Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 28.02.2011

Świadkowie PRL-u codziennie w Jedynce

"Świadkowie historii" to tytuł nowego cyklu dokumentalnego Doroty Truszczak i Andrzeja Sowy. Pierwszy odcinek zostanie poświęcony byłemu sekretarzowi KC PZPR Józefowi Tejchmie.
Józef Tejchma w 1981 r.Józef Tejchma w 1981 r.Fot: arch.wł.

Po cieszących się ogromna popularnością cyklach "1939, rok pokoju, rok wojny" oraz "1945, rok wojny, rok pokoju" Jedynka przygotowała dla swych słuchaczy kolejny cykl.

Od dziś do 31 grudnia 2011 roku o godzinie 12.50 w nowym cyklu dokumentalnym "Świadkowie historii" w Programie 1 Polskiego Radia codzienne spotkania z PRL-em, epoką, która co prawda przeszła już do historii, ale w jakimś sensie jeszcze nadal jest obecna. Bo przecież żyją jeszcze miliony ludzi, którzy zostali ukształtowani, wykształceni właśnie wtedy.

Komunizm nie był polskim wyborem, system został nam narzucony przez stalinowską Rosję przy pełnej aprobacie demokracji zachodnich. W Teheranie, Jałcie i Poczdamie dokonano podziału świata na dwie strefy i Polska znalazła się w kręgu wpływów sowieckich. Oczywiście nie zabrakło, jak w każdej sytuacji, oportunistów, którzy system poparli bez zastrzeżeń, nawet stali się jego apologetami.

W codziennych kilkuminutowych audycjach wystąpią ważni świadkowie tamtej epoki, zarówno ci, którzy system współtworzyli, bo ktoś musiał to robić, jak i ci, którzy się od niego dystansowali, a kiedy było to już możliwe, przystępowali do opozycji. Z każdym z bohaterów cyklu spotkamy się wielokrotnie.

"Chcemy dowiedzieć się czy ci, którzy w czasach PRL-u robili polityczne kariery, mieli jakąś koncepcję, by w tamtych realiach, niepełnej suwerenności, służyć jak najlepiej Polsce. Czy z kolei ci, którzy byli przeciw ustrojowi nie ograniczali swych działań do kompletnej negacji, do permanentnej emigracji wewnętrznej" – mówią autorzy cyklu Dorota Truszczak i Andrzej Sowa i dodają "Nie od rzeczy będzie też pytanie czy tamten system miał też swoje dobre strony, bo przecież ułatwił awans cywilizacyjny milionom ludzi, którzy takich szans nie mieli w okresie międzywojennym".

Jako pierwszy zabierze głos Józef Tejchma, przez wiele lat człowiek ze szczytów władzy, sekretarz KC PZPR, członek Biura Politycznego, wicepremier, minister, dyplomata, człowiek uchodzący wówczas za partyjnego liberała. Dlatego będzie bohaterem także tej audycji. Pokażemy jego młodość, dom rodzinny i wartości, które go ukształtowały.

Następnym bohaterem cyklu będzie prof. Wiesław Chrzanowski, który po doświadczeniach czasów stalinowskich (kilkuletnie więzienie), wiódł życie poza systemem, a włączył się do działalności publicznej dopiero po ukształtowaniu się antykomunistycznej opozycji.

W dalszej kolejności historię tamtych czasów przez pryzmat własnych doświadczeń opowie Jan Olszewski, adwokat, obrońca w procesach politycznych, późniejszy Premier RP.

Następnie będą wspominać: Zdzisław Kurowski były sekretarz KC PZPR, przedstawiciel PRL w Radzie Wzajemnej Pomocy Gospodarczej oraz Józefa Hennelowa publicystka, posłanka na Sejm, felietonistka "Tygodnika Powszechnego".

Autorzy cyklu zaplanowali spotkania z ponad 30 osobami, ludźmi z pierwszych stron ówczesnych gazet, od których zależało czy życie w tym systemie było w miarę znośne, że Polska była , jak to się mówiło "najweselszym barakiem w realnym socjalizmie". Jak zauważył jeden ze współczesnych dziennikarzy: W socjalizmie można było żyć, byle nie był to, jak w Związku Sowieckim, socjalizm rozwinięty.

Na pierwszą audycję z cyklu "Świadkowie historii" zapraszamy po godz. 20:00.

A oto alafabetyczny spis osób, którym zaproponowaliśmy udział w cyklu:

1. Ciosek Stanisław

2. Czyrek Józef

3. Fiszbach Tadeusz

4. Grzyb Zofia

5. Jaruzelski Wojciech

6. Jóźwiak Jerzy

7. Kania Stanisław

8.Kąkol Kazimierz

9.Kiszczak Czesław

10.Kociołek Stanisław

11.Kozioł Józef

12.Krawczuk Aleksander

13.Malinowski Roman

14.Mazowiecki Tadeusz

15.Messner Zbigniew

16.Milczanowski Andrzej

17.Młyńczak Tadeusz Witold

18.Moczulski Leszek

19.Modzelewski Karol

20.Morawski Jerzy

21.Morawski Kazimierz

22.Najder Zdzisław

23.Olesiak Kazimierz

24.Olszowski Stefan

25. Onyszkiewicz Janusz

26. biskup Alojzy Orszulik

27. Starewicz Artur

28.Waszczuk Jerzy

29. Werblan Andrzej

30.Wielowieyski Andrzej

31.Woźniakowski Jacek

32.Zabłocki Janusz