W Europie neandertalczycy byli zagrożeni wyginięciem jeszcze przed przybyciem ludzi - twierdzą naukowcy ze Szwecji. Być może to zatem nie nasi przodkowie są odpowiedzialni za ich zniknięcie.
Jeśli nie klimat i nie genetyka neandertalczyków, wtedy na ławie oskarżonych musiałby zasiąść Homo sapiens. Ale możliwości jest sporo. Ostatnia hipoteza głosi, że już 50 tys. lat temu neandertalczycy w Europie byli na skraju wyginięcia. Człowiek anatomicznie współczesny, nasz przodek, pojawił się na naszym kontynencie dopiero około 44 tys. lat temu, a zatem później. O tym , że neandertalczyk wymierał "sam z siebie", świadczą najnowsze badania genetyczne.
Okazuje się, że większość europejskich neandertalczyków wyginęła co najmniej 50 tys. lat temu. Przetrwała jedynie niewielka grupa, która na nowo skolonizowała środkową i zachodnią Europę, i utrzymała się tam przez ok. 10 tys. lat, czyli do czasu przybycia ludzi współczesnych. Były to jednak ostatnie chwile tego gatunku, niezalęznie od tego, kto przybył na stary kontynent. - Fakt, że neandertalczycy w Europie niemal wymarli, ale potem się odrodzili, i że to wszystko miało miejsce na długo przed przybyciem człowieka współczesnego, był dla nas zupełną niespodzianką. Może to oznaczać, że neandertalczycy byli dużo wrażliwsi na zmiany klimatu w ostatniej epoce lodowcowej, niż dotąd przypuszczano – opisuje prof. Love Dalen z Muzeum Historii Naturalnej w Sztokholmie.
Neandertaczycy byli dotąd uważani za odpornych na zimno osiłków. Zupełnie niesłusznie. Okazało się, że osłabiło ich jedno z wahnięć klimatycznych podczas ostatniego zlodowacenia. To wółczas różnorodność genetyczna neandertalskich praludzibardzo zmalała. - Stała się mniejsza niż u współczesnych Islandczyków - wyjaśnia Anders Gotherstrom z Uniwersytetu w Uppsali. Islandczycy, jak wiadomo, to lud wyspowy, co sprzyja małej różnorodności genetycznej. Neandertalczycy tymczasem zyli w całej Europie aż po Syberię.
Wcześniej ich różnorodność genetyczna była dużo większa, co jest to typowe dla gatunku, który występuje licznie i przez długi czas. - Zmienność genetyczna u geologicznie starszych neandertalczyków oraz u tych zamieszkujących Azję – mówi Goetherstrom.
W ostatnich miesiącach pojawiłuy się także inne hipotezy dotyczące przyczyn wyginięcia neantertalczyków. Wiadomo już, że krzyżowaliśmy się z neandertalczykami, część badaczy sądzi zatem, że mogliśmy po prostu ich zasymilować. Jak było naprawdę, wciąż nie wiemy na pewno.
Wyniki ostatanich badań neandertalskiego DNA opublikowano w lutowym numerze "Molecular Biology and Evolution".
(ew/pap/bbc)