6 grudnia 1240 Mongołowie pod wodzą Batu-chana zdobyli i zburzyli Kijów. Zniszczenia demograficzne, materialne i kulturalne księstw ruskich były tak wielkie, że opóźniły rozwój i zjednoczenie Rusi o przeszło 300 lat. Ruś Kijowska była pierwszą ofiarą mongolskiej kampanii. - W ciągu niespełna dwóch lat ta szokująco skuteczna i mobilna armia zdołała podbić niemal całą środkową Europę –mówił dr Janusz Osica.
Tatarski potop
Stepowi wojownicy swoje zwycięstwa osiągnęli, nie tyle dzięki przewadze liczebnej, ile nowej taktyce i organizacji wojska. Armia Batu-chana składała się wyłącznie z doskonale wyćwiczonej, niesłychanie ruchliwej i szybkiej jazdy, która potrafiła dziennie przebyć nawet 100 kilometrów. Ciężkich i lekkich jeźdźców w czasie oblężenia wspomagały przewożone machiny miotające. Co więcej inwazję poprzedził staranny wywiad i próbne wyprawy. Wobec tak przygotowanych najeźdźców europejskie armie były bez szans.
Po podbiciu Rusi armie mongolskie wdarły się do Europy przez Węgry, Siedmiogród i Polskę. W kwietniu 1241 roku pod Legnicą rozbiły zebrane przez Henryka Pobożnego wojska polskie. Groza podboju mongolskiego zawisła nad zachodnią Europą, ale coraz głośniejsze błagania o pomoc odbijały się echem od papieskich i cesarskich komnat. Ich rezydenci, Grzegorz IX i Fryderyk II, pogrążeni byli w sporze o przywództwo w chrześcijańskiej Europie.
Nieoczekiwany zwrot
Wyzwolenie dla okupowanych terenów przyszło z nieoczekiwanej strony. Po śmierci wielkiego chana Ugedeia w końcu 1241 roku Batu-chan postanowił odwołać wojska z zachodu i podjąć walkę o opuszczony tron. Mongołowie sami porzucili swoją zdobycz.
Jak potoczyłyby się losy Polski, gdyby Mongołowie pozostali w Europie? Posłuchaj dyskusji red. Andrzeja Sowy i historyka prof. Henryka Samsonowicza.
mjm