"Przyjaźń była podstawą jego życia". O listach, podróżach i relacjach Zbigniewa Herberta

czytaj więcej

Zbigniew Herbert. Serwis specjalny

- Był bardzo wiernym przyjacielem. Przyjaźń była chyba podstawą jego życia - mówi w audycji "Kulturalna Jedynka" w Programie 1 Polskiego Radia żona Zbigniewa Herberta - Katarzyna Herbert.

- Miał takie wychylenie ku innym, które jednocześnie chciał łączyć z dyskrecją. Pomagać, ale nie epatując tym pomaganiem - podkreśla z kolei Andrzej Franaszek - autor dwutomowej biografii Zbigniewa Herberta. 

Jednym z jego przyjaciół był Czesław Miłosz. - Myślę, że to było bardzo głębokie uczucie. Dwóch mężczyzn, którzy podziwiali i rozumieli się na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim intelektualnie byli zafascynowani jeden drugim oraz swoją twórczością - mówi Katarzyna Herbert. Przyjaźń i wzajemny podziw wybitnych poetów zakończył niestety ostry konflikt.

Zbigniew Herbert uwielbiał podróżować. - Miał dar ciekawości świata. A także zdolność do spotykania ludzi. Była w nim otwartość  i zainteresowanie nie tylko sobą, ale światem zewnętrznym  - mówi Andrzej Franaszek.

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji, w której także fragmenty wypowiedzi Zbigniewa Herberta

***

Partnerem akcji "Podaruj wiersz" jest Biblioteka Narodowa w Warszawie, a patronat medialny nad przedsięwzięciem objęło Polskie Radio.

***

Zbigniew Herbert (ur. 29 października 1924 roku we Lwowie) zmarł 28 lipca 1998 roku w Warszawie. Był twórcą między innymi, cykli poetyckich "Pan Cogito" i "Raport z oblężonego Miasta", a także zbioru esejów "Barbarzyńca w ogrodzie" i tomu prozy "Król mrówek (...)". Pośmiertnie został odznaczony Orderem Orła Białego. Nazywany "kronikarzem XX wieku", Herbert w twórczości odwoływał się do mitologii, historii starożytnej i wzorców klasycznych.

Przenosił symbole historyczne do świata współczesnego i przedstawiał ich nową interpretację. Wiele jego esejów zostało zainspirowanych podróżami. W latach 60. zafascynowany kulturą śródziemnomorską, jeździł do Włoch i Grecji, a także do Francji, Niemiec i Holandii.

Pisarz angażował się w działalność opozycyjną, bronił strajkujących robotników, działał w Solidarności, a po wprowadzeniu stanu wojennego wspierał demokratyczne działania. Apelował o nowoczesną edukację narodową. Był krytykiem układu Okrągłego Stołu. Najsłynniejszym cyklem poetyckim Zbigniewa Herberta jest "Pan Cogito", którego bohater - obserwator i świadek współczesności - nie może pogodzić się z rzeczywistością i sytuacją w państwie. Nazwał go od znanej myśli Kartezjusza "Cogito ergo sum" - "Myślę, więc jestem". Postać ta przypomina samego autora, jest wierna wartościom i konsekwentna w działaniu. Oprócz "Pana Cogito" Herbert wydał też zbiory poezji "Struna światła", "Hermes, pies i gwiazda" oraz "Studium przedmiotu". Pisał także dramaty, w większości w formie słuchowisk, jak "Jaskinia filozofów" czy "Rekonstrukcja poety". Wybór wierszy Zbigniewa Herberta, jako jedynego z polskich poetów, znalazł się w prestiżowym zbiorze "An Introduction to 50 Modern European Poets", obok utworów takich twórców, jak Charles Baudelaire czy Josif Brodski.

Był laureatem ponad 20 wyróżnień literackich, między innymi Nagrody Fundacji im. Kościelskich, niemieckiej Nagrody im. Petrarki oraz Literackiej Nagrody Jerozolimy. Otrzymał także prestiżowy Złoty Mikrofon przyznawany przez Polskie Radio. Od końca lat 60. XX wieku należał do grona najpoważniejszych kandydatów do Literackiej Nagrody Nobla. Jego twórczość cieszy się wielkim zainteresowaniem czytelników. Rok 2018, decyzją Sejmu, był obchodzony jako Rok Zbigniewa Herberta. Posłowie napisali w uchwale: "W epoce kryzysu wartości i głębokiego zwątpienia (...) zawsze stał po stronie zasad (...), jasno odróżniających pojęcie dobra i zła. Był uosobieniem wierności - samemu sobie i słowu.".