Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Petar Petrovic 16.01.2013

Historia otyłości, czyli gdzie jest brzuch mieszczucha

Otyłość dziś postrzegamy jako chorobę, zagrożenie. Kiedyś gruby brzuch mieszczucha świadczył o jego władzy i dobrym urodzeniu. Georgesa Vigarello bacznie przygląda się spojrzeniu na ciało na przestrzeni wieków.
fragment okładki książki Historia otyłościfragment okładki książki "Historia otyłości"mat.pras.

Dziś o osobach otyłych mówi się w kontekście wykluczenia społecznego, a otyłość nazywana jest społeczną plagą. Ta postępująca epidemia sprawia, że na całym świecie tworzone są projekty zbiorowej ochrony przed otyłością.

Tymczasem obfitość ciała nie zawsze była równie mocno krytykowana. Sam ten fakt wystarczył, by dokonać analizy historycznej, o jaką pokusił się francuski historyk. Georges Vigarello skupia się w "Historii otyłości” na ewolucji naszego stosunku do otyłości: od obfitego ciała jako symbolu siły i władzy po dzisiejszą stygmatyzację tuszy uznawanej za objaw defektu psychicznego.

Rola gabarytów cielesnych zostaje też opisana od strony tego, co ją warunkowało: od strony przemian społecznych, zmiany statusu "możnych" i demokratyzacji społeczeństwa. O tych różnych spojrzeniach na otyłość i książce Georgesa Vigarello Barbara Schabowska rozmawiała ze swoimi gośćmi: profesorem Krzysztofem Rutkowskim, pisarzem i tłumaczem, dr Radosławem Filipem Muniakiem, kulturoznawcą SWPS oraz dramaturżką i kulturoznawczynią z Uniwersytetu Warszawskiego Justyną Lipko-Konieczną.

- Francuzi specjalizują się w najrozmaitszych historiach, to jest stara francuska tradycja. Piszą bardzo ciekawe historie bardzo dziwnych rzecz - mówi profesor Rutkowski. - Georges Vigarello zajmuje się historiami materialności.

Książka Georgesa Vigarello jest podzielona na 5 części. Historię grubasów autor zaczyna śledzić od średniowiecza. - Ta książka jest w wielu momentach bardzo mocna, bo śledzimy jak ciało stało się nośnikiem wykluczeń - przez brzuch mieszczucha, po bujne kobiece ciało czy ciało żyda - zwraca uwagę Justyna Konieczna. - W średniowieczu otyłość mieszczucha wskazuje na władzę i dobre urodzenie, ale już wtedy pojawia się krytyka grubego brzucha. W tym czasie jest to krytyka moralna - dodaje.

Jak na przestrzeni wieków zmieniało się spojrzenie na ciało, czy potrzebne są nam takie historie, które opracowuje Vigarello - "Historia czystości i brudu", "Historia gwałtu" czy "Historia zdrowia i choroby" dowiesz się słuchając załączonego nagrania dwójkowej audycji.
Audycję prowadziła Barbara Schabowska.