Odkryte 10 marca 1535 wyspy Galapagos leżą w pasie zwrotnikowym na Oceanie Spokojnym, tysiąc kilometrów na zachód od Ameryki Południowej. Należący do Ekwadoru archipelag składa się z szesnastu niewielkich wysepek pochodzenia wulkanicznego. Całkowita ich powierzchnia nie obejmuje nawet 8 tysięcy km².
- Pomimo, że były znane od dawna, cała ludność tych terenów wynosi zaledwie 1,5 tysiąca mieszkańców. Dzięki temu wyspy zdołały zachować pierwotną faunę i florę, którą na innych punktach kuli ziemskiej wyniszcza skutecznie gospodarka człowieka – mówił w audycji ”Gady z wysp Galapagos” zoolog dr Jan Żabiński.
Wyspy wulkaniczne Galapagos fot. Wikipedia/cc by Pete.
Przypadkowe odkrycie
Odkrycie wysp Galapagos łączy się z podbojem imperium Inków przez Francisco Pizarro. Biskup Panamy, Tomas de Berlanga płynął statkiem do Peru, aby rozstrzygnąć spór między hiszpańskim konkwistadorem, a jego oficerami. Będąc blisko celu żeglugi, nagła zmiana wiatru wyniosła okręt na pełny ocean. Po wielu dniach podróży przed wyczerpaną załogą ukazały się wysokie szczyty Galapagos.
W sprawozdaniu dla hiszpańskiego króla Karola V biskup opisał zaobserwowane wielkie żółwie, legwany, tysiące różnorodnych ptaków i określił przybliżone położenie geograficzne. Na tej podstawie wyspy zostały umieszczone na mapie opublikowanej w 1574 roku i nazwane Isolas de Galapagos.
Odkrycie wysp nie zainteresowało – na ich szczęście – konkwistadorów, którzy odwiedzali wyspy tylko po to, by uzupełnić zapasy żywności.
Iguana fot. Wikimedia Commons.
Kolebka darwinizmu
Sławę wyspy zawdzięczają Karolowi Darwinowi, który w swej słynnej podróży dookoła świata na okręcie HMS Beagle, miał sposobność dokładnie zwiedzić ten archipelag. Później przyznał, że to co zobaczył, dało mu pierwszy asumpt do myśli, że gatunki jednak się zmieniają.
- Jednym słowem wyspy Galapagos wiążą się ściśle z historią powstania ewolucji świata żywego – podkreślił dr Żabiński.
Nz: Wyspa Santa Fe fot. Wikipedia/cc by me.
Park narodowy
W 1959 roku powstał Park Narodowy Galapagos, a kilkadziesiąt lat później Rezerwat Morski Galapagos, chroniący wody okalające wyspy. Archipelag jest też wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Na wyspach Galapagos żyją gatunki fauny i flory nieznane dotąd gdzie indziej na Ziemi. Co więcej fauna każdej poszczególnej wysepki wykazuje dość znaczne różnice.
Znane są przede wszystkim z ogromnej populacji gadów. Olbrzymie żółwie lądowe, jaszczurki z rodziny iguana i całe mnóstwo innych drobniejszych gadów. Od czasów darwinowskich fauna z wysp Galapagos jest na ustach biologów całego świata.
Posłuchaj audycji Ewy Baranowskiej o tajemnicach wysp Galapagos.
mjm