Projekt znajduje się obecnie w uzgodnieniach. MON będzie czekało na uwagi mniej więcej do połowy przyszłego tygodnia.
Resort chce zastąpić nowymi przepisami obowiązującą od 15 lat ustawę o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców. W przełożeniu rozszerzono normy dotyczące programu mobilizacji gospodarki (PMG), do tej pory opisanego tylko w jednym artykule ustawy. Według MON obecnie brakuje narzędzi do realizacji funkcji związanych z PMG.
Zgodnie z projektem, jeśli dana firma pozyskała z udziałem środków Skarbu Państwa zdolności do produkcji, dostaw, remontów lub modernizacji określonych wyrobów, nie będzie mogła w odniesieniu do nich odmówić przyjęcia realizacji zadania obronnego nałożonego decyzją administracyjną, nawet nieodpłatnie. Przedsiębiorstwo nie będzie mogło także uzależnić wykonania zadań obronnych od wcześniejszego ustanowienia zdolności przemysłowej i transferu technologii.
Kara za uchylenie się od przyjęcia zadania obronnego
Za uchylenie się od przyjęcia zadania obronnego przedsiębiorca będzie ponosił karę w wysokości 10 proc. wartości zadania. Pieniądze te mają być przeznaczane na pokrycie kosztów ustanowienia odpowiedniej zdolności w innej firmie. Uchylenie się od przyjęcia zadania obronnego będzie także skutkować zwrotem na rzecz Skarbu Państwa pozyskanych zdolności przemysłowych.
Przepisy dotyczą także firm umieszczonych w wykazie przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym. Lista ta jest ustanawiana rozporządzeniem rządu. Obecnie obejmuje ponad 180 podmiotów.
Na likwidację spółki musi zgodzić się MON
Przedsiębiorstwa z listy będą musiały uzyskać zgodę MON na działania takie jak rozwiązanie lub likwidacja spółki, przeniesienie jej siedziby za granicę, zmiana przedmiotu działalności spółki albo zbycie, wydzierżawienie, darowizna, zmiana przeznaczenia lub zaniechanie eksploatacji majątku wykorzystywanego do realizacji zadań na rzecz obronności państwa. Co pół roku firmy te będą też musiały przedstawiać ministrowi informację o swoim stanie. Ma ona obejmować finansową i prawną sytuację przedsiębiorstwa, posiadane koncesje, zdolności produkcyjne, remontowe i modernizacyjne oraz strukturę właścicielską i osoby uprawnione do reprezentacji organów firmy. Szczegółowy zakres informacji ma określić rozporządzenie MON.
Wykonywanie zadań nakładanych na przedsiębiorców mają szczegółowo określać umowy (porozumienia wykonawcze) zawierane przez nich z organami państwa. Tak jak do tej pory wykonywanie zadań będzie finansowane z budżetu państwa. W umowach będzie się określać kary za niepoprawne rozliczenie otrzymanych pieniędzy. Projekt przewiduje też kary dla szefów firm – areszt do 30 dni lub grzywnę. Będą one grozić za niewykonanie decyzji nakładającej zadania obronne, nienależyte wykonanie obowiązków wynikających z umowy (porozumienia wykonawczego) oraz za niepoddanie się lub utrudnianie kontroli.
Co biznes otrzyma w zamian?
Co biznes otrzyma w zamian? Projekt precyzuje, że przedsiębiorcy wykonującemu zadania na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa nałożone w drodze decyzji "udziela się ulgi od naliczonego podatku dochodowego od osób prawnych ustalonego zgodnie z obowiązującymi przepisami w zryczałtowanej wysokości 10 proc.". Według MON będzie to "realna i powszechna zachęta" dla przedsiębiorców do uczestnictwa w realizacji zadań obronnych.
Z szacunków MON wynika, że ulga uszczupli dochody budżetu państwa o ok. 22 mln zł rocznie. Jak argumentują w uzasadnieniu projektu jego autorzy, kwota ta "jest z punktu widzenia obronności i logistycznego zabezpieczenia państwa w wyższych stanach gotowości obronnej kosztem znikomym i pomijalnym w skali ogólnej".
Projekt na nowo definiuje, kim są przedsiębiorcy o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym. Chodzi o firmy zdolne albo deklarujące zdolność do wykorzystania swojego potencjału na potrzeby obronne w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny oraz działający w jednym z 15 obszarów. Nowościami na tej liście są: wytwarzanie i dystrybucja leków oraz opieka zdrowotna, wydobywanie kopalin, przemysł stoczniowy i chemiczny oraz działalność kartograficzna, topograficzna i geodezyjna o przeznaczeniu specjalnym.
Tak jak do tej pory przedsiębiorstwami o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym będą firmy przemysłu obronnego i specjalnego (tu projekt doprecyzowuje ustawowe definicje), zajmujące się eksploatacją lotnisk i portów morskich (a także – co nowe – "innych obiektów budowalnych o strategicznym znaczeniu"), kolportażem, nadawaniem programów radiowych i telewizyjnych, produkcją, transportem i magazynowaniem produktów naftowych, wytwarzaniem, dystrybucją i przesyłaniem gazu, paliw płynnych oraz energii elektrycznej, a także przedsiębiorstwa z branży transportowej, pocztowej i telekomunikacyjnej.
PAP, awi