Boccherini i jego jasna strona życia

Pomimo ogromnej liczby skomponowanych utworów i więcej niż pięciu minut sławy w czasie swojego twórczego życia, Luigi Boccherini pozostaje wciąż na wpół zapomnianym kompozytorem.

Boccherini

Foto: National Gallery of Victoria/wikipedia

Dziś jest on najbardziej znany z menuetu z Kwintetu smyczkowego nr 13, który został wykorzystany w brytyjskiej komedii "Jak zabić starszą panią?”. Urodzony w 1743 roku w Lukce Luigi Boccherini, nadał wiolonczeli miano instrumentu solowego, stał się po Mozarcie i Haydnie jednym z najbardziej oddziaływujących na epokę klasycyzmu kompozytorem. Pomimo tego, że wśród mecenasów jego twórczości znajdowali się m.in. Lucjan Bonaparte i Fryderyk Wilhelm II Hohenzollern, koleje losu doprowadziły go do sytuacji, że zmarł w biedzie, a jego dorobek szybko został zapomniany.

Stan ten udało się poprawić wybitnemu francuskiemu muzykologowi Yvesowi Gérardowi, który w latach 60. poprzedniego stulecia rozpoczął prace nad przywracaniem jego dzieł dla współczesnych. Wiele dla ponownego odkrywania jego muzyki zrobił też Boccherini Quintet, który najpierw w Paryżu, a później po całym świecie prezentował jego sztandarowe dzieła na kwintety smyczkowe.

Wydany przez holenderski Brilliant Classic box – Boccherini Edition -  złożony  37 płyt, to doskonały sposób, by za małe pieniądze wzbogacić swoją dyskografię o szerokie spektrum jego kompozycji. Co znajdziemy w tym wyborze? Wiele nagrań współczesnych, na instrumenty z epoki, przede wszystkim w wykonaniu włoskich muzyków, z których część mogliśmy już wcześniej spotkać w katalogu Brillianta w wydaniach kilkupłytowych. Dobrą decyzją było też sięgnięcie po dziesięć płyt z wydawnictwa Capriccio, które stanowiły do tej pory najszerszy wybór nagrań jego dzieł.

Najwięcej miejsca w omawianym wydaniu zajmują krążki z kwintetami smyczkowymi, sztandarowymi utworami tego kompozytora, będącymi dla jego stylu tym, czym dla Haydna były kwartety smyczkowe. Nagrywane były one od kilku lat przez zespół La Magnifica Comunità, którym lideruje  skrzypek Enrico Casazza, dobrze znany miłośnikom muzyki Vivaldiego. W skład jego zespołu wchodzi też Luigi Puxeddu, którego możemy usłyszeć wykonującego w tej edycji wszystkie sonaty wiolonczelowe. Inny, doskonały, ale bardziej znany wiolonczelista - Enrico Bronzi i jego Accademia i Filarmonici di Verona przygotowali komplet koncertów wiolonczelowych. La Magnifica Comunità i gitarzysta Eros Roselli przedstawiają też z imponującą maestrią i zmysłowością kwintety na gitarę. Inny włoski zespół Ensemble Claviere Rossella Croce prezentuje kwintety na pianino, na którym gra Ilario Gregoletto. A do tego mamy jeszcze sekstety i kwartety smyczkowe i kwintety z obojem.

Szkic Etienne'a Mazasa.

Bardzo ciekawie prezentują się też nagrania z sonatami skrzypcowymi wykonywanymi przez Enrico Gattiego, speca od muzyki z okresu baroku i klasycyzmu. W boksie znajdziemy też odrobinę symfoniki, na dwóch płytach mamy wybór kilku utworów w wykonaniu New Berlin Chamber Orchestra  pod dyrekcją Michaela Erxlebena. Na koniec zaś – istny rarytas – Stabat Mater – wykonane przez Benedetto Marcello Chamber Orchestra pod dyrekcją Flavio Emilio Scogna. 37 płyt zróżnicowanych, pełnych radości i momentów melancholii, muzyka Boccheriniego przepełniona jest czarem, spokojem, poszukiwaniem harmonii. Może dlatego z takim trudem dociera do miłośników klasyki, może po doświadczeniach dwudziestowiecznych ciężej jest nam widzieć świat w jasnych barwach? Ci, którzy lubią Haydna i Mozarta nie powinni zbyt długo zwlekać.

Tomasz Skóra