin Polski z morzem i powrotu Pomorza do Macierzy (...) Prezydent wygłosił przemówienie, w którym m.in. wskazywał, że obok tamtego 11 listopada do tych najważniejszych wydarzeń, które Polskę ukształtowały i budowały naszą historię należały powstanie wielkopolskie, powstania śląskie, a także powrót Polski nad morze - powiedziała Gosiewska.
Dyrektor Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, Tomasz Miegoń podkreślił, że w lutym 1920 r. Polska powróciła nad morze dzięki woli politycznej i determinacji środowisk patriotycznych. - Ludzi, którzy nie zawsze ze sobą się zgadzali, ale konflikty odłożyli na bok po to, by zrealizować ten wielki cel. Polska powróciła nad Bałtyk dzięki Kaszubom, którzy przez ponad 140 lat germanizacji nie zapomnieli o swojej mowie, o swojej wierze. Ten luty 1920 r. to była olbrzymia szansa i olbrzymie wyzwanie. Wyzwaniu podołaliśmy, szansę wykorzystaliśmy. W ciągu zaledwie kilkunastu lat zbudowana została gospodarka morska, miasto Gdynia, powstała z niczego Marynarka Wojenna, porty morskie w Gdyni, Helu i Władysławowie - mówił.
Szansa dla pokolenia twórców
Także w ocenie szefa Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Jana Józefa Kasprzyka, odzyskanie przez Polskę dostępu do Bałtyku przejdzie do historii "zbiorowej pamięci jako wyraz i symbol wykorzystanej szansy". - Szansy, którą Opatrzność dała pokoleniu twórców II RP. Tą szansą było otwarcie się na świat poprzez dostęp do morza młodego, dopiero co odrodzonego państwa polskiego (...) w lutym 1920 r. otrzymaliśmy decyzją mocarstw zachodnich zaledwie 140 km odcinek wybrzeża, bez żadnego ważnego portu. Puck, gdzie odbyło się uroczyste zaślubienie Polski z morzem to była niewielka osada rybacka. Ale tamto pokolenie potrafiło tak bardzo cieszyć się z odzyskanej wolności, że wykorzystało każdą daną szansę - zaznaczył.
- I te 140 km przekształciło się w pas wybrzeża, w którym był port w Gdyni, powstała Marynarka Wojenna. Ta opowieść o tym co stało się sto lat temu niech będzie przykładem dla nas współczesnych. Że jak mówił Ojciec Święty Jan Paweł II +wolność jest dana, ale i zadana+. Z tego daru wolności pokolenie roku 1918 i 1920 potrafiło wspaniale skorzystać (...) Ta wystawa przypomina tę historię wykorzystanej szansy i historię tego jak należy wolność zagospodarować - dodał Kasprzyk.
Kolekcjonerska moneta
Podczas uroczystości zaprezentowano również monetę kolekcjonerską NBP "100-lecie zaślubin Polski z Bałtykiem".
Wystawa została przygotowana przez Centralną Bibliotekę Wojskowa przy współpracy Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. To ekspozycja planszowa ukazująca dokumenty, ilustracje pochodzące z ówczesnej prasy, jak również formy upamiętnienia osób zaangażowanych w sprawę odzyskania przez Polskę dostępu do Bałtyku takich jak dowódca Frontu Pomorskiego gen. Józef Haller i kaszubski działacz Antoni Abraham.
Przedstawiona jest także sprawa odzyskania przez Polskę Pomorza i Powiśla na konferencji w Wersalu, początki polskiej Marynarki Wojennej oraz przypomniane związki Polski z Bałtykiem od początku istnienia państwa polskiego. Znalazły się na niej także archiwalne fotografie ukazujące powitanie Wojska Polskiego przez mieszkańców miast Pomorza i Powiśla.
PAP/IAR/dad