Zarówno te stare, jak i te nowe banknoty zostały zaprojektowane tak, aby łatwo można było sprawdzić ich prawdziwość.
Jak nie dać się oszukać
Te zmodernizowane banknoty mają wiele zabezpieczeń przed fałszerzami, i dzięki nim niemal bez trudu możemy rozpoznać ich autentyczność.
Od kwietnia – nowe zabezpieczenia banknotów
– Banknoty mają zabezpieczenia, zarówno takie które są widoczne gołym okiem, jak i takie które można szybko zweryfikować używając prostych urządzeń, w codziennym obrocie detalicznym. Dodatkowo są zabezpieczenia, które czytane są tylko przez maszyny liczące. Ale bardzo ważne jest, abyśmy przede wszystkim zastosowali pierwszą weryfikację, ponieważ można zrobić dowolna ilość zabezpieczeń, ale najpierw trzeba na banknot po prostu spojrzeć – wyjaśnia Barbara Jaroszek z Narodowego Banku Polskiego.
Zdarzają się np. takie fałszerstwa, że oglądając je na poziomie banku centralnego i weryfikując ich autentyczność, widać od razu, że Kazimierz Wielki nie jest Kaczorem Donaldem…, a niektóre banknoty są w ten sposób fałszowane.
Od czego zacząć sprawdzanie
Dlatego też, po pierwsze – spójrzmy choć przez ułamek sekundy na banknot, czy nie budzi on generalnie naszych podejrzeń.
Sprawdźmy strukturę banknotu – strukturę papieru. Jeśli banknot jest wiotki i nie szeleści, to już wiemy, że jest wykonany z papieru, który nie jest papierem banknotowym. Banknoty z zasady powinny szeleścić. Nowe banknoty mają taki charakterystyczny szelest papieru banknotowego i to jest pierwszy stopień weryfikacji.
Czyli jeśli coś nas dziwi w papierze, to zacznijmy się uważnie przyglądać banknotowi.
Zmodernizowane zabezpieczenia łatwiejsze do weryfikacji
Już w kwietniu do obiegu wejdą banknoty ze zmodernizowanymi zabezpieczeniami, które oprócz tego że są nowocześniejsze, to są również lepiej zauważalne i łatwiejsze do odczytania.
Pierwsze z nich znajduje się po lewej stronie banknotu w pasie, który nie będzie już zadrukowywany, lecz pozostanie biały. Będzie w tym miejscu także znak wodny, który do tej pory był wielotonowy i przedstawiał wizerunek władcy, tego samego który jest na nominale.
Dodatkowo znajdzie się tam bardzo widoczne zabezpieczenie, czyli znak wodny jednotonowy, przedstawiający nominał. Można to wszystko bardzo szybko sprawdzić.
Wygodnym i szybkim sposobem weryfikacji jest też bardzo odczytanie obustronnego nadruku, który się uzupełnia, a nazywanym jest fachowo recto verso. Znajduje się on w prawym górnym rogu banknotu.
Weryfikacja autentyczności – krok po kroku
Cztery metody sprawdzania banknotu:
- Dotknij. Część nadruku na banknocie jest wypukła. Przede wszystkim sprawdzamy rysunek-wizerunek władcy. Czy czujemy pod palcami, że jest wypukły;
- Popatrz pod światło. Podstawowym elementem do weryfikacji jest znak wodny. Na dotychczasowych banknotach był jeden, na zmodernizowanych są dwa;
- Przechyl. Część nadruków na wizerunkach zmienia swoją barwę. W przypadku banknotów o nominale 10 i 20 zł będzie to pas opalizujący;
- Sprawdź. Wymaga to użycia szkła powiększającego, a sprawdzić można np. mikrodruki.
Najwygodniej – z aplikacją na telefon
Jeśli mamy wątpliwości co do autentyczności banknotu, to warto też skorzystać ze specjalnie przygotowanej przez Narodowy Bank Polski aplikacji mobilnej, dzięki której możemy zapoznać się z tymi wszystkimi zabezpieczeniami.
– Zachęcam wszystkich do obejrzenia naszej aplikacji, jest do pobrania w Internecie. Można tam dokładnie obejrzeć wszystkie zabezpieczenia, a jest ich sporo. Warto nie dać się oszukać w codziennych transakcjach – podkreśla Barbara Jaroszek z NBP.
Na pewno warto sprawdzać, bo może nas to sporo kosztować. Jeżeli my nie rozpoznamy, że banknot jest sfałszowany i później taki falsyfikat zostanie zakwestionowany w sklepie czy banku, to nie otrzymamy w zamian banknotu o takim samym nominale. Co więcej, czasami możemy się narazić na odpowiedzialność karną.
A charakterystyczny szelest papieru banknotowego miło usłyszeć…
Justyna Golonko/mb