Do trzech lat pozbawienia wolności za zapłodnienie in vitro, od
pięciu do 25 lat za eksperymenty na embrionach, minimum trzy lata za
handel embrionami - to kary, jakie przewiduje projekt nowelizacji
kodeksu karnego autorstwa posłów m.in. Polski Plus, PiS i PSL.
Projektem zajmą się posłowie na najbliższym posiedzeniu Sejmu,
które rozpocznie się w środę.
Autorzy projektu zwracają uwagę, że w tej chwili kwestie dotyczące
zapłodnienia in vitro nie podlegają żadnym regulacjom. Jak przekonują w
uzasadnieniu projektu, brak zakazu tworzenia ludzkich zarodków poza
organizmem matki "jest źródłem wielu bulwersujących nadużyć moralnych".
Celem projektu jest uregulowanie tej materii przez "całkowity zakaz
popełniania czynów, które godzą w godność ludzką i naruszają prawa
człowieka".
Zdaniem projektodawców, każdy człowiek ma prawo do tego, by do jego
poczęcia doszło w organizmie matki. Jak przekonują, "znajdowanie się
organizmu ludzkiego w fazie embrionalnej poza ciałem matki stanowi dla
niego zawsze bezpośrednie zagrożenie życia". Tak jest również wówczas,
gdy embriony są zamrażane.
"Każdorazowo godność takich zarodków jest naruszona w sposób
fundamentalny przez to, że znajdują się w warunkach stanowiących
bezpośrednie zagrożenie dla życia. Zachodzi więc tu pełna analogia z
wszelkimi innymi naruszeniami prawa do życia. Jak z tego wynika, to
przyrodzona godność ludzka domaga się całkowitego zakazu procedur
zapłodnienia in vitro" - czytamy w uzasadnieniu projektu.
Autorzy nowelizacji chcą, by nowy przepis umieścić po art. 160 kk w
rozdziale XIX mówiącym o narażaniu na bezpośrednie niebezpieczeństwo
utraty życia i proponują, by ze względu na rodzaj chronionego dobra i
podobieństwo sytuacji zagrożenia zastosować identyczne sankcje.
W zeszłym roku Sejm odrzucił obywatelski projekt zakazujący in
vitro, który przywidywał takie same kary. Projekt, pod którym podpisało
się ponad 160 tys. osób, został zgłoszony przez komitet inicjatywy
ustawodawczej "Contra In Vitro".
PO podzielone
W Sejmie jest obecnie sześć projektów dotyczących zapłodnienia in
vitro. Część została zwrócona autorom, gdyż w ocenie sejmowych prawników
wymagały doprecyzowania. Do poprawy odesłano m.in. projekty Małgorzaty
Kidawy-Błońskiej, Jarosława Gowina i Bolesława Piechy.
Z powodu różnicy zdań klub PO zaproponował dwa projekty. Projekt
Gowina wprowadza prawną ochronę embrionów ludzkich, zakaz handlu i
nieodpłatnego przekazywania innym osobom zarodków i gamet.
Kidawa-Błońska proponuje, aby dopuścić możliwość tworzenia zarodków
nadliczbowych, ich mrożenie i selekcję przed implantacją do organizmu
kobiety. Zgodnie z jej propozycją, in vitro ma być dostępne także dla
par żyjących w konkubinacie. Poselski projekt Piechy wprowadza zakaz in
vitro, dopuszcza jednak możliwość tzw. adopcji zarodków, które już
powstały i są zamrożone.
Dopuszczenie tworzenia wielu ludzkich zarodków, zamrażania ich oraz
finansowanie zapłodnienia pozaustrojowego ze środków NFZ to główne
założenia dwóch lewicowych projektów ustaw dot. in vitro, nad którymi od
marca pracuje sejmowa podkomisja. Pierwszy z nich został złożony w
Sejmie przez posła Marka Balickiego, jest inicjatywą społeczno-ekspercką
i tylko formalnie został złożony jako poselski. Drugi projekt,
przewidujący finansowanie in vitro ze środków NFZ, został złożony w
Sejmie we wrześniu 2008 r. przez ówczesną posłankę Lewicy Joannę
Senyszyn (dziś europosłankę).
sż,PAP
