Badania wśród właścicieli małych i średnich firm oraz osób samozatrudnionych przeprowadzili naukowcy z King’s College London oraz z 22 uczelni w 23 krajach pod kierownictwem profesorów Ute Stephana i Przemysława Zbierowskiego.
Najważniejsze, to znaleźć biznesową niszę
Polska wypadła bardzo dobrze
W czasie od kwietnia do sierpnia 2020 r. pytali oni przedsiębiorców o wpływ pandemii i wywołanego nią kryzysu na ich samych, ich firmy, a także na sposób ich funkcjonowania, w tym na ich dobrostan i kondycję psychiczną. Jeden z autorów raportu dr hab. prof. Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach Przemysław Zbierowski wskazał, że Polska wypadła "bardzo dobrze" na tle innych krajów.
- Można powiedzieć, że wyniki te są spodziewane i zgodne z danymi makroekonomicznymi. I tak 44 proc. polskich przedsiębiorców dostrzega zagrożenie istnienia swoich firm (średnia dla wszystkich krajów to 61 proc.), a 64 proc. doświadczyło spadku przychodów (średnia 75 proc.). Co więcej, niemal jedynie co piąty właściciel małych i średnich firm musiał zwolnić pracowników (18 proc. wobec średniej światowej 28 proc.). Ponadto polscy przedsiębiorcy znacznie częściej aplikowali o wsparcie rządowe: 87 proc. w porównaniu do średniej 62 proc. - podał prof. Zbierowski.
Kreatywni i witalni
Rzecznik MSP chce, by więcej firm mogło płacić mniejsze składki na ZUS
Dodał, że jednocześnie wśród polskich przedsiębiorców nie spadła satysfakcja z życia. - Cechą charakterystyczną polskich przedsiębiorców jest to, że w czasie pandemii nie spadła ich kreatywność i witalność, nie wzrosło również poczucie niepewności. Wskazuje to na odporność psychiczną polskich przedsiębiorców - ocenił.
Również wyniki dotyczące średnich wartości dla świata były dla prof. Zbierowskiego częściowo spodziewane. - Na przykład to, że 61 proc. przedsiębiorców stwierdziło, że istnienie ich firmy jest zagrożone przez pandemię, a także to, że 75 proc. z nich doświadczyło spadku obrotów. Spodziewany był również spadek satysfakcji z życia - okazało się, że spadła ona średnio o 12 proc. w porównaniu do stanu sprzed pandemii - mówił.
Pandemia szansą na biznesowe zmiany
Zaskakujące dla niego były natomiast różne reakcje przedsiębiorców na pandemię. - Część z nich dokonała adaptacji swoich planów biznesowych. Inni wykorzystali szansę na szybki rozwój związany z przyspieszonym rozpowszechnieniem korzystania z narzędzi komunikacji online. Jeszcze inni skrócili łańcuchy swoich dostaw i ograniczyli się do lokalnych dostawców i klientów. Wreszcie część przedsiębiorców wykorzystała pandemię jako okazję do refleksji zarówno biznesowej, jak i życiowej. Efektem tego było często ograniczenie działalności gospodarczej do tego, co sprawia im największą satysfakcję - podkreślił prof. Zbierowski.
Rząd zapowiada kolejne tarcze branżowe. W przygotowaniu plan dla gospodarki po koronawirusie
Jak mówił, największe wrażenie zrobiła na nim odporność przedsiębiorców i ich zdolność do adaptacji do nowych warunków. - 68 proc. przedsiębiorców zmieniało swoje plany biznesowe, a 39 proc. stwierdziło, że pandemia stwarza szanse biznesowe. Z drugiej strony nawet przedsiębiorcy, którzy negatywnie odczuli skutki pandemii mają pozytywny obraz przyszłości 70 proc. z nich deklaruje wzrost zatrudnienia po ustaniu pandemii - wskazał.
Pomoc potrzebującym
- Kolejną rzeczą, która zrobiła na nas wielkie wrażenie było zaangażowanie przedsiębiorców w pomoc potrzebującym w czasie pandemii. 51 proc. właścicieli małych i średnich firm przekazało nieodpłatnie swoje produkty, towary lub usługi, a 43 proc. z nich zaangażowało się osobiście w pomoc potrzebującym - podkreślił.
Badania objęły 5206 przedsiębiorców (3796 właścicieli-menedżerów MŚP i 1410 osób samozatrudnionych; dominują przedsiębiorstwa usługowe) z 23 krajów: Australia, Bangladesz, Bośnia i Hercegowina, Brazylia, Kanada, Chile, Chiny, Kolumbia, Dania, Francja, Niemcy, Indie, Włochy, Japonia, Nowa Zelandia, Norwegia, Pakistan, Polska, Słowacja, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytani i USA - reprezentujących trzy czwarte światowego PKB i ponad połowę populacji świata.
PAP, PR24, akg