Józef Piłsudski – Żołnierz – Polityk –Mąż Stanu
Do słuchania naszych gości w cyklu "100 lat Polski niepodległej" zapraszamy po serwisie informacyjnym od 7.00 do 17.00, co godzinę.
***
11 listopada jest w Polsce Narodowym Świętem Niepodległości. Dzień ten obchodzimy w rocznicę odzyskania przez nasz kraj niepodległości w 1918 roku.
Data jest symboliczna i umowna. Tego dnia 100 lat temu Niemcy podpisały zawieszenie broni z aliantami, co zakończyło I wojnę światową. Tego samego dnia rozbrojono żołnierzy niemieckich okupujących Warszawę. Rada Regencyjna utworzona pod protektoratem dwóch byłych zaborców: Austrii i Niemiec, przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową i naczelne dowództwo podległych jej wojsk polskich.
Polska Niepodległa
Jednocześnie Józef Piłsudski przystąpił do tworzenia pierwszego rządu odrodzonej Polski. W pierwszych dniach listopada 1918 roku w poszczególnych częściach kraju istniały różne ośrodki władzy – Rada Regencyjna w Warszawie, Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie, Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego w Cieszynie i Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie. Jednak wszyscy wiązali nadzieje głównie z Józefem Piłsudskim, który – jak wspominał po latach Bronisław Hełczyński, sekretarz rady ministrów w pierwszym gabinecie odrodzonej Polski – prowadził intensywne rozmowy ze wszystkimi siłami politycznymi.
Początkowo – 14 listopada – misję utworzenia rządu marszałek powierzył Ignacemu Daszyńskiemu, kiedy okazało się jednak, że Daszyński nie ma poparcia Narodowej Demokracji, 17 listopada powstał rząd, na czele którego stanął socjalista Jędrzej Moraczewski. Gabinet ten ogłosił całkowite równouprawnienie wszystkich obywateli, wolność sumienia, słowa, druku, zgromadzeń, pochodów, zrzeszeń, związków zawodowych, strajków oraz 8-godzinny dzień pracy. Wielkim problemem rządu Moraczewskiego był natomiast brak uznania na arenie międzynarodowej. Państwa Ententy za tymczasowy rząd Polski uznawały Komitet Narodowy Polski Romana Dmowskiego urzędujący w Paryżu. Gabinet Jędrzeja Moraczewskiego funkcjonował do 16 stycznia 1919 roku.
IAR/gs