Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Bartłomiej Makowski 16.12.2023

Jane Austen – rozwaga przed romantycznością

- Ona opisywała świat, który dobrze znała. Ona go wykadrowała z ogromnej rzeczywistości. To wystarczyło, żeby stworzyć mikrokosmos - mówiła Anna Trzeciakowska, tłumaczka powieści Jane Austen w audycji Bogumiły Prządki z cyklu "Biografie niezwykłe".
Jane Austen, ilustracja z 1873 rokuJane Austen, ilustracja z 1873 rokuWikipedia/domena publiczna

16 grudnia 1775 roku urodziła się Jane Austen, angielska pisarka, autorka "Dumy i uprzedzenia" i "Rozważnej i romantycznej".

Rody jej ojca i matki były bardzo stare, dobrze skoligacone. Żyły w południowej Anglii, tej bogatszej, dużo bardziej wykształconej. Kiedy człowiek zagłębia się w biografię Jane Austen, to po pewnym czasie dostaje zamętu w głowie. Wszyscy brali śluby dwa, a nawet trzy razy, mieli po pięcioro dzieci, wszyscy się znali i odwiedzali. Byli na tyle biedni, żeby znać realia człowieka, który ma potrzeby, a jednocześnie na tyle dobrze skoligaceni, żeby nie mieć poczucia zagrożenia.

Przyszła na świat w parafii Steventon, gdzie jej ojciec był proboszczem Kościoła anglikańskiego, jako jedna z ośmiorga rodzeństwa. Miała sześciu braci i siostrę.

W tym opisie łatwo odnaleźć cechy wspólne Jane i jej bohaterek. Panny Dashwood z "Rozważnej i romantycznej" i panny Bennet z "Dumy i uprzedzenia" również borykały się z trudną sytuacją finansową. Jak podkreślała Anna Trzeciakowska, gość audycji Bogumiły Prządki, to właśnie w szczegółowym odmalowaniu realiów epoki (kryzysu Wielkiej Brytanii związanym z wojnami napoleońskimi i krajobrazami, które wkrótce potem zostały zmienione przez rewolucję przemysłową) kryje się geniusz Austen.

- Myślę, że za każdą z jej bohaterek stoi to pytanie: rozważna czy romantyczna? Te przeciwstawne postawy bardzo wyraźnie przedstawiają wartości. Rozważna zwycięża. Romantyczna musi zracjonalizować swoje uczucia - mówiła Anna Trzeciakowska.


Posłuchaj
29:19 jane austen____1965_02_ii_tr_0-0_127856897e667fc2[00].mp3 Audycja Bogumiły Prządki poświęcona postaci Jane Austen z cyklu "Biografie niezwykłe". (PR, 15.10.2002)

 

Życie bohaterek powieści angielskiej pisarki koncentruje się na znalezieniu męża. Sama Austen nigdy nie wyszła za mąż. Miała kilku adoratorów, wśród nich był snobistyczny pastor anglikański (prawdopodobnie pierwowzór postaci pastora Collinsa z "Dumy i uprzedzenia") oraz bogaty jegomość, który jednak nie odznaczał się intelektem. Swojego pana Darcy’ego spotkała w młodości, jednak nie mogła się z nim związać ze względu na sprzeciw rodziny mężczyzny.

Posłuchaj audycji z cyklu "Biografie niezwykłe" Bogumiły Prządki poświęconej postaci Jane Austen.

bm