W styczniu 1885 roku Mahler tak pisał z Kassel do swego przyjaciela Friedricha Lohra: "Skomponowałem cykl pieśni, na razie sześć, wszystkie poświęcone są jej. Ona ich nie zna. Cóż mogą jej zresztą powiedzieć nad to, co już wie? Pieśni są pomyślane jako całość: wędrujący czeladnik zgodnie z przeznaczeniem wyrusza w świat i wędruje przed siebie”.
Tyle kompozytor. Ona to Johanne Richter - niespełniona miłość młodego kompozytora. Śpiewaczka teatru operowego w Kassel, gdzie Mahler w 1883 roku objął stanowisko kapelmistrza miejscowego teatru.
Kompozytor wprawdzie pisze o sześciu pieśniach, cykl ostatecznie składa się jednak z czterech. Pierwsza wersja cyklu jest przeznaczona na głos i fortepian, druga – orkiestrowa, powstała blisko dekadę później przed premierą utworu w Berlinie, 16 marca 1896 roku.
Bohdan Pociej sugeruje w swej biografii Mahlera, że gdyby kompozytor nie zdecydował się na orkiestrację cyklu – ten „podzieliłby los innych pieśni z czasów młodości, pozostając na uboczu. Dopiero kompozytorska partytura uczyniła ten cykl arcydziełem”.
Nagrania utworu "Lieder eines fahrenden Gesellen" oceniali: Adam Kruszewski, Wojciech Michniewski oraz Kacper Miklaszewski.
Zdaniem naszego jury najlepiej dzieło to zinterpretowali:
Christian Gerhaher – baryton z towarzyszeniem Orkiestry Symfonicznej z Montrealu, pod dyrekcją Kenta Nagano (live: 12 i 14 stycznia 2012, Montreal; CD Sony Classical 2013)
***
W audycji słuchaliśmy także następujących nagrań:
Dietriech Fischer-Dieskau – baryton, Orkiestra Symfoniczna Radia Bawarskiego, dyr. Rafael Kubelik (LP DG/Polydor 1970; CD DG „The Originals” 2011)
**
Janet Baker – mezzosopran, Hallé Orchestra, dyr. Sir John Barbirolli (4.05.1967, Studio nr 1, Abbey Road, Londyn; LP EMI 1968/CD “Icon: Janet Baker – The Beloved Mezzo” EMI 2008, 3 CD)
***
Thomas Quasthoff – bas-baryton, Wiener Philharmoniker, dyr. Pierre Boulez (Wiedeń, Musikverein, czerwiec 2003; CD DG 2004)
***
Sara Mingardo – kontralt, Musici Aurei, dyr. Luigi Piovano (Teatr w Lanciano we Włoszech; lipiec 2011; CD Eloquentia 2012) (wersja na zespół kameralny opracowana przez Arnolda Schönberga)
***
Sarah Connolly – mezzosopran, Orkiestra Wieku Oświecenia, dyr. Vladimir Jurowski (live: 21 stycznia 2011, Royal Festival Hall, Londyn; CD Signum Records 2012)
***
Plan słuchania:
(wyłącznie wersje orkiestrowe)
Runda I
Wenn mein Schatz Hochzeit macht (Kiedy moja luba wyprawia wesele)
[Do taktu 43]
Runda II
Ging heut Morgen übers Feld (Rankiem szedłem dziś przez pole)
[Do taktu 102]
Runda III
Ich hab'ein glühend Messer (Mam rozżarzony nóż w mojej piersi)
Finał
Die zwei blauen Augen von meinem Schatz (Dwoje błękitnych oczu)
Audycję przygotował Jacek Hawryluk.
Najbliższe audycje z cyklu "Kto słucha nie błądzi”:
16.11. godz. 17.00 – Krzysztof Penderecki Pasja wg św. Łukasza, sędziowie: Anna Radziejewska, Wojciech Michniewski, Kacper Miklaszewski
7.12. godz. 17.00 – Henryk Mikołaj Górecki I Kwartet smyczkowy „Już się zmierzcha”, sędziowie: Dorota Kozińska, Marcin Zdunik, Rafał Augustyn