Poprzedni rok nie był najlepszy dla słoweńskiej gospodarki. Z badań wynika, że skurczyła się o prawie 3 procent. W tym roku prognozowany jest zastój, a nawet recesja. Przyczyn jest wiele: słaby eksport, niska konsumpcja, kryzys sektora bankowego. Po przystąpieniu w 2007 roku do strefy euro, Słowenia cieszyła się opinią stabilnej gospodarki. Międzynarodowy Fundusz Walutowy wskazuje jednak, że powodem kryzysu były tzw. złe długi, które wpędziły w kłopoty banki. Wartość długów szacuje się na 8 mld euro.
- Eksport stanowi około 80 procent PKB. 70 proc. eksportu wysyłane jest do państw Unii Europejskiej, głównie do Niemiec, Austrii i Francji. Przez spowolnienie w całej Europie Słoweńcy przestali sprzedawać swoje towary. To niezwykle poważnie odcisnęło się na ich gospodarce - mówi specjalny wysłannik Trójki do Słowenii Marcin Pośpiech .
W Słowenii rozważano nawet możliwość żądania od UE pomocy gospodarczej. - To na razie najczarniejszy plan, o jakim się w Lublanie mówi. Trzy największe banki funkcjonują dzięki pomocy państwa. Pod koniec roku pojawiły się symptomy, że może być lepiej. (...) Jednak Komisja Europejska prognozuje spadek gospodarczy, a odbicie może nastąpić dopiero w przyszłym roku. Według badań Eurobarometru 96 proc. Słoweńców określa sytuację gospodarczą kraju jako tragiczną. To jeden z najgorszych wyników w UE. Gorzej jest tylko w Grecji, na Cyprze i Hiszpanii - dodaje.
Zdaniem Marty Szpali z Zespołu Środkowoeuropejskiego Ośrodka Studiów Wschodnich członkostwo w Unii to symboliczne 5 lat tłustych i 5 chudych. - Na początku Słowenia bardzo skorzystała z akcesji. Po 2009 roku odnotowała spadek PKB, nastąpiło rozczarowanie Unią. Dobre wyniki gospodarcze sprzed przyjęcia do UE uśpiły polityków. Słowenia była najlepiej rozwiniętym i najlepiej przygotowanym krajem - mówi.
Słowenia 10 lat po wejściu do Unii Europejskiej - jak żaba w garnku?>>>
To spowodowało, że politycy zrezygnowali z reform. - To nie jest wina Unii, tylko tamtejszych polityków. Pokazują to także badania społeczne. Procent zaufania do rządu i parlamentu waha się na poziomie 6-10 proc. Ostatnie 5 lat to zmieniające się rządy, permanentna kampania wyborcza. Nie było tu polityka, który był w stanie zaproponować program naprawczy, było balansowanie między populizmem, unikaniem reform, unikaniem decyzji i chowaniem się za referendum jako głosem ludu. To był słoweński problem przez ostatnie 5 lat. Teraz to się trochę zmienia, nowy rząd przeprowadza reform - dodaje.
W audycji z udziałem słuchaczy wypowiedzieli się także: Maks Tejnikar (były minister finansów Słowenii), Maja Buciar (profesor ekonomii na Uniwersytecie w Lublanie), Janusz Klim (Polak mieszkający w Słowenii od 25 lat), dr Zbigniew Pisarski (prezes Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego). Audycję prowadził Kuba Strzyczkowski.
W tym roku mija dziesięć lat od przystąpienia Polski i dziewięciu innych państw do Unii Europejskiej. Z tej okazji 12 marca na antenie radiowej Trójki ruszył cykl specjalnych audycji "Europejski przegląd 10-latków", prezentujący informacje na temat specyfiki sceny politycznej, nastrojów społecznych i sytuacji ekonomicznej w tych krajach.
Sześć specjalnych audycji pod hasłem "Europejski przegląd 10-latków" (godz. 12.00-13.00) będzie się pojawiać na antenie Trójki przez trzy miesiące poprzedzające eurowybory, a każda część cyklu zostanie poświęcona wybranemu państwu: Słowacji (12.03), Słowenii (26.03), Węgrom (16.04), Estonii (30.04), Malcie (7.05) i Czechom (14.05). Dziennikarze odwiedzą "unijnych 10-latków" i sprawdzą, jaka jest specyfika tych państw, czy dominują w nich ruchy i nastroje proeuropejskie czy eurosceptyczne.
Audycja została zrealizowana w ramach projektu Euranet Plus.
A oto wyniki sondy internetowej przeprowadzonej w trakcie audycji:
(mp, ei)