Redakcja Polska

Kornel Makuszyński - poeta, pisarz, publicysta i krytyk literacki

21.10.2019 09:48
Był autorem najpoczytniejszych książek dla dzieci i młodzieży w latach międzywojnia. Mówiono o nim: ”pisarz ze słońcem w herbie”. Na jego książkach, niosących radość i optymizm, wychowało się kilka pokoleń.
Audio
  • "Wybitni Polacy II RP" - Kornel Makuszyński, pisarz, publicysta, krytyk literacki [posłuchaj]
Kornel Makuszynski, pisarz, publicysta, krytyk literacki
Kornel Makuszynski, pisarz, publicysta, krytyk literackiFoto: Wikimedia/domena publiczna

Swada, z jaką pisarz opowiadał o losach swoich bohaterów, wiara w dobroć ludzką, w wartość przyjaźni, współczucie dla pokrzywdzonych, zyskały Kornelowi Makuszyńskiemu  wielbicieli także poza Polską, a wiele jego powieści doczekało się adaptacji filmowych.

Kornel Makuszyński urodził się 8 stycznia 1884 roku, w Stryju koło Lwowa. Debiutował w wieku kilkunastu lat, publikując pierwsze wiersze w lwowskim „Słowie Polskim”.

W latach 1905- 1914 był także recenzentem teatralnym dziennika. Studiował filologię polską i romańską na Uniwersytecie Lwowskim, część studiów odbył w Paryżu.

Od 1915 roku mieszkał w Kijowie, gdzie sprawował m.in. funkcję prezesa Związku Literatów i Dziennikarzy Polskich oraz kierownika literackiego Teatru Polskiego.

Po zakończeniu I wojny światowej Kornel Makuszyński przeniósł się do Warszawy. Tam rozpoczął stałą współpracę z prasą, był autorem felietonów, humoresek i recenzji teatralnych.

Począwszy od 1925 roku zaczął wydawać niezwykle poczytne powieści dla dzieci i młodzieży. Ukazały się wówczas  m.in. „Bezgrzeszne lata”, „O dwóch takich, co ukradli księżyc” oraz „Awantura o Basię” i  „Szatan z siódmej klasy”. Osobne miejsce w pisarstwie Makuszyńskiego zajmowały utwory dla najmłodszych. Wielką popularnością cieszyły się zwłaszcza  obrazkowe  „Przygody Koziołka Matołka” z rysunkami Mariana Walentynowicza.

Czas wojny i okupacji dla Makuszyńskiego był bardzo trudny, pisarz stracił mieszkanie w Warszawie, spłonęły też jego bogate zbiory sztuki, zaczęło się życie w  biedzie. W okresie powojennym   twórczość pisarza ze „słońcem w herbie” nie  znalazła uznania ówczesnych decydentów. W 1951 roku jego powieści trafiły na listę książek „ideologicznie szkodliwych”. W tym czasie Kornel Makuszyński  mieszkał już na stałe w Zakopanem. Z jego inicjatywy powstało na stokach Gubałówki sanatorium dla młodzieży. Inicjował też zbiórki pieniężne na sprzęt narciarski dla najbiedniejszych dzieci. Wdzięczni mieszkańcy przyznali mu tytuł honorowego obywatela Zakopanego.  

Zmarł 31 lipca 1953 roku. Pochowany został w Zakopanem, na Pęksowym Brzysku.

O twórczości Kornela Makuszyńskiego mówi profesor Grzegorz Leszczyński, kierow­nik Zakła­du Litera­tu­ry Popular­nej, Dziecię­cej i Młodzie­żo­wej UW, dyrek­tor Centrum Języka Polskie­go i Kultu­ry Polskiej dla Cudzo­ziem­ców "Poloni­cum" UW.

Audycja jest współfinansowana przez Fundację "Pomoc Polakom na Wschodzie" w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za Granicą.

Teksty czyta Krzysztof Dumała.

Audycję zrealizowała Magdalena Górecka-Balcer.

Do wysłuchania audycji zaprasza Maria Wieczorkiewicz.