Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Polskie Radio
Piotr Dmitrowicz 13.01.2015

Wyrok na przeciwników Piłsudskiego

13 stycznia 1932 roku, ogłoszono wyrok w tzw. procesie brzeskim. Na kary więzienia zostali skazani przywódcy antysanacyjnej opozycji.
Proces brzeskiProces brzeskiFot. wikipedia

Wśród skazanych znaleźli się między innymi trzykrotny premier Wincenty Witos, Władysław Kiernik, Norbert Barlicki i Herman Lieberman. Proces sądowy przywódców Centrolewu - sojuszu partii centrowych i lewicowych, zawiązanego w celu zwalczania rządów sanacji obozu Józefa Piłsudskiego - toczył się od października 1931 roku do stycznia 1932 roku.

Proces poprzedziło aresztowanie kilkunastu posłów po rozwiązaniu Sejmu i wygaśnięciu ich immunitetu poselskiego. Jako powód aresztowania podano przestępstwa kryminalne takie jak: kradzieże, oszustwa i przywłaszczenia. Wśród zarzutów politycznych wymieniono między innymi: strzały do policji, nawoływanie do gwałtu i nieposłuszeństwa władzom, wystąpienia antypaństwowe. Sprawę od samego początku żywo komentowała prasa opozycyjna.
Aresztowanych osadzono w Brześciu nad Bugiem w specjalnie przygotowanym więzieniu wojskowym w twierdzy brzeskiej Traktowano ich brutalnie i szykanowano. Sprawę przekazano do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Większość aresztowanych skazano na kary od 1,5 do 3 lat więzienia. Kilku z nich skazano dodatkowo na kary grzywny. Byli wśród nich politycy Polskiej Partii Socjalistycznej - Stanisław Dubois i Adam Ciołkosz, Stronnictwa Ludowego Piast - Wincenty Witos i Władysław Kiernik, Stronnictwa Ludowego "Wyzwolenie" i Stronnictwa Chłopskiego. Po krótkim czasie większość skazanych została przedterminowo zwolniona, a w październiku 1939 roku wszystkich objęła amnestia.

Kwestia rehabilitacji skazanych w procesie brzeskim była przedmiotem wielu interpelacji poselskich podczas V i VI kadencji Sejmu RP. Po raz pierwszy taki wniosek złożyli posłowie PSL w 2005 roku. Prokuratura uznała za możliwe kasację wyroku na korzyść skazanych, jednak uzależniła to od odnalezienia akt tej sprawy. W późniejszych latach posłowie PSL jeszcze kilkakrotnie składali interpelacje w tej sprawie.

IAR