Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PAP
Sławomir Dolecki 08.12.2021

Pracujemy coraz krócej i przede wszystkim stacjonarnie. Sprawdź badanie CBOS

Praca zdalna jest rozwiązaniem, z którego korzysta zdecydowana mniejszość Polaków. Jednak odsetek osób pracujących zdalnie przez cały czas wynosi zaledwie 8 proc. Na ogół praca zdalna podejmowana jest w określonych okolicznościach (22 proc.), ustalanych z pracodawcą. Większość badanych przez CBOS Polaków - 70 proc. - pracuje stacjonarnie.

Z badań wynika, że z trybu pracy zdalnej najczęściej mogą korzystać przedstawiciele kadry kierowniczej i specjaliści z wyższym wykształceniem (75 proc.). Jednak nadal ponad połowa z nich ma taką możliwość tylko w określonych okolicznościach (57 proc.).

Elastyczna organizacja pracy jest stosunkowo często akceptowalna w środowisku administracyjno-biurowym (54 proc.), ale również z reguły pod pewnymi warunkami (48 proc.).

Najczęściej z pracy zdalnej przez cały czas mogą korzystać osoby pracujące na własny rachunek (21 proc.). Grupy społeczno-zawodowe, których charakter pracy niemal zupełnie uniemożliwia wykonywanie obowiązków w innym miejscu, to pracownicy usług, robotnicy i rolnicy.

Czołówka najbardziej zapracowanych narodów

Wyraźnie widać, zależnie od miejsca zamieszkania, różnice w możliwości korzystania z pracy zdalnej. W dużych i największych miastach praca zdalna częściej staje się elementem kultury organizacyjnej firm. W miastach liczących ponad 500 tys. mieszkańców mniejszość badanych (39 proc.) deklaruje brak możliwości pracy zdalnej, np. w domu.

Wśród mieszkańców małych i średnich miejscowości tryb pracy stacjonarnej jest codziennością ponad dwóch trzecich pracowników (odpowiednio 68 proc. i 69 proc.). Najrzadziej na wykonywanie obowiązków zawodowych zdalnie mogą liczyć mieszkańcy wsi - 83 proc. z nich w ogóle nie ma takiej możliwości.

Połowa pracujących (51 proc.) poświęca pracy zarobkowej 40 godzin tygodniowo, czyli dokładnie tyle, ile wynosi podstawowy wymiar czasu pracy (tzw. etat). Pracę w mniejszym wymiarze deklaruje 13 proc. respondentów, a 30 proc. podaje, że pracują więcej niż 40 godzin w tygodniu. Średni wynik dla ogółu badanych wynosi 42,6 godziny pracy tygodniowo. Choć wciąż wynik ten plasuje nas w czołówce najbardziej zapracowanych narodów, to w ostatnich kilkunastu latach zauważalna jest tendencja spadkowa.

Warunki zatrudnienia na przestrzeni lat wyraźnie zmieniają się, a odsetek osób pracujących powyżej 40 godzin tygodniowo systematycznie maleje. Jeszcze 7 lat temu 43 proc. badanych deklarowało, że praca zajmuje im łącznie więcej niż 40 godzin. W tegorocznym pomiarze zanotowano wynik niższy o 13 punktów procentowych.

Różnice między aglomeracjami a pozostałymi miejscowościami

Zbadano także mobilność zawodową Polaków. W minionych pięciu latach 28 proc. pracowników zmieniło miejsce pracy. Pod względem odsetka osób doświadczających mobilności zawodowej wynik nie zmienił się od ostatniego pomiaru w 2018 r. W ostatnich pięciu latach osoby zmieniające pracę robiły to średnio 1,69 raza, w poprzednich sondażach zmiany następowały częściej - średnio dwa razy w okresie pięciu lat.

Na zmianę zatrudnienia częściej decydowały się osoby z ośrodków miejskich liczących co najmniej 500 tys. mieszkańców, co jest związane z nieporównywalnie bardziej rozwiniętym rynkiem pracy. W tej grupie w ostatnich pięciu latach 48 proc. badanych zmieniło pracę. Różnice między dużymi aglomeracjami a pozostałymi miejscowościami są wyraźne: poza największymi miastami odsetek zmieniających pracę nie przekracza 30 proc.

Umowa o pracę na czas nieokreślony

W raporcie wskazano również m.in., że nieco ponad połowa wszystkich badanych (54 proc.) deklaruje, że utrzymuje się z pracy zarobkowej, głównie pracując w pełnym wymiarze czasu (49 proc.). Częściej aktywni zawodowo są mężczyźni (62 proc.), badani w wieku od 25. do 54. roku życia (81 proc.) i osoby z wyższym wykształceniem (80 proc.).

W strukturze społeczno-zawodowej trzy grupy badanych stanowią ponad 50 proc. wszystkich aktywnych na rynku pracy. Są to: kadra kierownicza i specjaliści z wyższym wykształceniem (21 proc.), robotnicy wykwalifikowani (20 proc.) oraz pracownicy usług (14 proc.).

Najpopularniejszą formą zatrudnienia jest umowa o pracę na czas nieokreślony - na taki stosunek pracy wskazało 62 proc. badanych. Zdecydowanie niższe odsetki odpowiedzi uzyskały pozostałe formy świadczenia pracy: umowa o pracę na czas określony (15 proc.), własna działalność gospodarcza (14 proc.), własne gospodarstwo rolne (10 proc.) oraz umowa cywilnoprawna obejmująca umowę zlecenie (7 proc.) i umowę o dzieło (2 proc.).

Pracę zarobkową bez formalnego potwierdzenie zatrudnienia realizuje 5 proc. badanych - dla 3 proc. pracujących jest to praca o charakterze stałym.

PR24.pl, PAP, DoS