Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR
Piotr Dmitrowicz 04.01.2012

Tajemnice Akademii Szwedzkiej

Wielki pisarz angielski Graham Greene był w 1961 roku o krok od literackiego Nobla.
Graham GreeneGraham GreeneFot. wikipedia

Wskazują na to dokumenty Akademii Szwedzkiej przyznającej tę nagrodę, z których zdjęto właśnie 50-letnie embargo.

Losy literackiego Nobla ważyły się wówczas do ostatniej chwili. Ostatecznie wyróżniono nim wtedy Ivo Andrićia - pisarza z ówczesnej Jugosławii. Graham Greene, zmarły w roku 1991, nigdy się tej nagrody nie doczekał.

Udostępnione protokóły z dyskusji na temat nagrody podważają twierdzenia, że Graham Greene w oczach szwedzkich akademików nie miał szans na nagrodę, ponieważ był katolikiem i katolickim pisarzem. Ówczesny stały sekretarz Akademii zapisał w protokole z decydującego posiedzenia: Greene jest pełnowartościowym kandydatem, i to nie z powodu ostatnio wydanych prac, ale ze względu na swój całościowy dorobek.

Wybrano jednak Andrićia piszącego głównie po serbsku, by wyróżnić jego twórczość poświęconą nieznanym szerzej w Europie losom narodów Jugosławii oraz literaturę strefy językowej rzadko przekładanej na wielkie języki europejskie.
Kontrkandydatami Andrićia i Greene`a byli duńska pisarka Karen Blixen, a ponadto John Ronald Tolkien - twórca trylogii ”Władca Pierścienia” oraz Amerykanin John Steinbeck, który otrzymał tę nagrodę w 1962 roku.