Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 28.09.2011

Raczek w RAK-u o Almodovarze

Tradycyjny podział na gatunki filmowe łatwo zastosować do hollywoodzkich produkcji. Filmy europejskie wymykają się klasyfikacji - mówi znany krytyk filmowy Tomasz Raczek w pierwszej edycji "Radiowej Akademii Kultury".
Tomasz RaczekTomasz RaczekFot: Wojciech Kusiński/PR

Komedia ma być śmieszna, w kryminale powinien trup słać się gęsto, a w filmie sensacyjnym nie może zabraknąć strzelaniny.

- W Stanach, jeśli film spełnia wszystkie zasady gatunku, uważany jest za dobry, choćby nie był wybitny - mówi Tomasz Raczek w Jedynce, w "Radiowej Akademii Kultury". W Europie jest inaczej. Choćby angielska komedia ma się tak do komedii jak walc angielski do walca. Trzeba erudycji, poczucia humoru i pewnego wyrafinowania, by móc sie pośmiać. - A Monthy Pyton? Jest gatunkiem samym w sobie! - tłumaczy krytyk.

Nie znaczy to, że filmy czyste gatunkowo nie mogą być wybitne artystycznie. Jak twierdzi Raczek - oczywiście to się zdarza, tyle że nie o to chodzi. Widz melodramatu chce go obejrzeć, by się wzruszyć, a wielbiciel horroru - wystraszyć. I nie ma dla niego znaczenia, czy to wybitny "Nosferatu" czy horror klasy B.

- Gatunki filmowe nie wzięły się z filmu, tylko zostały zaimportowane z literatury. I tam się takie klasyczne rozwiązania sprawdzały - tłumaczy krytyk.

Zupełnie inną kategorią jest kino autorskie, które miesza gatunki lub czerpiąc z wielu, tworzy zupełnie nowy. Takie filmy kręcą David Lynch, Pedro Almodovar czy bracia Cohen. Jak twierdzą autorzy "Panoramy Kina współczesnego" - "Blue Velvet", "Wysokie obcasy" czy "Ścieżka strachu" z pozoru przypominają klasyczne gatunki i podobają się masowej publiczności. Jednocześnie doświadczony widz odnajduje w nich drugie dno. Niektórzy nazywają to kino postmodernistycznym.

W "Radiowej Akademii Kultury" także o filmach Pedro Almodovara przy okazji premiery jego nowego filmu "Skóra, w której żyję". - Almodovar jest od początku sobą. Nie bierze żadnych elementów z zewnątrz, niczego nie przetwarza. Jeśli ktoś mówi, że lubi filmy Almodovara, to wiadomo, jaki typ wrażliwości prezentuje: antymieszczański, trochę buntowniczy, otwarty obyczajowo - mówi Raczek.

Opowiada, jak po upadku Franco w kinie Almodovara ujawniła się Hiszpania ukryta za obyczajowym gorsetem.

"Radiowa Akademia Kultury" to nowy cykl Jedynki poświęcony ludziom, zjawiskom i doświadczeniom ważnym dla kultury.

Rozmawiała Anna Stempniak.

(lu)