Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Piotr Grabka 17.04.2012

Kiedyś bawił tu kwiat polskiej inteligencji

Połanga to litewski kurort nad Bałtykiem, którego początki sięgają XIX wieku. Historię tego miejsca przybliża publikacja "Nadbałtyckie Zakopane. Połanga w czasach Tyszkiewiczów" autorstwa Małgorzaty Omilanowskiej, która była gościem Jedynki.
Pałac Tyszkiewiczów w PołandzePałac Tyszkiewiczów w Połandzeźr. Wikipedia

- Rodzina Tyszkiewiczów związana była z rezydencją w Landwarowie, położonej w zupełnie innej części Litwy. Kiedy zbudowano tam nowy węzeł kolejowy Tyszkiewicze zaczęli cierpieć na nadmiar gości wizytujących ich prywatny park, więc postanowili zmienić stałą rezydencję. Kupili majątek w Kretyndze, która leżała kilkanaście kilometrów od brzegu morskiego, w prostej linii do Połangi, która już od kilku pokoleń należała do rodziny Tyszkiewiczów - mówiła prof. Omilanowska, historyk sztuki i podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Po przeprowadzce do Kretyngi Józef i Zofia Tyszkiewiczowie szybko odkryli uroki Połangi i wraz z dziewięciorgiem swoich dzieci zaczęli regularnie spędzać tam wakacje. Stałą rezydencję w Pałandze zbudował Feliks Tyszkiewicz, syn Józefa i Zofii, i to on wpadł na pomysł, by pod koniec XIX stworzyć tu prywatne uzdrowisko.

- Wydzielił ze swego majątku ogromy teren, podzielił na parcele, wydzierżawił inwestorom, którzy pobudowali pensjonaty, część willi pobudował sam, część jego bracia. Stworzył miejsce z kurhausem, molem, łazienkami ciepłymi i ziemnymi, teatrem letnim, stale grającymi dwoma orkiestrami i programem imprez. Wkrótce zaczęły zjeżdżać tam na wakacje tłumy z Krakowa, Warszawy, Moskwy, Petersburga, ale przede wszystkim z guberni litewskiej - mówił gość audycji "Człowiek i Nauka".

Wśród gości Połangi za czasów Tyszkiewiczów było wiele postaci zasłużonych dla polskiej kultury, m.in. Władysław Reymont i Lucjan Rydel.

Rozmawiała Katarzyna Jankowska.

pg