Książka "W cieniu zakwitających dziewcząt" Marcela Prousta odniosła niebywały sukces w momencie wydania. Pierwsza jej część sprawiła autorowi niemały kłopot, bo nikt nie chciał jej wydać, zaś druga spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem. Kluczem do odpowiedzi dlaczego taki był los książki, jest zrozumienie owych czasów.
Wojciech Malajkat czyta wybrane fragmenty "W cieniu zakwitających dziewcząt" >>> Posłuchaj
- 1913 rok to niewyobrażalny zamęt artystyczny i estetyczny, który jest przygotowywany od dawna przez, jak można powiedzieć, cały XIX wiek. Szczególnie pod koniec XIX wieku można zmierzyć te przemiany, które się dokonują w poezji, literaturze i sztuce tamtych czasów - komentuje prof. Zbigniew Naliwajek.
Kultura w radiowej Jedynce >>>
Marcel Proust publikuje na fali przemian społeczno-kulturowych. Na początku jego twórczość nie została zrozumiana, przez co pierwszy tom "W cieniu zakwitających dziewcząt" spotkał się z ostrą krytyką. - Własna inteligencja Prousta została podparta przez takie zjawiska, dzieła, postaci z przeszłości, które on w sobie w jakiś sposób zmagazynował, tak jak magazynuje się wspomnienia. To zupełnie kluczowe pojęcie dla estetyki Prousta - wyjaśnia profesor.
Jakim człowiekiem był Proust? Chory na astmę od dzieciństwa, wychowywany przez ojca, który był znakomitym lekarzem i matkę, która była bardzo oczytaną kobietą żydowskiego pochodzenia. Przez francuskich intelektualistów został odrzucony jako "snob i esteta". Nigdy nie pracował, był homoseksualistą, co w owych czasach było tematem tabu. Szukał swojego miejsca na ziemi.
Chciał pójść do wojska, ale nie został przyjęty na służbę ze względu na jego stan zdrowia. Po śmierci rodziców dostał spadek w wysokości 6 milionów dolarów. Wówczas podjął decyzję, że nie może żyć jak inni ludzie. Wycofał się i poświęcił pisaniu, prowadząc nocny tryb życia. Jego twórczość na początku spotkała się ze zjadliwą krytyką, co nie powstrzymało go od pracy nad kolejnymi dziełami.
- Dziwna to osoba, ale interesująca i bardzo nietuzinkowa, głęboko przeżywająca wszystkie radości i smutki, co powoli tworzy bazę, na której wzniósł swoją myśl. Marcel Proust jest filozofem, który miał wielki, bardzo czuły i wycelowany na świat aparat, dzięki któremu notuje wszystko, co wchodzi w jego zakres zainteresowań - opowiada prof. Naliwajek. To właśnie sprawiło, że w powieści "W poszukiwaniu straconego czasu" mamy wszystkie problemy świata.
Bohaterowie naszych lektur >>> słuchaj na moje.polskieradio.pl
Dlaczego jego dzieła świadczyły o rozpadzie starego świata? Jakie znaczenie ma głóg w jego powieściach? W jaki sposób pisarz kreował rzeczywistość? Posłuchaj całej rozmowy.
Bohaterem audycji był Marcel Proust - jeden z kilku pisarzy najważniejszych dla rozwoju literatury wieku XX. O francuskim autorze, jego życiu i dziele mówił znakomity znawca i badacz literatury francuskiej - prof. Zbigniew Naliwajek.
Magazyn "Moje książki" poprowadził Michał Montowski.
sm/ag