Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Bartłomiej Makowski 15.05.2024

Jerzy Drzewiecki. Konstruktor, który uskrzydlił Polskę

- Samoloty te bez wątpienia się wyróżniały. Samolot RWD-9 najprawdopodobniej i w dzisiejszych czasach konkurować mógłby z samolotami sportowymi, zawodniczymi - mówił o konstrukcji Jerzego Drzewieckiego historyk lotnictwa Edward Kocent-Zieliński.
Inżynierowie Jerzy Drzewiecki i Jerzy Wędrychowski przy samolocie RWD-7 Inżynierowie Jerzy Drzewiecki i Jerzy Wędrychowski przy samolocie RWD-7Wikipedia/domena publiczna

15 maja 1990 roku zmarł Jerzy Drzewiecki, pilot, konstruktor pierwszego seryjnego polskiego samolotu po I wojnie światowej JD-2 i współtwórca konstrukcji samolotów z serii RWD.

"Bysio" z Politechniki

Będąc studentem Politechniki Warszawskiej został członkiem Akademickiego Aeroklubu Warszawskiego. Tam przeszedł przeszkolenie lotnicze i został pasowany na lotnika przez ówczesnego kierownika aeroklubu prof. Jana Pruszkowskiego, rektora Akademii Sztuk Pięknych - mówił Edward Kocent-Zieliński w audycji Doroty Truszczak.

Polski samolot turystyczny RWD-9 Jerzego Bajana podczas próby składania skrzydeł podczas Międzynarodowych Zawodów Samolotów Turystycznych Challenge 1934, źr. Wikimedia Commons/dp
Polski samolot turystyczny RWD-9 Jerzego Bajana podczas próby składania skrzydeł podczas Międzynarodowych Zawodów Samolotów Turystycznych Challenge 1934, źr. Wikimedia/domena publiczna

Zgodnie z ówczesnym zwyczajem otrzymał herb lotniczy "Bysio", który przedstawiał głowę byka zionącego ogniem. Swoją pierwszą maszynę - szybowiec - skonstruował w 1924 roku. Rok później zaprojektował swoją pierwszą maszynę silnikową.

- Uczestniczył w konkursie na samolot wojskowy, który ogłosiło lotnictwo wojskowe. Za swój projekt myśliwca oznaczony DK uzyskał trzecią nagrodę - wspominał Edward Kocent-Zieliński.


Posłuchaj
21:05 jerzy drzewiecki - konstruktor rwd____5783_99_i_tr_0-0_1067527518823e3d[00].mp3 Audycja Doroty Truszczak o Jerzym Drzewieckim, konstruktorze samolotów RWD (07.08.1999)

 

RWD - legenda polskiej awiacji

Podczas studiów nawiązał współpracę ze Stanisławem Wigurą i Stanisławem Rogalskim. Wraz z nimi miał skonstruować siedem pierwszych modeli samolotów RWD. Pierwsza z nich wzbiła się w powietrze we wrześniu 1928 roku. Za sterami zasiadał Drzewiecki.

- Nazwa maszyny powstała od pierwszych liter nazwisk konstruktorów: Rogalskiego, Wigury i właśnie Drzewieckiego – słyszymy w audycji Doroty Truszczak.

Kolejne konstrukcje wybitnego tercetu powstawały pod szyldem Doświadczalnych Warsztatów Lotniczych, które ze studenckich prób wyewoluowały w  płodną spółkę. Spod ręki Drzewieckiego wyszły konstrukcje, na których Franciszek Żwirko i Jerzy Bajan zdobywali laury zwycięstwa na międzynarodowych zawodach z serii Challenge.

Współczesny RWD-13, fot. Daniel Delimata, źr. Wikimedia Commons/CC Współczesny RWD-13, fot. Daniel Delimata, źr. Wikipedia/domena publiczna

- Ukoronowaniem samolotów w układzie górnopłata był RWD-13, popularny, sportowy, turystyczny samolot. Wyprodukowano ok. 100 egzemplarzy w Polsce, sprzedano licencję do Jugosławii - podkreślał Jan Hoffmann z Muzeum Lotnictwa Polskiego.
RWD-13, który znajdował się w Brazylii latał jeszcze w 1999 roku.

Pilot ATA

Po wybuchu II wojny światowej został ewakuowany do Rumunii. Stamtąd przedostał się na Zachód. Od 1940 roku pracował w ATA, służbie pomocniczej RAF, gdzie zajmował się dostarczaniem samolotów z fabryk na lotniska polowe.

- Była to rola bardzo trudna, bo prowadzano samoloty takie, jakie się zdarzyło: zarówno jednosilnikowe, jak wielosilnikowe, zarówno bojowe, jak szkolne - wyjaśniał Edward Kocent-Zieliński.

Po wojnie zdecydował się pozostać na emigracji. Do końca życia mieszkał w Kanadzie, gdzie jednak nie podjął do końca życia działalności związanej z lotnictwem.

bm