Jak podano w ostatnim numerze Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, międzynarodowa grupa naukowców z Maroka, Anglii, Francji i Niemiec odkryła muszle z gatunku Nassarius służące najprawdopodobniej jako zawieszki lub koraliki. Odkrycia dokonano w Jaskini Gołębi (Grotte des Pigeons) w północno wschodnim Maroku. Wchodzące w skład pakietu charakteryzującego "współczesnego człowieka" ozdoby ciała były dotychczas odnajdywane głównie na stanowiskach górnopaleolitycznych, pochodzących z czasów między czterdziestym, a dziesiątym tysiącleciem. Przez wielu naukowców uważane są one za niezbędny element każdej kultury tworzonej przez ludzi posługujących się artykułowaną mową.
Nowo odkryte muszle były nie tylko przebite, tak by można je było zawiesić, ale i kolorowe, dzięki użyciu naturalnego barwnika - ochry. Znaleziono je w drobnoziarnistych osadach, prawdopodobnie pozostałościach po ogniskach, w warstwach archeologicznych wypełnionych narzędziami, jakimi posługiwali się ówcześni ludzi, oraz kośćmi, stanowiącymi prawdopodobnie pozostałości po ich posiłkach. Najbliższa plaża, gdzie można było znaleźć w tamtym czasie małże, znajdowała się ponad 40 kilometrów od jaskini!
Dla zachowania całkowitej pewności, znalezisko datowano w dwóch ośrodkach za pomocą czterech różnych metod datowania bezwzględnego. Dzięki temu uzyskano daty oscylujące wokół 82 tysięcy lat temu. Są to jedne z najstarszych dat dla ozdób ciała na świecie, porównywalne jedynie ze znaleziskami z jaskini Blombos w południowej Afryce, gdzie odkryto muszle tego samego mięczaka, również pokryte ochrą.
Nie może być już wątpliwości, że myślenie symboliczne, którego wyrazem są ozdoby ciała, musiało narodzić się przed tak zwaną "rewolucją górnopaleolityczną", która przez wielu uznawana była za Rubikon w historii ludzkiej kultury. Oprócz słynnych malowideł naskalnych, figurek Wenus, czy pochówków w Europie po 30 tysiącleciu popularne są muszle różnych gatunków, transportowane czasami nawet na odległość dwustu kilometrów. Wczesne ozdoby rozsiane po całe Afryce najeżą do najwyżej dwóch rodzajów małż, co być może wskazuje to na znaczne różnice pomiędzy postrzeganiem muszli przez wczesne populacje Homo sapiens, a ich późniejszych potomków.
Iza Romanowska