Aby zachęcić przedsiębiorców do wykorzystywania tych polubownych metod, Ministerstwo Gospodarki przygotowało rekomendację i prowadzi w tej sprawie konsultacje społeczne.
– Celem rekomendacji jest przygotowanie kompleksowych propozycji działań, po to, by upowszechnić mediacje i arbitraż, jako sposób rozwiązywania sporów. Alternatywny lub uzupełniający w stosunku do najbardziej powszechnego systemu, czyli rozstrzygania przez sądy – mówi Mariusz Haładyj, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, który był gościem PR 24.
Konfliktów stale przybywa
W 2013 r liczba spraw gospodarczych, kierowanych do sądów powszechnych przekroczyła 1,5 mln.
Sam wzrost liczby sporów jest zrozumiały, bo rośnie aktywność polskich przedsiębiorców. Natomiast brak wystarczająco rozwiniętego systemu pozasądowych metod ich rozwiązywania może budzić niepokój.
Tym bardziej, że przepisy dotyczące mediacji funkcjonują już w Polsce od 10 lat.
– To dobry czas, żeby podsumować przepisy i zastanowić się, co zrobić, by one skuteczniej funkcjonowały w praktyce – mówi przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki.
Mało wiedzy
Mediacje przydają się na każdym etapie działania firm, a sami przedsiębiorcy dostrzegają ich wagę, jednak problemem pozostaje poziom dostępnej na ten temat wiedzy.
– Przedsiębiorcy, którzy znają mediacje, pozytywnie na nie reagują – mówi Mariusz Haładyj.
Z badań ankietowych przeprowadzonych wśród przedsiębiorców wynika, że 80 proc. z nich wysoko ocenia samą możliwość skorzystania z pozasądowych form rozwiązywania sporów gospodarczych.
– Jednak tylko 50 proc. przedsiębiorców odpowiedziało, że w ogóle słyszało o tej metodzie, w tym 25 proc. deklarowało, że ich poziom wiedzy jest niski – dopowiada gość PR 24.
Mniej kosztowne mediacje niż spory sądowe
Biorąc pod uwagę czas i koszt mediacji czy arbitrażu oraz czas i koszt spraw sądowych, zdecydowanie bardziej opłacalne są te pierwsze. Dlatego warto do rozstrzygania sporów podchodzić, jak do inwestowania.
Z danych Banku Światowego wynika, że u nas postępowanie sądowe trwa 480 dni, a średni czas oczekiwania na wykonanie wyroku to 145 dni. W innych badaniach stwierdzono z kolei, że koszty dochodzenia roszczenia, sięgają aż do 23 proc. wartości przedmiotu sporu.
Przy mediacjach dane są zupełnie inne. Średni czas postępowania mediacyjnego to 42 dni. A koszty dochodzenia roszczenia wynoszą zaledwie 5 proc. wartości sporu.
Przedsiębiorcy muszą się przekonać
Aby polubowne sposoby odniosły w Polsce większy sukces niezbędna jest zmiana postaw przedsiębiorców w podejściu do mediacji.
– Możemy stworzyć pewien katalog zachęt. Ale nie chcemy zmuszać przedsiębiorców, by w ten sposób kończyli spory. To musi być ich pełne przekonanie – mówi Mariusz Haładyj z Ministerstwa Gospodarki.
Zawód mediatora
Aby skutecznie rozwiązywać spory gospodarcze, potrzebne jest zaangażowanie doświadczonego mediatora.
Dzisiaj mamy zupełnie wolne wykonywanie zawodu mediatora i ten sposób powinien w dalszym ciągu funkcjonować. Jednak w rekomendacjach Ministerstwa Gospodarki jest też uzupełnienie. Mediatorzy, którzy figurowaliby na listach sądów okręgowych musieliby spełniać pewne wymogi prawne.
Konsultacje dotyczące rekomendacji przygotowanych przez Ministerstwo Gospodarki potrwają do 17 sierpnia.
Grażyna Raszkowska