Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Petar Petrovic 06.02.2014

25. rocznica Okrągłego Stołu. Konflikt wokół uchwały

Projekt uchwały Sejmu został, decyzją marszałek Ewy Kopacz, skierowany do komisji kultury.
Obrady Okrągłego StołuObrady Okrągłego StołuPAP/Jan Bogacz
Posłuchaj
  • Szef klubu SP Arkadiusz Mularczyk krytykuje Okrągły Stół/IAR
  • Poseł PO Andrzej Halicki liczy, że uda się osiągnąć porozumienie ws. ustawy o Okrągłym Stole/IAR
Czytaj także

Oznacza to, że uchwała prawdopodobnie nie będzie głosowana na tym posiedzeniu Sejmu.
Jest to spowodowane sprzeciwem ze strony klubu Solidarnej Polski.

- Nie udało się uzgodnić jednolitego tekstu i w tej sytuacji decyzją pani marszałek projekt trafił do komisji (kultury i środków przekazu), która będzie pracowała nad ujednoliceniem tekstu - powiedział poseł PO, wicemarszałek Sejmu Cezary Grabarczyk dziennikarzom po czwartkowym posiedzeniu Konwentu Seniorów.

Mija 25 lat od rozpoczęcia obrad Okrągłego Stołu >>>
Według niego, oznacza to, że uchwały prawdopodobnie nie da się przyjąć jeszcze na tym posiedzeniu Sejmu (pierwotnie zaplanowano to na piątek). - Chyba, że stanie się cud i Solidarna Polska wycofa swoje zastrzeżenia - zaznaczył Grabarczyk.
Zwrócił przy tym uwagę, że w 2009 roku, z okazji 20. rocznicy obrad Okrągłego Stołu, udało się osiągnąć kompromis w sprawie upamiętnienia tego wydarzenia. - Mówiłem zresztą o tym na posiedzeniu Konwentu, że ci, którzy dziś sprzeciwiają się tej uchwale, próbują zniekształcić jej treść, wówczas nie mieli problemu i przyjęli uchwałę okolicznościową przez aklamację - dodał polityk PO.

Na
Na zdjęciu archiwalnym z kwietnia 1989 r. obrady Okrągłego Stołu. Strona solidarnościowo-opozycyjna od lewej: Jacek Merkel, Tadeusz Mazowiecki, Lech Wałęsa, Władysław Frasyniuk, Zbigniew Bujak / PAP/Jan Bogacz

Szef klubu Arkadiusz Mularczyk zwraca uwagę, że Okrągły Stół doprowadził do wielu patologii w polskim życiu publicznym. Chodzi między innymi o patologiczną prywatyzację i rozkradanie majątku narodowego. Według niego następstwem kompromisu politycznego był brak lustracji i dekomunizacji, a przedstawiciele dawnej nomenklatury uwłaszczyli się na majątku Skarbu Państwa. Skutkiem tego było późniejsze wykluczenie, bezrobocie i emigracja zarobkowa wielu Polaków.

- Gloryfikowanie Okrągłego Stołu nie jest kompromisem - podkreśla poseł.
Tymczasem Andrzej Halicki z Platformy Obywatelskiej liczy, że uda się osiągnąć porozumienie i uchwała zostanie przyjęta przez aklamację. - Wydaje mi się, że rozsądek zwycięży i na tle mało mądrej walki o słowo dojdziemy do zgody - powiedział.
Podkreślił, że kompromis zakłada z góry ustępstwo każdej ze stron.
Jeśli uda się pogodzić wszystkie kluby uchwała będzie przyjęta przez aklamację w piątek.
W środę wspólny tekst uchwały uzgodnili wicemarszałkowie z PO Cezary Grabarczyk i Jerzy Wenderlich z SLD. Solidarna Polska domaga się poprawki.

Projekt PO
W projekcie uchwały autorstwa PO napisano, że "kompromis zawarty w wyniku porozumienia przy Okrągłym Stole - doprowadził do częściowo demokratycznych wyborów, które odbyły się w dniu 4 czerwca 1989 roku. (...) Wybory te pokazały wielkie poparcie Polaków dla kierunku politycznych przemian zachodzących w naszym kraju. Następstwem tych wydarzeń było powołanie we wrześniu 1989 roku pierwszego po wojnie niekomunistycznego rządu, na którego czele stanął śp. premier Tadeusz Mazowiecki" - podkreślono w projekcie Platformy, do którego dotarła PAP.

6 lutego 1989 - Lech Wałęsa: "Ten stół otacza narodowa nadzieja, ale także nieufność" >>>
Autorzy zwrócili w nim ponadto uwagę, że porozumienie sprzed 25 lat - "pozwoliło budować Polskę, która jest ojczyzną wszystkich Polaków niezależnie od ich poglądów politycznych i zaangażowania w przeszłości. (...) Uczestnicy obrad swoimi decyzjami pokazali, że Polska i życie ludzkie jest najważniejszym wspólnym dobrem. Unikając eskalacji konfliktu i konfrontacji przemiany dokonały się w sposób pokojowy. Okrągły Stół stał się odtąd wzorem dochodzenia do porozumienia dla społeczeństw i narodów, które stają w obliczu ostrych konfliktów wewnętrznych" - czytamy w projekcie uchwały autorstwa PO.

Okrągły Stół w Radiach Wolności >>>
"Dzisiaj w 25-tą rocznicę rozpoczęcia obrad Okrągłego Stołu, tym samym rozpoczęcia pokojowych przemian w naszym kraju, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie dla uczestników obrad Okrągłego Stołu, autorów wolnej i niepodległej Polski" - taki zapis proponuje Platforma.

Na
Na zdjęciu archiwalnym z 05.04.1989 r. zakończenie obrad Okrągłego Stołu w siedzibie Urzędu Rady Ministrów / PAP archiwum/Jan Bogacz

Projekt SLD
W projekcie uchwały Sojuszu czytamy z kolei m.in., że "w 25. rocznicę obrad Okrągłego Stołu Sejm RP wyraża podziękowanie wszystkim, którzy przyczynili się do realizacji koncepcji porozumienia narodowego. Sejm RP uznaje porozumienie okrągłostołowe za przykład politycznej mądrości i dowód patriotyzmu jego twórców" - głosi tekst projektu.

 

>>> Tylko u nas - archiwalna transmisja z zakończenia obrad Okrągłego Stołu >>>
W propozycji SLD znalazła się też zachęta dla innych - podzielonych narodów - by podążały - drogą dialogu i kompromisu - czytamy. W uzasadnieniu projektu podkreślono m.in., że - "porozumienie Okrągłego Stołu stało się impulsem do pokojowych, demokratycznych przemian ustrojowych. (...) Okrągły Stół spowodował unikatową w historii Europy bezkrwawą transformację ustrojową. Był przykładem dla innych państw regionu, pozostających w strefie wpływów ZSRR. Stanowił także inspirację dla skonfliktowanych społeczeństw w innych rejonach świata" - czytamy w uzasadnieniu projektu SLD.

Stan wojenny - serwis specjalny >>>

Okrągły Stół to negocjacje prowadzone od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 r. przez przedstawicieli władz PRL, opozycji solidarnościowej oraz strony kościelnej. Prowadzone były w kilku miejscach, a ich rozpoczęcie i zakończenie odbyło się w siedzibie Urzędu Rady Ministrów PRL w Pałacu Namiestnikowskim (obecnie Pałac Prezydencki) w Warszawie. W obradach wszystkich zespołów brały udział 452 osoby. Okrągły Stół uważany jest za jedno z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, od którego rozpoczęły się zmiany ustrojowe Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w tym częściowo wolne wybory do Sejmu - 4 czerwca 1989 r.
pp/IAR/PAP