Redakcja Polska

104 lata temu generał Józef Haller objął dowództwo Armii Polskiej we Francji

04.10.2022 12:52
Nazywana też Błękitną Armią, od koloru mundurów, była najliczniejszą polską formacją wojskową na obczyźnie podczas I wojny światowej.
Audio
  • 104 lata temu generał Józef Haller objął dowództwo Armii Polskiej we Francji. Materiał Przemysława Pawełka [POSŁUCHAJ]
Armia polska we Francji - objęcie dowództwa przez generała Józefa Hallera
Armia polska we Francji - objęcie dowództwa przez generała Józefa HalleraFoto: NAC

Jej żołnierze walczyli z Niemcami na froncie zachodnim w Wogezach i Szampanii, a po zakończeniu działań zbrojnych współtworzyli Wojsko Polskie.

Błękitna Armia została powołana 4 czerwca 1917 roku dekretem prezydenta Francji Raymonda Poincarégo. Inicjatorem jej utworzenia był Roman Dmowski oraz kierowany przez niego Polski Komitet Narodowy. Udział polskiej jednostki w wojnie miał uświadomić opinii międzynarodowej konieczność zajęcia się sprawą niepodległości naszego kraju po zakończeniu działań zbrojnych.

Państwa Ententy uznały formację za samodzielną, sojuszniczą i jedyną współwalczącą armię polską. Jesienią 1918 roku francuskiego dowódcę zastąpił Józef Haller.
Wspominając po latach organizowanie Błękitnej Armii, generał Haller w Radiu Wolna Europa podkreślił znaczącą pomoc, jakiej udzielili mu francuscy politycy.

Do Błękitnej Armii wstępowali Polacy z armii francuskiej, zbiegli jeńcy z armii Niemiec i Austro-Węgier oraz Polonia z Brazylii, Stanów Zjednoczonych i Kanady.

Po zakończeniu działań wojennych, w 1919 roku, stutysięczna Armia Hallera została przetransportowana do Polski. Wyposażona w nowoczesną broń, a zwłaszcza samoloty i czołgi Renault FT-17, wydatnie wzmocniła tworzące się Wojsko Polskie.

Józefowi Hallerowi powierzono dowództwo Frontu Pomorskiego w celu pokojowego i planowego odzyskania Pomorza. To generał w lutym 1920 roku dokonał symbolicznych zaślubin Polski z morzem, wrzucając do Bałtyku platynowy pierścień.

Hallerczycy brali także udział w zwycięskich walkach polsko-ukraińskich w Galicji Wschodniej i na Wołyniu.

Generał Haller w 1920 roku został Generalnym Inspektorem Armii Ochotniczej. Podczas Bitwy Warszawskiej dowodził wojskami broniącymi przedpola stolicy, wchodził też w skład Rady Obrony Państwa, a następnie był dowódcą Frontu Północno-Wschodniego. Podczas II wojny światowej w rządzie RP na emigracji pełnił między innymi funkcję ministra oświaty w gabinecie Władysława Sikorskiego.

Po 1945 roku pozostał za granicą. Zmarł w Londynie 4 czerwca 1960 roku, w wieku 86 lat. W 1993 prochy generała Hallera zostały sprowadzone do ojczyzny i spoczęły w krypcie kościoła św. Agnieszki w Krakowie.

IAR/PP

Zobacz więcej na temat: Józef Haller

Ogólnopolski plebiscyt „Wydarzenie Historyczne Roku 2021” rozstrzygnięty

19.09.2022 13:24
Konkurs „Wydarzenie Historyczne Roku 2021” został rozstrzygnięty i tym samym już po raz 15. wyróżniono najciekawsze inicjatywy historyczne. Nagroda specjalna trafiła do Związku Polaków w Kazachstanie za film „Artefakty z szafy. Historia moich przodków zaklęta w przedmioty”.

80 lat temu, 20 września 1942 roku, powstały Narodowe Siły Zbrojne

20.09.2022 14:33
NSZ była drugą pod względem liczebności, po Armii Krajowej, formacją zbrojną Polskiego Państwa Podziemnego. Konspiracyjna organizacja wojskowa obozu narodowego działała do 1947 roku, po wojnie współtworząc antykomunistyczne podziemie.

Ostatnie pożegnanie Franciszka Pieczki, wybitnego aktora i wspaniałego człowieka

30.09.2022 13:30
Wybitny aktor spoczął w czwartek na cmentarzu w Aleksandrowie. "To pożegnanie człowieka, którego życie było życiem człowieka wzorcowym" - powiedział prezydent Andrzej Duda podczas uroczystości pogrzebowych aktora.