Surveyor 1 – mały krok ku lotowi ludzi na Księżyc

2 czerwca 1966 roku sonda kosmiczna Surveyor 1 wylądowała na Księżycu. Była pierwszą amerykańską sondą, która wylądowała na innym ciele niebieskim. Powtórzyła sukces radzieckiej sondy Łuna 9, która 3 lutego 1966 roku jako pierwsza stanęła na powierzchni Księżyca.

Miękkie lądowanie

Surveyor 1 została wyniesiona w przestrzeń rakietą Atlas Centaur LV-3C, która wystartowała 30 maja 1966 roku z kosmodromu na przylądku Canaveral.

Łazik księżycowy odłączył się od ostatniego członu rakiety na wysokości 3500 kilometrów i został skierowany w stronę Księżyca. Pojazd miał przed sobą długi lot, bowiem naturalny satelita Ziemi jest oddalony od naszej planety aż o 384 399 kilometrów.

Sonda po kilku dniach lotu dotarła na powierzchnię Księżyca. Na wysokości czterech metrów przed powierzchnią Księżyca zostały wyłączone jej silniki hamujące i sonda opadła swobodnie na grunt.

Surveyor 1 wylądował w płytkim kraterze na powierzchni tzw. Oceanu Burz. Jest to jedna z ogromnych równin pokrytych bazaltem, nazwanych oceanami przez pierwszych astronomów, którzy porównywali do mórz ciemne równiny widoczne z powierzchni Ziemi.

Sonda wylądowała 15 kilometrów od planowanego miejsca, nie przeszkodziło to jednak w uznaniu samego faktu uniknięcia kolizji za duży sukces. Surveyor 1 udowodnił, że miękkie lądowanie na Księżycu jest możliwe i od razu przystąpił do dalszych badań.

Badania na Księżycu

Program kosmiczny Surveyor był przygotowany z myślą o planach wysłania człowieka na Księżyc w ramach misji Apollo. Zanim na powierzchnię ziemskiego satelity dotarli amerykańscy astronauci, najpierw należało zbadać jego powierzchnię i upewnić się, że lądowanie będzie bezpieczne.

Surveyor 1 był wyposażony w kamerę, którą miał wykonać fotografie powierzchni Księżyca. Lądownik wykonał ponad 11 tysięcy zdjęć oraz zebrał dane o wytrzymałości gruntu, pyle księżycowym i temperaturze powierzchni, które mogły zostać następnie przeanalizowane przez naukowców z NASA.

– Powierzchnia Księżyca jest w miarę dobrze przebadana. Składa się, podobnie jak Ziemia, z krzemu, piasku, kamieni, żelaza, magnezu, trochę tlenu. Księżyc kiedyś był kawałkiem Ziemi, który oderwał się w wyniku kolizji kosmicznej, kiedy Ziemia była jeszcze nie do końca zastygłą planetą – mówił dr Tomasz Rożek w audycji z cyklu "Pytania z kosmosu" z 2020 roku. – Całkiem poważni ludzie myślą nad tym jak wykorzystać piasek księżycowy jako budulec i przywieźć jak najmniej materiałów z Ziemi.

Do 1968 roku NASA przeprowadziła jeszcze 7 bezzałogowych misji programu Surveyor. Ich sukces pozwolił na wybranie optymalnego miejsca i bezpiecznego sposobu lądowania załogowych misji programu Apollo.

sa