Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Michał Mendyk 24.02.2014

Za co Chopin krytykował Kolberga?

"Zamiary dobre, ale plecy za wąskie" - miał skomentować wybitny kompozytor pierwsze Kolbergowskie opracowania pieśni ludowych. Postaci i dziełu ojca polskiej etnografii poświęcone było kolenje wydanie audycji "Ćwiczenia z myślenia".
Fryderyk Chopin i jego muzyka są dla Chińczyków bardzo ważne, więc wykorzystano to w tytule wystawy, by przyciągnąć publicznośćFryderyk Chopin i jego muzyka są dla Chińczyków bardzo ważne, więc wykorzystano to w tytule wystawy, by przyciągnąć publicznośćwikipedia, domena publiczna/ obraz E. Delacroix

Rok Kolberga w Dwójce>>>

- Chodziło o fortepianowy akompaniament do melodii ludowych, który znalazła się w pierwszych publikacjach. Kolberg poprosił zresztą o ich przygotowanie znakomitego skrzypka i kompozytora Karola Lipińskiego. Potem ograniczył się już do możliwie najprostszego zapisu oryginalnych tematów pieśni - wyjaśnił dr Ryszard Górski, jeden z dwóch gości Doroty Gacek i Witolda Malesy. O nieznanych szerzej faktach z życia Oskara Kolbera mówił także dr Ryszard Woyciechowski.

Warto podkreślić, że bohater audycji był zbieraczem folkloru o bardzo wysokich kompetencjach muzycznych. Co ciekawe, Oskar Kolberg rozpoczął życie jako sąsiad Fryderyka Chopina (a także Kazimierza Brodzińskiego, autora słynnej pracy "O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej"), a w dorosłość wszedł jako jeden z najzdolniejszych studentów ich wspólnego profesora Józefa Elsnera. Jeszcze studiując przedmioty ekonomiczne w Berlinie, pobierał lekcje u najlepszych tamtejszych pedagogów muzycznych. I choć nie dane było mu nigdy stać się kompozytorem europejskiego formatu, jego zasługi dla polskiej muzyki i kultury porównywalne są z dokonaniami Chopina. Na czym poległa przełomowość dzieła Kolberga?

- Przed Kolbergiem zdarzały się zbiory pieśni ludowych, nawet już w XVIII wieku. A po powstaniu listopadowym nastąpił prawdziwy wysyp publikacjitego typu, ze słynnymi "Pieśniami polskimi i ruskimi ludu galicyjskiego" Wacława Michała Zaleskiego. Kolberg jednak jako pierwszy traktował pieśń ludowe jako integralną całość muzyczno-literacką i jako pierwszy zaczął interesować się jej kontekstem: zwyczajami, obrzędami, kulturą materialną - wyjaśnił dr Ryszard Górski.

W "Ćwiczeniach z myślenia" mówiliśmy także m.in. o polsko-francuskich korzeniach rodziny Kolbergów oraz o genezie ich nazwiska, które znaczy tyle, co... Kołobrzeg.

mm, gs