17 sierpnia 1612 roku urodził się Jeremi Wiśniowiecki, potężny magnat i wojewoda ruski.
Pochodził z bogatej rodziny, jednak prawdziwą potęgę przyniosło jej dopiero życie Jaremy. Osierocony w dzieciństwie, wychowany przez stryja, pobierał nauki w kolegium jezuickim. W młodości odbył podróż po zachodniej Europie. Czym zajmował się w podróży?
02:10 19 lat jarema.mp3 Audycja Andrzeja Sowy z cyklu "Mieć 19 lat" poświęcona kniaziowi Jaremie. (PR, 12.01.2006)
Po powrocie do kraju przejął z rąk kuzyna zarząd nad rodzinnym majątkiem i zmienił wyznanie z prawosławnego na katolickie. Jarema przekształcił swoje dobra w państwo w państwie: prowadził intensywną akcję kolonizacyjną, fundował kościoły i cerkwie.
Podczas wojny z Moskwą w 1632 roku prowadził zagon na tyły wroga. Zyskał wówczas niechlubny przydomek "Podpalacza".
- W okresie do roku 1648 był bardziej bezwzględny i egoistyczny niż magnaci sobie współcześni – podkreślał prof. Henryk Wisner, który w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie" wcielił się w rolę oskarżyciela.
14:45 jeremi wiśniowiecki_wokanda.mp3 Spór o postać Jeremiego Wiśniowieckiego prowadzą w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie" prof. Henryk Wisner i dr Krzysztof Bauer. (PR, 12.05.1999)
Bezwzględność i szybkość działania to cechy Jaremy, które uwidoczniły się w pełnej krasie podczas powstania Chmielnickiego. Gdy ogień buntu objął całe kresy południowo-wschodnie, Wiśniowiecki, którego ziemie również opanowała rebelia, stał się tym, który wziął na siebie główny ciężar tłumienia powstania.
- Jarema był mistrzem prowadzenia taktyki spalonej ziemi, krwawej pacyfikacji i tak bardzo krwawego buntu – mówił prof. Paweł Wieczorkiewicz w audycji Arkadiusza Ekierta z cyklu "Piękny i Bestia".
03:27 piękny i bestia _jarema.mp3 Rozmowa prof. Pawła Wieczorkiewicza z prof. Markiem Urbańskim na temat księcia Jeremiego Wiśniowieckiego w audycji Arkadiusza Ekierta z cyklu "Piękny i bestia". (PR, 8.10.2003)
To on był faktycznym dowódcą Zbaraża, to on uratował setki Żydów z opanowanych rebelią terenów. Opowiadał się za całkowitym stłumieniem buntu, był przeciwnikiem rokowań. Mimo, iż cieszył się szacunkiem wśród wojska, nigdy nie otrzymał buławy hetmańskiej.
Zmarł młodo, w wieku 39 lat, prawdopodobnie padł ofiarą zarazy lub zatrucia pokarmowego. Sława, jaką okrył ród, przyczyniła się do wyboru jego syna, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, na króla Rzeczpospolitej.
Czy Jarema był tylko okrutnikiem, czy też człowiekiem, któremu na sercu leżało dobro kraju? Posłuchaj audycji.
bm