17 marca 1861 proklamowane zostało przez ogólnowłoski parlament powstanie Zjednoczonego Królestwa Włoch, którego władcą został Wiktor Emanuel II.
Posłuchaj o historii jednoczenia się Włoch w audycji Agnieszki Steckiej z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Włochy".
Ziarno Napoleona
Po upadku Napoleona kongres wiedeński zdecydował o kształcie politycznej mapy Włoch. Półwysep był podzielony między silne królestwo Sardynii i Piemontu pod berłem Wiktora Emanuela II, rządzone przez Burbonów królestwo Obojga Sycylii i papieskie Państwo Kościelne. Toskania, Lombardia i Wenecja, a więc niemal całe północne Włochy, znajdowały się pod protektoratem Austrii.
Ziarno idei wolności i samostanowienia, które nieśli ze sobą francuscy żołnierze Napoleona, zdążyło już jednak zakiełkować w sercach Włochów. Zmiany, jakich domagało się społeczeństwo Półwyspu Apenińskiego, miały dotyczyć uzyskania praw politycznych, zrzucenia dominacji Austrii i zjednoczenia Włoch. Te dążenia reprezentowała utworzona przez Giuseppe Mazziniego organizacja "Młode Włochy". To z niej wywodził się Giuseppe Garibaldi.
Sprzyjająca koniunktura
- Dopiero w latach 50., kiedy hrabia Camillo Covour został premierem Piemontu nastąpił korzystny przełom w sytuacji politycznej - wyjaśniał dr Mieczysław Żochowski w audycji Agnieszki Steckiej z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Włochy". - Udział wojsk piemonckich w wojnie krymskiej umożliwił Cavourowi kontakt z Napoleonem III, uzgodniono przyszłe podziały wpływów. Cesarz Francuzów zdecydował się udzielić Włochom poparcia w walce z Austrią, pod warunkiem, że opór nie przyjmie form rewolucyjnych.
Zwycięstwo Piemontu pozwoliło Wiktorowi Emanuelowi przejęcie Lombardii. Ceną za pomoc Paryża dla strony włoskiej w konflikcie było przejęcie przez Francję Sabaudii - rodzinnej krainy Wiktora. W trakcie wojny stoczono wielkie i krwawe bitwy. W poruszonym dogłębnie obrazem pobojowiska po batalii pod Solferino i cierpieniem rannych żołnierzy szwajcarskim filantropie Henrym Dunant’cie zakiełkowała myśl o powołaniu organizacji, która miałaby na celu pomoc ofiarom konfliktów zbrojnych bez względu na narodowość. Tak narodził się Międzynarodowy Czerwony Krzyż.
Marsz Garibaldiego
Jednocześnie na południu działał Giuseppe Garibaldi. Zorganizował wyprawę tysiąca Czerwonych Koszul w celu obalenia monarchy Królestwa Obojga Sycylii.
- Zdobył stosunkowo szybko wyspę. Następnie przepłynął na stały ląd i niemalże bez walki zajął Neapol i ruszył na Rzym - wyjaśniał gość audycji.
Ludność włoska jednogłośnie opowiadała się w plebiscytach za zjednoczeniem. Proces Risorgimento trwał jeszcze niemal dekadę. W 1866 roku, w wyniku wojny prusko-austriackiej, do kraju przyłączona została Wenecja. Był to element polityki Otto von Bismarcka dążącego do osłabienia Habsburgów. W 1870 roku wojska włoskie zajęły Państwo Kościelne. Papież Pius IX uznał się wówczas za "więźnia Watykanu". Powrót Rzymu w charakterze stolicy państwa był zwieńczeniem zjednoczenia Włoch.
bm