Specjaliści z Centrum Zdrowia Dziecka opracowali nowe siatki centylowe, które zawierają aktualne normy ciśnienia tętniczego dla polskich dzieci. Siatki powstały w ramach projektu "OLAF - Opracowanie norm ciśnienia tętniczego i młodzieży w Polsce".
- Po raz pierwszy wykonano tego typu badania w 416 szkołach na terenie całego kraju z udziałem ponad 17 tys. uczniów w wieku od 6 do 18 lat. Było to bardzo duże przedsięwzięcie - podkreślił dr Zbigniew Kułaga z Zakładu Zdrowia Publicznego Centrum Zdrowia Dziecka.
Siatki centylowe to spec jalne wykresy, które służą obiektywnej ocenie prawidłowego rozwoju fizycznego. Najczęściej stosowane są siatki przebiegu wzrostu i przyboru masy ciała.
Teraz będzie także możliwe sprawdzenie, czy w normie mieści się ciśnienie dziecka. Na podstawie wieku dziecka i jego ciśnienia nowe wykresy umożliwiają szybkie wskazanie, czy dane dziecko jest narażone na wystąpienie nadciśnienia tętniczego.
- Siatki centylowe umożliwiają wskazanie tej grupy, która wyróżnia się od przeciętnej wartości ciśnienia, wysokości czy masy ciała, dla danego wieku. Ci pacjenci, którzy wyróżniają się w kierunku stanu przednadciśnieniowego czy nadciśnienia muszą być objęci specjalnym postępowaniem - powiedziała prof. Maria Małgorzata Zajączkowska z Kliniki Nefrologii Dziecięcej UM w Lublinie.
Wyjaśniła, że konsekwencją braku siatek były trudności interpretacyjne dokonywanego pomiaru ciśnienia.
- To z kolei pociągało niechęć do wykonywania pomiarów, bo cóż z pomiaru jeśli nie można go właściwie zinterpretować - zaznaczyła prof. Zajączkowska.
Dlatego jej zdaniem opracowanie norm przyniesie korzyści zarówno pacjentom - bo będzie można rozpoznać u nich nadciśnienie we właściwym czasie, jak i pediatrom.
- W zasadzie już od dzisiaj możemy wykorzystywać wyniki w praktyce - dodał kierownik projektu OLAF prof. Mirosław Litwin.
Jak zaznaczyła prof. Zajączkowska, na aktualne "siatki centylowe" pomiaru ciśnienia czekano od lat.
- W tak szybko zmieniającym się świecie wszystkie normy m.in. ciśnienia tętniczego powinny być modyfikowane co 10 lat - wyjaśnił prof. Litwin.
Dzięki badaniom wykonanym w ramach projektu "OLAF" polscy specjaliści nie będą już musieli stosować norm opracowanych kilkanaście lat temu w Stanach Zjednoczonych.
Dlaczego tak ważne są aktualne normy ciśnienia tętniczego u dzieci? Jak podkreślił prof. Litwin, czasami początki nadciśnienia zdarzają się w wieku dziecięcym i dlatego pomiar ciśnienia tętniczego powinien być podstawowym elementem badania lekarskiego.
- Ciśnienie powinno być zmierzone u każdego dziecka powyżej 3. roku życia - powiedział. - Choroba nadciśnieniowa zaczyna się bardzo wcześnie, ale nie od razu objawia się np. niewydolnością krążenia czy udarem mózgu - dodał ekspert.
Jak poinformował, nadciśnienie tętnicze występuje u około 2 proc. populacji do 18. roku życia. W pewnych grupach wiekowych - u nastolatków - wzrasta do 10 proc. i osiąga 30 proc. u 30-latków.
- Już u 40 proc. dzieci z nadciśnieniem występuje uszkodzenie tętnic. Gdybyśmy wcześniej rozpoznali nadciśnienie i wcześniej rozpoczęli leczenie, to takiego uszkodzenia by nie było - oceniła prof. Zajączkowska.
Projekt OLAF prowadził Zakład Zdrowia Publicznego Instytutu "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka" we współpracy z pediatrycznymi ośrodkami klinicznymi w kraju oraz za granicą.
"OLAF" to największy tego typu projekt badawczy w Polsce, sfinansowany ze środków Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Honorowy patronat nad jego realizacją sprawuje Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Siatki centylowe są dostępne na stronie: www.czd.pl/olaf
(ki)