Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z konstytucją przepis, który obliguje komornika sądowego do wstrzymania się z eksmisją, jeżeli w wyroku nie przyznano innego lokalu osobie, która ma opuścić mieszkanie. Nowe przepisy wejdą w życie 17 listopada 2011 r. Obecnie jest tak, że eksmisja może być wykonana dopiero po dostarczeniu takiej osobie pomieszczenia tymczasowego. – Trybunał z różnych powodów uznał, że ten przepis jest niezgodny z konstytucją – mówiła dyrektor Kamila Dołowska, dyrektor Zespołu Prawa Cywilnego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.
Podkreśliła, że orzekając wyrok, Trybunał zauważył, że w dzisiejszych czasach eksmisja na bruk byłaby niezgodna ze standardami konstytucyjnymi. Odroczył wejście w życie swojego wyroku o 12 miesięcy, dając tym samym Parlamentowi czas na zmianę przepisów i doprecyzowanie niekonstytucyjnej regulacji. 12 miesięcy upłynie w listopadzie. – Jak wiemy kończy się kadencja Sejmu. Parlament nie zauważył tego wyroku – akcentowała Kamila Dołowska.
Kamila Dołowska w studiu Jedynki
W ubiegłym roku w Warszawie na wykonanie wyroków eksmisyjnych czekało ponad 2,5 tys. osób. W Łodzi – 4 tys., a w Szczecinie – 12 tys. Jeśli ta lawina ruszy, to będzie koszmar. – Wyroków, które czekają na realizację, jest rzeczywiście bardzo dużo – przyznała Dołowska.
Sytuacja, która będzie miała miejsce po 17 listopada, dotyczyć będzie tych osób, którym sąd nie przyznał w wyroku eksmisyjnym prawa do lokalu socjalnego. Sąd może w wyroku orzekającym eksmisję przyznać prawo do takiego lokalu. Szansę na to mają jednak tylko te grupy osób, które zasługują na ochronę ze względu na swoją trudną sytuację. – Do takich należą między innymi kobiety w ciąży, osoby wychowujące małoletnie dzieci, obłożnie chorzy, otrzymujący najniższe świadczenia emerytalne bądź rentowe – wyjaśniała gość Jedynki. Pozostałym osobom lokal socjalny się nie należy.
Co prawda w Sejmie znajdują się dwa projekty dotyczące kwestii eksmisji do lokali tymczasowych. – Nie stanowią one jednak odpowiedzi na wyrok Trybunału – tłumaczyła dyrektor z biura RPO, gość "Sygnałów Dnia".
>>>Pełny tekst rozmowy do przeczytania
Jeśli nic się nie zmieni, to za trzy miesiące będzie można wyrzucać ludzi na bruk. – Komornik, nawet jeżeli uzna, że dana osoba powinna mieć inne schronienie, nie będzie mógł wstrzymać eksmisji, bo będzie narażał się na odpowiedzialność z tego tytułu, że nie wykonuje swoich obowiązków – objaśniała Dołowska. Przyznała, że może dojść do sytuacji, kiedy pewne osoby będą eksmitowane z mieszkań prosto na bruk.
Jak radziła Dołowska, w takiej sytuacji można rozważać dochodzenie przez te osoby roszczeń odszkodowawczych z powodu zaniechania legislacyjnego. – Ale jest to bardzo długa i skomplikowana prawnie droga, a eksmisje na bruk dotyczą osób najsłabszych społecznie, takich, które są ubogie – podkreśliła.
Chcąc ratować sytuację, Rzecznik Praw Obywatelskich zaapelował do Ministra Sprawiedliwości o to, aby w tej trudnej sytuacji to on podjął niezwłoczne działania, mające na celu wprowadzenie zmian przed wejście w życie wyroku Trybunału. Na razie odpowiedzi ze strony Ministra Sprawiedliwości brak.
Jednak dyrektor Zespołu Prawa Cywilnego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich uspokajała, że na pewno nie będzie tak, że od 18 listopada ruszy lawina eksmisji na bruk. – Ponieważ te osoby będą chronione jeszcze do końca marca przepisem, który jest w ustawie o ochronie praw lokatorów. Przewiduje on okres ochronny, w którym nie można dokonać eksmisji, jeżeli nie zapewni się osobie eksmitowanej zastępczego lokalu. W tym momencie ten przepis zapewnia osobom zagrożonym eksmisją ochronę do 31 marca – podkreśliła.
Rozmawiali Henryk Szrubarz i Krzysztof Grzesiowski.
(mb)