Kiedy dojdzie do rozmów Grecji i Turcji o wydobyciu surowców we wschodniej części Morza Śródziemnego? Od tego Cypr uzależnia zgodę na nałożenie sankcji na reżim białoruski.
Wschód w centrum uwagi Unii. Szczyt UE-Ukraina, wcześniej szczyt ws. Białorusi i Nawalnego
Turcja i Grecja zgodziły się wznowić rozmowy po tygodniach napięć, których kulminacją było zderzenie greckiego okrętu wojennego z tureckim. Odpowiedzialnością za tę kolizję Turcja obciążyła Grecję.
Grecja zapowiedziała w tym tygodniu, że rozmowy, które zostały zerwane w 2016 r. po 60 rundach i w których dokonano niewielkich postępów w ciągu 14 lat, zostaną wznowione w najbliższej przyszłości w Stambule.
Odwierty u wybrzeży Cypru
Turcja prowadzi odwierty w poszukiwaniu podmorskich złóż ropy i gazu u wschodnich i zachodnich wybrzeży Cypru w imieniu Republiki Tureckiej Cypru Północnego. Uznawane na arenie międzynarodowej władze cypryjskie, które również zgłaszają roszczenia do tych wód, uważają te wiercenia za nielegalne, ale Ankara nie zgadza się z tymi zarzutami. Również rząd Grecji traktuje te tureckie działania jako naruszenie suwerenności Cypru.
Ponadto przez kilka tygodni na wodach w pobliżu greckich wysp przebywał turecki statek badawczy Oruc Reis. W zeszłym tygodniu prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan poinformował, że jego kraj wycofał statek, aby umożliwić rozwiązanie sporu dyplomatycznego. Decyzja o wycofaniu statku spotkała się z pozytywną reakcją Aten, które uznały to za pierwszy krok w kierunku złagodzenia napięć między sąsiadami.
Mediacja Niemiec i Francji
W rozwiązanie sporu zaangażowały się Niemcy, Francja, Unia Europejska. Wojciech Jakóbik zaznaczył, że Turcja posłała statki poszukiwawcze na złoża, których przynależność jest dyskutowana na arenie międzynarodowej. KE staje po stronie prawa razem z Cyprem - mówił. Jak mówi Wojciech Jakóbik, obecnie jest gotowość stron do rozmów, które mają stworzyć modus vivendi na Morzu Śródziemnym, konieczne do tego, by zagospodarować złoża na Morzu Śródziemnym. Po interwencji Brukseli, Berlina, Paryża, okazało się, że Turcja nie może prowadzić polityki faktów dokonanych.
16:41 _PR1_AAC 2020_09_26-12-28-06.mp3 "W samo południe": o sytuacji na Białorusi, pakcie migracyjnym, sporze Cypru i Turcji
Czy jednak do rozmów o modus vivendi na Morzu Śródziemnym dojdzie? - Jeśli patrzeć z punktu widzenia gospodarczego, wszystkim opłaca się współpraca na rzecz jak najszybszego sięgnięcia po węglowodory pod Morzem Śródziemnym - mówi Wojciech Jakóbik.
Jak dodał jednocześnie, spory polityce zagranicznej, rozwarstwienie w UE, NATO, każą wątpić w taki scenariusz. Jednak z polskiego punktu widzenia należy trzymać kciuki za uspokojenie sytuacji - zaznaczył Wojciech Jakóbik.
Dodał, że w interesie Rosji jest, by surowce w Morza Śródziemnego nie były wydobywane, nie docierały do UE - albo były wydobywane przez Gazprom.
- Współpraca w zakresie gazu w rejonie Morza Śródziemnego mogłaby oznaczać sytuację win win dla krajów regonu, Cypru, Grecji, Izraela, Jordanii, przynieść nowy spokój w tym regionie - dodał także Wojciech Jakóbik.
Ale Ankara chce być jednym pośrednikiem w dostawach gazu w Europie, poza Rosją - tłumaczył ekspert.
***
W audycji rozmawiano także o pakcie migracyjnym - omawiała go Beata Płomecka, korespondentka Polskiego Radia w Brukseli, a Michał Strzałkowski przypomniał o pierwszej w historii debacie telewizyjnej kandydatów w wyborach prezydenta USA.
***
Tytuł audycji: "W samo południe"
Prowadził: Paweł Lekki
Gość: Wojciech Jakóbik, redaktor naczelny portalu biznesalert.pl
Data emisji: 26.09.2020
Godzina emisji: 12.31
Jedynka/PAP/IAR/agkm