Ustawa o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność z 9 listopada 2012 r. zakłada możliwość umorzenia składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz wypadkowe wraz z należnymi od nich odsetkami, opłatami prolongacyjnymi, kosztami upomnień oraz kosztami egzekucyjnymi.
Cel abolicji
Umorzenie najstarszych – a więc najtrudniejszych do spłaty należności jest wsparciem dla przedsiębiorców, pozwalającym odzyskać płynności finansową .
– Mogą z tego skorzystać osoby, które w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowym – tłumaczy Marcin Kamionek z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Abolicja obejmuje również spadkobierców i osoby trzecie wobec których ZUS wydał decyzje o przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania płatnika z tytułu nieopłaconych przez niego składek na jego własne ubezpieczenia za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r.
Które składki ulegają umorzeniu
– Umorzeniu podlegają należności, do opłacenia których była zobowiązana osoba prowadząca działalność gospodarczą za siebie, czyli będą to składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz – za okres, za który został ten dług umorzony: składki zdrowotne i na Fundusz pracy – wyjaśnia Marcin Kamionek z centrali ZUS.
Ponadto umorzenie obejmuje odsetki za zwłokę naliczone od składek podlegających umorzeniu oraz opłatę prolongacyjną, opłatę dodatkową, koszty upomnienia oraz koszty egzekucyjne naliczone od należności podlegających umorzeniu
Warunek dotyczący umorzenia składek
– Zasadą podstawową jest to, iż żeby umorzyć należności za ten ww. okres – nie może być żadnych innych nieuregulowanych zobowiązań, żadnych długów. To jest podstawowy warunek – dodaje ekspert ZUS.
Ważne!
Aby móc złożyć wniosek o abolicję ZUS, zaległe płatności nie mogą przekraczać ram określonych w ustawie. Do umorzenia składek określonych w ustawie, wymagane są:
1. Nieposiadanie na dzień wydania decyzji o umorzeniu, należności niepodlegających umorzeniu, za wyjątkiem należności z tytułu składek za okres do 31 grudnia 1998 r.;
2. Spłata należności niepodlegających umorzeniu w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia lub w terminie wynikającym z zawartej umowy o rozłożeniu zadłużenia na raty.
Niedotrzymanie terminów skutkuje decyzją odmowy o umorzeniu.
Terminy składania wniosków
Osoby uprawnione według powyższych kryteriów mogą złożyć wniosek o umorzenie składek w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, zatem od 15 stycznia 2013 r.
Natomiast osoby, którym ZUS po dniu wejścia w życie ustawy wydał decyzję o:
- podleganiu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym,
- wysokości zadłużenia z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r.,
- przeniesieniu odpowiedzialności na spadkobiercę lub osobę trzecią
– będą mogły złożyć wniosek o umorzenie składek w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji, chyba że termin 24 miesięcy jest dłuższy.
Co trzeba zrobić, aby skorzystać z możliwości umorzenia
Nie wszyscy przedsiębiorcy korzystający z umorzenia składek będą musieli dopełnić jednakowych formalności.
Dla osób nieprowadzących pozarolniczej działalności w dniu 1 września 2012 r. oraz w dniu złożenia wniosku o umorzenie, jedynym wymaganym dokumentem będzie poprawnie wypełniony wniosek o umorzenie należności.
W większości przypadków wystarczający będzie ten wniosek. W okresie abolicyjnym, czyli do 15 stycznia 2015 r., ten wniosek można napisać odręcznie, ale są one dostępne zarówno na salach obsługi w każdej terenowej jednostce ZUS, jak i w Internecie na stronie www.zus.pl .
Ważne!
Pomocą w załatwieniu sprawy służy również wykwalifikowana kadra pracownicza w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS, w której złożono wniosek o umorzenie należności z tytułu składek. Niektóre oddziały ZUS uruchomiły nawet konsultacje telefoniczne dla zainteresowanych abolicją.
W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność w dniu 1 września 2012 r. albo w dniu złożenia wniosku o umorzenie, i wobec których prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, dokumentami składanymi przez dłużnika będą:
- poprawnie wypełniony wniosek o umorzenie należności;
- wypełniony „Formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis” (formularz dostępny jest w jednostkach ZUS oraz do pobrania ze strony: http://www.uokik.gov.pl ;
- wypełniony „Formularz informacji przedstawianych przez wnioskodawcę – w przypadku ubiegania się o pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (formularz dostępny jest w jednostkach ZUS oraz do pobrania ze strony: http://www.dziennikustaw.gov.pl ;
- oświadczenie: http://www.zus.pl/pliki/formularze/oswiadczenie_ust_kat_ratingowej.pdf zawierające informacje niezbędne do ustalenia kategorii ratingowej;
- zaświadczenia/ oświadczenie o udzielonej pomocy de minimis lub oświadczenie o nieotrzymaniu pomocy de minimis.
Można spłacać na raty
Co ważne, osoba która otrzymała decyzję określającą warunki umorzenia należności, ale która nie jest w stanie uregulować należności niepodlegających umorzeniu, może wystąpić z wnioskiem o rozłożenie ich na raty (z wyłączeniem składek finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek).
– Zapis ustawy jest taki, że od momentu uprawomocnienia się tej decyzji o warunkach umorzenia, osoba która składa wniosek ma 12 miesięcy na opłacenie tych należności niepodlegających umorzeniu. W tym okresie albo może dobrowolnie zapłacić, jeżeli ma takie możliwości, a jeśli nie ma – to może wystąpić z wnioskiem o rozłożenie tego zobowiązania na raty. Jeżeli np. są za duże, żeby w ciągu tego roku zapłacić – zauważa Marcin Kamionek.
Wniosek tylko z podpisaną umową
Nie wystarczy jednak złożyć samego wniosku w ciągu tych 12 miesięcy – w ciągu tych 12 miesięcy musi już być podpisana umowa. Dlatego trzeba brać pod uwagę, że proces przyznawania możliwości spłacania ratalnego trwa pewien czas, i jeżeli ten okres 12 miesięcy upływa niebawem, to trzeba odpowiednio wcześniej złożyć wniosek o układ ratalny. Umorzenie nastąpi po uregulowaniu należności w układzie ratalnym.
Ważne!
Osobom, które w pierwszym kwartale 2013 r. otrzymały decyzję określającą warunki umorzenia należności na podstawie przepisów ustawy abolicyjnej wkrótce upłynie 12-miesięczny termin opłacenia należności niepodlegających umorzeniu na podstawie przepisów ww. ustawy.
Jakie są konsekwencje umorzenia
Konsekwencją umorzenia należności na podstawie ustawy abolicyjnej jest to, że okres za który składki zostały umorzone nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa i wysokości emerytur i rent z ubezpieczeń społecznych oraz inny świadczeń, do których prawo uzależnione jest od posiadania wymaganego okresu składkowego.
Do tej pory o umorzenie należności wpłynęło około 85 tys. wniosków. Ustawa weszła w życie 15 stycznia 2013 r.
Justyna Golonko/mb
Więcej na ten temat na stronie: www.zus.pl
Podstawa prawna:
Ustawa z 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności, powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012 r., poz. 1551).
