Kosmiczny Teleskop Hubble’a (HST) sfotografował bliskie okolice czarnej dziury w centrum galaktyki M 31. Galaktyka ta, wspólnie z Drogą Mleczną, dominują w naszej okolicy kosmosu, zwanej Lokalną Grupą Galaktyk.
M 31 zwana jest też Wielką Galaktyką w Andromedzie. W swoim jądrze posiada gigantyczną czarną dziurę o masie 100 milionów mas Słońca. W 1992 roku na podstawie zdjęć z HST odkryto, że jądro galaktyki wygląda na podwójne. Aktualna hipoteza wyjaśniająca podwójność mówi, że niebieskie gwiazdy w dalekim punkcie swojej orbity poruszają się wolniej, przez co widzimy je zgrupowane razem, co powoduje wrażenie istnienia drugiego jądra.
Na zdjęciu widać eliptyczny pierścień starych, czerwonych gwiazd na orbitach wokół czarnej dziury. Obok nich znajduje się zwarta gromada młodych, niebieskich gwiazd. Te niebieskie obiekty mają po nie więcej niż 200 milionów lat, co oznacza, że musiały uformować się niedaleko czarnej dziury. Masywne niebieskie gwiazdy żyją dość krótko w porównaniu do Słońca - gdyby powstały daleko od czarnej dziury, nie zdążyłyby dotrzeć w jej okolice.
Na razie naukowcy nie wiedzą jeszcze, jaki mógł być dokładny scenariusz utworzenia się grupy młodych gwiazd tak blisko czarnej dziury. Jednak również blisko czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej znajdują się młode gwiazdy, co oznacza, że może to być typowa cecha jąder galaktyk spiralnych.
Prezentowane zdjęcie jest najostrzejszym jak dotąd obrazem ścisłego centrum galaktyki M 31. Powstało ze złożenia kilku ekspozycji w świetle niebieskim i ultrafioletowym, wykonanych w latach 2005 i 2006 za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a.
Opracowania dokonał Tod R. Lauer z National Optical Astronomy Observatory w Tucson w Arizonie. Wyniki obserwacji zostały zaprezentowane 11 stycznia na spotkaniu Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego, które trwa w Austin w Teksasie.
(ew/pap)
Poznaj inne odkrycia zaprezentowane na 219.
spotkaniu Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego:
Sensacyjne ustalenia: miliardy planet w naszej galaktyce
Znamy prawdziwy kolor Drogi Mlecznej