- Idea powstania rodziła się już kilka lat wcześniej w okresie realnej liberalizacji. Nadzieje społeczne obudziły się w wymiarze, w jakim Rosjanie nie chcieli i nie mogli ich spełnić - o początkach zrywu mówi historyk dr Janusz Osica. W Królestwie Polskim odbywały się więc demonstracje, a poza jego granicami przygotowywano kadry. Ze strony rosyjskiej rosły represje. - Tu pojawia się postać Aleksandra Wielopolskiego, który próbował dogadywać się z Rosjanami. Uważał, że Polaków trzeba przede wszystkim trzymać twardo, reformy im proponować, a nie negocjować - dodaje historyk w "Klubie Trójki". Jak jednak podkreślają goście Dariusza Bugalskiego, taka polityka nie mogła się powieść, cokolwiek by uzyskał dla Polaków, Rosjanie mogli w każdej chwili odwołać, zerwać.
Filozof i historyk religii prof. Zbigniew Mikołejko podkreśla, że mówiąc o powstaniu styczniowym trzeba po jednej stronie postawić rzeczy pozytywne, po drugiej trudne. - Tym, co pracowało na przyszłość Polski, była sprawa chłopska. A druga ważna sprawa to, niezależnie od przelanej krwi, to siła tkwiąca w pamięci historycznej: wzorce heroizmu, odpowiedzialności, które pracowały w kolejnych pokoleniach - podkreślił. Jego zdaniem siła duchowa wynikająca z powstania styczniowego sprawiła, że udało się spożytkować tę klęskę i popowstaniowe represje na rzecz budowania twardej, mocnej tożsamości narodowej.
Na czym polega fenomen powstania styczniowego, jak sprawa polska zachwiała sceną Europy i jak historia XIX wieku przeniosła się na polskie doświadczenia w wieku XX? Posłuchaj całej, niezwykle ciekawej, dyskusji! Audycję przygotował Dariusz Bugalski.
Powstanie styczniowe wybuchło w 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 w byłym Wielkim Księstwie Litewskim. Ogólnopolskie obchody 150. rocznicy Powstania Styczniowego zainaugurował 16 stycznia 2013 prezydent Bronisław Komorowski.
Audycji "Klub Trójki" można słuchać od poniedziałku do czwartku o 21. Zapraszamy.